نقش هیات مدیره دركنترل شركت ها
به زبان ساده، هيات مديره به گروهی از افراد كه قانونی در حاكميت سازمان مسئول هستند، گفته می شود. هيات مديره به عنوان جزء اصلی راهبری شركتی در كنار سهامداران و مديريت عامل نقش عمدهای را در برابر ذينفعان بر عهده دارد. هیات مدیره با استفاده از قدرت قانون از طریق استخدام، اخراج و جبران گروههای مدیریت سازمان مقدمات کنترل مدیریت را فراهم میسازد. ترکیب هیات مدیره به عنوان ابزاری کنترلی در شرکت تعیین کننده قدرت هیات مدیره است لذا ترکیب هیات مدیره عامل مهمی در تبیین توانایی اعضا برای انجام وظایف و کمک به عملکرد شرکت می باشد. حقايق حاكی از آن است كه در شركتها، مديران بيشتر دنبال منافع خود بودهاند تا منافع ذینفعان. برای حل اين مشكل، دو راه حل وجود دارد:
- جهت تشويق مديران به انجام رفتار مورد انتظار، برای ایشان پاداش و انگيزاننده در نظر گرفته شود.
- روش، قدرتمندسازی هيات مديره به گونهای است كه بتواند نظارت شايستهای روی عملكرد مديران داشته باشد. اين روند فرصت طلبی مديران، همراه بود با روند جانبی نظارت بيشتر از جانب سهامداران كه با اين كار خود، در واقع يك رژيم حاكم مطلقه را به وجود آورده بودند. حركتی كه درعمل انجام گرفت اين بود كه هيات مديره به مديريت عامل نزديك شد، به گونهای كه درحقيقت به صورت شريك استراتژيك مديريت درآمد. اين شراكت استراتژيك هيات مديره با مديريت، برنامهريزی استراتژيك، مديريت ريسك و اجرا، تصميمگيری بهتر و راندمان بالاتر شركت را به ارمغان آورد. اين تعامل دو طرفه موجب شد كه عمل نظارت راحتتر صورت گرفته و حالت افراطی نظارت كه از جانب سهامداران صورت گرفته بود، از بين رفته و اين نظارت تعديل شود . اين فرايند موجب از ميان برداشته شدن يك سری مقررات دست و پا گير واضافی و نيز كاهش يافتن نظارت مؤسسات سرمايهگذاری شد.
وظايف و مسئوليتهای اصلی هيئت مديره را بدينگونه میتوان برشمرد:
- تصميمگيری در مورد هدف و وظيفه سازمان
- تأمين شرايط بقای سازمان
- انتخاب و انتصاب مدير اجرايی ارشد
- حمايت از مدير اجرايی و نظارت بر عملكرد او
- برنامهريزی مؤثر سازمانی و حاكميت بر سازمان تحت قوانين دولتی
- تأمين منابع كافی و مديريت مؤثر آن
- طرح و نظارت روی برنامهها و خدمات سازمان
- ارتقای افكار عمومی نسبت به سازمان با پاسخگو بودن
- عملكرد به عنوان شورای عالي استيناف
- ارزيابی عملكرد خود هيات مديره
هیئت مدیره شرکت، به عنوان نهاد هدایت کنندهای که نقش مراقبت و نظارت بر کار مدیران اجرایی را به منظور حفظ منافع مالکیتی سهامداران بر عهده دارد .به نظر می رسد که رمز موفقیت شرکت در گرو هدایت مطلوب آن است به گونهای که میتوان ادعا کرد که راز جاودانگی شرکت های معروف و خوشنام در برخورداری آن ها از یک هیات مدیره موثر و کارا نهفته است. هیات مدیره شرکت قلب آن محسوب میشود پس باید همواره سالم و شاداب باشد و خوب تغذیه شود بنابراین بروز نشانههای خستگی، کمبود انرژی، بیعلاقهگی و ضعف عمومی در عملکرد هیات مدیره به همان اندازه برای درستی و صحت عملیات بدنه شرکت لازم است که جریان آزاد و دائم خون برای تندرستی و سلامت بدن انسان مورد نیاز می باشد با استفاده از متون گوناگون شرایط زیر برای اثر بخشی هیئت مدیره توصیه میگردد:
- جلسات هیئت مدیره باید به صورت منظم بر گزار گردد.
- در هیئت مدیره باید توازن قوای مطلوبی برقرار باشد.
- نباید اجازه داده شود که یک شخص خاص بر جلسات هیات مدیره و فرایند تصمیمگیری در آن مسلط شود.
- اعضای هیات مدیره باید با بلند نظری به پیشنهادهای اعضای دیگر توجه کنند.
- اطمینان متقابل در بین اعضای هیات مدیره باید در سطح بالایی قرار داشته باشد.
- هیئت مدیره باید دارای صفات عالی اخلاقی و درجه والایی از درستکاری راستی و امانتداری باشند.
- بین اعضای هیئت مدیره باید روابط قوی و ارتباطهای موثری وجود داشته باشد.
- هیئت مدیره باید مسئولیت صورتهای مالی را برعهده گیرد.
- اعضای غیر موظف وهیئت مدیره بایددارای دیدگاه مستقلی باشند.
- هیئت مدیره باید آمادگی پذیرش افکار و راهبردهای جدید را داشته باشد.
- اعضای هیئت مدیره نباید در مقابل تغییر و تحولات سازنده مقاومت کنند.
- هیئت مدیره باید دارای درک عمیقی بوده و از ماهیت پویایی برخوردار باشد.
- هیئت مدیره باید ریسکهای ذاتی مربوط به فعالیتهای تجاری را بشناسد.
- هیئت مدیره باید آمادگی تحمل ریسکهای حساب شده را داشته باشد نپذیرفتن ریسک یعنی محروم شدن از بازده.
- هیئت مدیره باید مراقب مسائل مطرح شده از سوی ذینفعان شرکت باشد و برای برخورد فعال با آن ها آمادگی لازم را کسب کند.
- از انجا که اهمیت موضوع آموزش پیوسته در حال افزایش است اعضای هیات مدیره باید در دورههای آموزشی لازم شرکت کنند.
هیئت مدیره در نظام راهبری شرکت عنصری مهم است هدف اصلی نظام راهبری اطمینان دادن به سهامداران در این مورد است که مدیریت ارزش سرمایهگذاریهای آن ها را افزایش میدهد به عقیده تریگر ترکیب هیات مدیره باید در بر گیرنده چهار ویژگی باشد؛
- نخست اینکه هیات مدیره باید دارای تنوع باشد،
- دوم اینکه هیات مدیره باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا کاردانی و صلاحیتی را به دست بیاورد که خاص این وظیفه است،
- سوم اینکه هیات مدیره باید دارای تصدی باشد و
- چهارم اینکه اعضای هیات مدیره باید با تجربه باشند.
در بيشتر كشورها گونه تفكر، عقايد و رفتار مديران نشان داد كه به صورت جمعی روی حاكميت هيئت مديره و ارتباط آن با مديريت اتفاق نظر دارند. مديران و اعضای هيئت مديره اكثرا براين باروند كه اعضای هيئت مديره بايد بيشتر در امور مربوط به شركت به عنوان شركای مديريت فعاليت كنند. در واقع آنان بايد قدرتمندتر، با اعتماد به نفس بيشتر، درگيرانهتر، با دانشتر، با نقش چشمگيرتر در برنامهريزیهای استراتژيك، و به عنوان منبع اوليه مشاوره و نكته سنجی خود را مطرح ساخته و فعاليت كنند. اكثر مديران، هيئت مديره را زمانی در اوج توانايی و تاثيرگذاری میبينند كه از جانب مديران ارشد اجرايی به عنوان يك دارايی استراتژيك برای مديريت عامل ديده شوند. هدف کلی تعیین تاثیر ویژگیهای هیئت مدیره بر کیفیت سود شرکت است که میتواند مبنای تصمیمگیری شرکت ها در خصوص هیئت مدیره همچنین باز خوردی برآیین نامه نظام راهبری شرکتی باشد .
منبع
پارسامهر،نسیم(1393)، ارتباط بین ساز و کارهای کنترلی شرکت ها و میزان نگهداشت وجه نقد آن ها،پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت بازرگانی ،دانشگاه آزاداسلامی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید