مراحل رشد خودکارآمدی

مراحل رشد خودکارآمدی عبارتند از :

الف)کودکی:

کارآیی شخصی به تدریج رشد می­کند. زمانی که کودکان می­کوشند بر محیط فیزیکی  و اجتماعی­شان اعمال نفوذ کنند، پرورش کارایی شخصی را آغاز می­نمایند. آنها آموختن توانایی­هایشان، مثل مهارت جسمانی، مهارت اجتماعی و توانایی زبان را آغاز می­کنند. این توانایی­ها تقریباٌ به طور مستمر به کار برده  می­شوند و عمدتاٌ از طریق تاثیرشان بر والدین، و محیط عمل می­کنند. به صورت ایده آل، والدین به فعالیت­ها و تلاش­های کودک خود برای برقرار کردن رابطه­، پاسخ می­دهند و محیط تحریک کننده­ای را فراهم می­آورند و اجازه آزادی رشد و کاووش را به کودک می­دهند. این تجربیات اولیه کارایی ساز، برای پسرها و دخترها فرق می­کنند. بررسی­ها نشان داده­اند که مردان دارای کارایی شخصی زیاد، به هنگام کودکی روابط گرمی با پدران خود داشته­اند . مادران آنها متوقع­تر از پدرانشان بوده و سطوح بالای عملکرد و موفقیت را انتظار داشتند . در مقابل، زنان دارای کارایی شخصی زیاد به هنگام کودکی برای سطوح بالای موفقیت از جانب پدر تحت فشار بوده­اند.

ب)نوجوانی:

تجربیات انتقال نوجوانی شامل کنار آمدن با درخواست­ها و فشارها، از آگاهی جنسی گرفته تا انتخاب  دانشگاه و شغل است. در هر موقعیتی که مستلزم سازگاری است، نوجوانان باید شایستگی­های جدید ارزیابی­های جدید از توانایی­هایشان را ایجاد نمایند. بندورا خاطرنشان ساخت که موفقیت این مرحله انتقالی بین کودکی و بزرگسالی به سطح کارایی شخصی ایجاد شده در طول سال­های کودکی بستگی دارد.

ج) بزرگسالی:

بندورا بزرگسالی را به اوان بزرگسالی و سال­های میانی تقسیم کرد. اوان بزرگسالی مستلزم سازگاری­های بیشتر با مسائلی چون ازدواج، پدر و مادری و ارتقاء شغلی است. کارایی شخصی زیاد برای عملکرد موفق در این تکلیف­ها ضروری است. افرادی که کارایی شخصی کمی دارند، نمی­توانند با این موقعیت­های اجتماعی برخوردی شایسته داشته باشند  و احتمالاٌ از عهده سازگاری برنمی­آیند. سال­های میانی بزرگسالی نیز استرس­زا هستند، به طوری­که افراد زندگی خود را ارزیابی مجدد می­کنند، با محدودیت­هایشان مواجه می­شوند، و احساس کارایی شخصی خود را تصریح مجدد می­نمایند. افراد میانسال باید توانایی­ها ، مهارت­ها و هدف­های خود را ارزیابی مجدد کنند و فرصت­های تازه­ای را برای رشد و بیان حال بیابند.

د)پیری:

 ارزشیابی­های کارایی شخصی در پیری دشوار است. توانایی­های ذهنی وجسمی رو به کاهش، بازنشستگی از کار فعال و کناره­گیری از زندگی اجتماعی، دور جدیدی از خود ارزیابی را می­طلبد. پایین بودن خودکارآمدی می­تواند به صورت نوعی پیشگویی کام بخش تاثیر بیشتری برکارکرد جسمی و ذهنی بگذارند. اگر معتقد باشیم که دیگر کاری نمی­توانیم انجام دهیم، پس ممکن است حتی تلاش هم نکنیم. به نظر بندورا، خودکارآمدی ما عامل مهمی در تعیین موفقیت یا شکست ما در سراسر عمر است .

منبع

رمضانی فتاتویی،صدیقه(1394)، معنادرمانی گروهی بر رضایت زناشویی و خودکارآمدی عمومی زوجین با تعارضات زناشویی مراکز مشاوره،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید