تحلیل رفتار متقابل

بسیاری از مردم فکر مي كنند كه دارند مي انديشند، در حالي كه فقط سرگرم مرتب كردن و پس و پيش نمودن باورها، تعصبات و عقايد کهنه خود هستند. تحليل رفتار متقابل،  نوع ديگري از اندیشیدن را آموزش میدهد كه به وسیله آن نحوه برخورد انسان با خودش، محیط اطراف و دیگران تغيير مي كند. فقط بايد اين آمادگي را داشته باشيم كه خود را مورد تحليل و دوباره سنجي قرار دهيم. با كمك اصول تحليل رفتار متقابل ميتوان معني عميق تري به زندگي داد و رابطۀ بهتري با خود پيدا كرد.

حالت های من وجوه رواني هنگامي كه خودمان را دوست بداريم، ميتوانيم با ديگران نيز رفتار دوستانه تري پيدا كنيم؛ از وجود خود و ديگران لذت ببريم؛ با نگرش تازه اي زندگي را ببينيم و كرانه هاي زيباتري را از انسان و روابط انساني كشف كنيم. صميميت زماني حاصل ميشود كه بدون بازي راه انداختن وارد رابطه شويم و با شناخت، كنترل و خود سازي به صميميت، آزادي و لذت دست يابيم. ميتوانيم سر رشته زندگی را به كمك اصول «تحليل رفتار متقابل» در دستان خود بگيريم و با كنترل تصحیح رفتارها به ريشه ها ي ایجاد کننده آنها بپردازیم و با پاسخدهي درست به اطراف با سلامت روان و روابط بهتري زندگي كنيم .

عقايد صحيح و منطقي نياز به شناخته شدن و تحكيم دارند تا تبديل به نظام ارزشي ما شوند و در رفتارها، هدف ها و پاسخ هاي ما به زندگي تأثير بگذارند. اصول تحلیل رفتار متقابل، فرد را با ساختار رواني خود آشنا مي كند و با تحكيم اصولي كه توسط خود فرد انتخاب مي شود، استحكام و يكپارچگي شخصيتي بيشتري براي وي فراهم مي آورد و باعث مي شود كه فرد راه زندگي خود را با صبر و استقامت و اميد بيشتري بپیماید. هنگامي كه اثرات و نتايج مطلوب تحلیل رفتار متقابل در زندگي شخص درك شوند، فرد اشتياق پيدا خواهد كرد كه از طريق اين علم و عملكردش نسبت به آن، خود را بيشتر بشناسد.

دكتر اریک برن، روشي كاربردي را پايه گذاري كرده است كه ميتوان از آن در همة ابعاد زندگي سود برد. البته نميتوانيم اين امر را ناديده بگيريم كه براي بيشتر مردم تغيير كار سختي است و بسياري از آدمها اصلا لزومي نمي بينند كه خود را تغيير دهند. عده اي نيز لزوم تغيير را درك مي كنند، ولي هرگز اقدامي در جهت آن انجام نمي دهند و برخي با انرژي، شوق و اشتياق فراوان شروع مي كنند، ولي پس از مدتي خسته مي شوند و دست از حركت خود بر مي دارند.تحليل رفتار متقابل نظريه اي است در مورد شخصيت و روش منظمي است براي روان درماني به منظور رشد و تغييرات شخصي. اين تعريفي است که به وسيله اي انجمن بين المللي تحليل رفتار متقابل ارائه شده است.

در ميان ديدگاههاي مختلف روانشناسي، تحليل رفتار متقابل از نظر عمق تئوري و کاربرد وسيع و متنوع آن بسيار برجسته است. تحليل رفتار متقابل به عنوان یک نظريه شخصيت، تصويري از ساختار روانشناختي انسانها را به ما ارائه مي دهد. بدين منظور از يک الگوي سه بخشي به عنوان الگوي حالات نفساني خود استفاده مي کند. همين الگوي شخصيتي به ما کمک مي کند تا دريابيم انسانها چگونه عمل و رفتار مي کنند و اين که چگونه شخصيت خود را در قالب رفتارهايشان آشکار مي سازند.

تحليل رفتار متقابل همچنين نظريه اي براي ارتباطات فراهم مي آورد که مي تواند براي تجزيه و تحليل سازمانها و مديريت نيز به کار رود. در حوزه کاربرد عملي تحليل رفتار متقابل نظريه اي براي رشد کودک ارائه مي نمايد و در نتيجه در درمان انواع اختلالات رواني از مشکلات روزانه گرفته تا روان پريشي هاي بسيار عميق به کار مي رود. اين نظريه روشهاي درماني براي درمان فردي، گروهي زوجي و خانوادگي ارائه مي دهد. خارج از حوزه درماني تحليل رفتار متقابل در مراکز آموزشي نيز کاربرد دارد و به آموزگاران و دانش آموزان کمک مي کند تا در وضعيت ارتباطي روشني قرار گيرند و از برخوردهاي بي فايده و مخرب بپرهيزند.

اين نظريه به خصوص براي مشاوره بسيار مناسب است. تحليل رفتار متقابل در مديريت، آموزش ارتباطات و تجزيه و تحليل سازمانها وسیله بسيار نيرومندي است. به طور کلي «تحليل رفتار متقابل» در هر زمينه اي که نياز به درک افراد از روابط و ارتباطات باشد مي تواند به کار رود.

تحليل رفتار متقابل نظريه اي منظم و هماهنگ درباره شخصيت و پويايي هاي اجتماعي ارائه مي دهد که از تجربه باليني و شکلي از درمان عقلاني و عمل گرا استنتاج شده است. اين نوع درمان به کار اکثريت عظيمي از بيماران رواني مي آيد. به سهولت به وسیله آنان درک مي شود و به طور طبيعي با وضع آنان تطبيق مي کند. شيوة تحليل رفتار متقابل تلاشي بود در جهت از بين بردن معايبي که بر بسياري از شيوه هاي قبلي درمان مرتب بود. زيرا اين روش مي تواند توانايي بيمار را در تحمل و کنترل اضطراب هايش به سرعت افزايش دهد و روند عملکرد مرضي او را محدود کند .

دکتر اريک برن باني نظريه «تحلیل رفتار متقابل» معتقد است هرگونه واحد آميزش اجتماعي يک «رفتار متقابل» نام دارد. هر وقت يک انسان با يک نفر يا بيشتر در تماس باشد. دير يا زود يکي از آنها حرفي مي زند يا علامتي را نشان مي دهد که حضور ديگري را ثابت مي کند. ما این را يک انگيزة رفتار متقابل مي ناميم. سپس آن شخص متقابلاً حرفي مي زند يا علامتي ر ا نشان مي دهد که به طريقي پاسخي به آن انگيزه است. و آن پاسخ رفتار متقابل ناميده مي شود.

«تحلیل رفتار متقابل» روش بررسي این رفتار و اعمال است که در آن من با تو کاري مي کنم و تو هم در مقابل من، با من کاري مي کني و در این ميان معلوم مي شود که کدام جنبه از شخصيت چند جنبه اي انسان دخالت داشته است. «تحلیل رفتار متقابل» همچنین روش طبقه بندي اطلاعات ناشي از تجزیه و تحلیل این اعمال انساني است و نتیجه مطلوب وقتی حاصل مي شود که این رفتار را به صورت کلماتي درآوريم که براي همه داراي معني و مفهوم مشخصي باشد .

اکثر مردم می دانند هر کسی که او را به خوبی شناخته و در موقعیتهای مختلف مشاهده میکنند، همیشه به یک شیوه رفتار نمی کند. همین افراد ممکن است متوجه شوند که خودشان هم در زمانهای مختلف به شیوه های متفاوتی رفتار می کنند .

منبع

اردشیری لردجانی،فهیمه(1393)، اثر بخشي تحليل رفتار متقابل بر تعارضات زناشویی، سبک های عشق ورزی، هوش هیجانی و هوش معنوی زوجین،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید