ابعاد ساختار سازمانی

اجزاء سه گانه ای که برای ایجاد ساختار سازمانی به کار می گیریم، پیچیدگی  ،رسمیت وتمرکز هستند.

پیچیدگی:پیچیدگی به میزان تفکیکی که در سازمان وجود دارد،اشاره می کند.تفکیک افقی، میزان یا حد تفکیک افقی بین واحدها را نشان می دهد.تفکیک عمودی به عمق یا ارتفاع سلسله مراتب سازمانی نظر دارد. تفکیک بر اساس مناطق جغرافیایی،به میزان پراکندگی واحدها و امکانات نیرو های انسانی از لحاظ جغرافیایی اشاره دارد.

رسمیت: دومین جزء ساختار سازمانی رسمیت است. رسمیت به میزان یا حدی که مشاغل سازمانی استاندارد شده‌اند،اشاره می کند. اگر شغلی از میزان رسمیت بالایی برخوردار باشد،متصدی آن برای انجام دادن فعالیت های مربوط به آن شغل و اینکه چه موقعی انجام شود و چگونه باید انجام گردد از حد اقل آزادی عمل برخوردار می باشد.در چنین حالتی از کارکنان انتظار می رود همیشه فعالیتهای  یکسانی را با روش معینی که همه بو رو کراسی های ماشینی بر آن تاکید دارند ، انجام دهند.در بورو کراسی ماشینی وظایف عملیاتی بسیار تکراری بوده،قوانین و مقررات بسیار رسمی است.تصمیم گیری ازسلسله مراتب تبعیت می کند ونوعی ساختار سازمانی دقیق همراه با تمایز بسیار واضح به کار برده می شود که منجر به نتایج از پیش تعیین شده ای می گردد.از اینرو وقتی رسمیت بالاست،شرح شغلهای مشخص،قوانین و مقررات زیاد و دستور العمل های روشن در خصوص فرآیند کار در سازمان وجود دارند.وقتی رسمیت کم است رفتار کارکنان به طور نسبی می تواند برنامه ریزی نشده باشد.در چنین موقعیتی،افراد در مشاغل خود در به کار گیری نقطه نظرات خود از آزادی عمل بیشتری برخوردارند.همچنین رسمیت نوعی معیار استاندارد کردن است.چون آزادی عمل فرد با رفتار کارکنان (نظرات و نگرشها)در کاری که باید انجام گیرد،کمتر دخالت داده می شود.این استاندارد کردن نه تنها موجب می شود شقوق رفتاری را که کارکنان از خود نشان می دهند،حذف گردد،بلکه ضرورت در نظر گرفتن شقوق رفتاری بوسیله آنان در مشاغلشان را از میان بر می دارد.

تمرکز: 
تمرکز به میزانی که تصمیم گیری در یک نقطه واحد در سازمان متمرکز شده،اشاره دارد.تراکم قدرت در یک نقطه دلالت بر تمرکز داشته و عدم تراکم یا کم تراکم نشانه عدم تمرکز است.

عناصر مشترک در سازمان ها: 

مینز برگ ، معتقد است که در هر سازمانی پنج بخش اصلی وجود دارد و به شرح زیر تعریف شده اند:

بدنه اصلی سازمان :کارکنانی که در ارتباط باتولید محصولات و یا ارائه خدمات موسسه کارهای اصلی را انجام می دهند.

بخش عالی سازمان:مدیران عالی سازمان،کسانی که مسئولیت کلی سازمان را به عهده دارند.

بخش میانی:مدیرانی که هسته عملیاتی را به بخش عالی سازمان پیوند می دهند.

متخصصصین فنی(فن سالاران ):تحلیلگران ،کسانی که مسئولیت اجرای شکلهای خاص استاندارد سازی را در سازمان به عهده دارند.
بخش ستاد پشتیبانی: افرادی که واحدهای ستادی را تصدی می کنند، کسانی که خدمات پشتیبانی غیر مستقیم به سازمان ارائه می دهند.

منبع

سلیمانی،شاپور(1393)، توانمندسازی براساس ساختار سازمانی و مدیریت دانش،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی صنعتی سازمانی،دانشگاه آزاداسلامی ارسنجان

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید