نظریه انگیزش

نظریه انگیزش در قرن اخیر، توجه روانشناسان، جامعه­شناسان و مسئولان تعلیم و تربیت را به خود جلب کرده است. این نظریه بوسیله مک­للند و همکارانش، در سال 1951 در دانشگاه هاروارد توسعه یافت .

مک­للند ،انگیزه پیشرفت را تمایل به سبقت گرفتن در بعضی از معیارهای رفتاری که در آنها رقابت با معیارهای برتری اهمیت دارد میل به عملکرد بهتر از معیار تعریف کرده است .

بنا به تعریف روبینز، انگیزه پیشرفت عبارت از سائقی برای پیشی گرفتن بر دیگران، دستیابی به پیشرفت با توجه به ملاکهای مشخص و تلاش جهت کسب موفقیت است. کسی که دارای انگیزه پیشرفت است این تمایل را دارد که کارش را به خوبی انجام دهد و به صورت خودجوش به ارزیابی عملکرد خود بپردازد.

مک­للند، انگیزه پیشرفت را به عنوان انگیزه کارآمدی نامگذاری کرده است. او بر این باور است که آینده هر جامعه­ای وابسته به سطح انگیزه پیشرفت فعلی دانش­آموزان آن جامعه است .

پژوهش مک­للند و دستیاران، او با بررسی اولیه ماهیت و اندازه­گیری انگیزه پیشرفت شروع شد. مک­للند از همان آغاز متوجه این گونه پرسشهای گسترده بود که چگونه انگیزه پیشرفت خود را در فرد و جامعه نشان می­دهد و چگونه در ارزشهای مسلط جامعه منعکس می­گردد و چگونه این ارزشها به رشد اقتصادی، ساختار سیاسی و الگوهای فرهنگی مربوط هستند. او کارهای مبتکرانه­ای در زمینه انگیزه پیشرفت و اندازه­گیری آن در جوامع گذشته و حال انجام داده است. وی تلاش کرد تا ارتباط بین انگیزه پیشرفت و رشد اقتصادی را در دوران گذشته و حال نشان دهد. در بررسی­های مک­للند، شاخص رشد اقتصادی، میزان تولید برق کشورها نسبت به جمعیت آنها بوده است و انگیزش پیشرفت بوسیله کتابهای خواندنی کودکان در سالهای 1925 و سالهای 1950 اندازه­گیری شده است، با فرض اینکه میزان کتابهای خوانده شده مبین تأکید نسبی بر تلاش برای پیشرفت در یک کشور معین است. در این تحقیق داستانهای مندرج در کتابها را انتخاب کردند و مطالب مربوط به پیشرفت در ادبیات کودکان را پیش از آن تاریخ نیز مورد تأکید بیشتری قرار داده بودند. مک­للند ، در کتاب جامعه موفق  اسامی کشورهای مورد مطالعه و سطح نیاز به پیشرفت که در ادبیات کودکان منعکس شده و افزایش تولید برق این کشورها را ارائه کرده است. بر اساس این مطالعه کشور سوئد هم از نظر میزان انگیزه پیشرفت و هم از نظر افزایش در تولید برق در رتبه اول قرار دارد و کشور شوروی سابق در هر دو متغیر مذکور در سطح بسیار پایینی است. اکنون با گذشت چند سال از این مطالعه و سقوط شوروی، این گفته مک­للند که سقوط و صعود جوامع را وابسته به انگیزه پیشرفت میداند، شاید مصداق عینی به خود گرفته باشد.اتکینسون ، یکی دیگر از نظریه­پردازان در زمینه انگیزه پیشرفت بر این باور است که چهار مؤلفه تمایل و گرایش فرد را در انجام یک تکلیف تعیین می­کنند:

1. انگیزه کسب موفقیت
2. انگیزه پرهیز از شکست
3. احتمال ذهنی نیل به موفقیت در انجام یک تکلیف
4. ارزش مشوقی رسیدن به موفقیت در یک تکلیف

این نظریه پیش­بینی می­کند افرادی که انگیزه پیشرفت در آنان قویتر از انگیزه، پرهیز از شکست است تکالیفی را که دشواری متوسطی دارند ترجیح می­دهند و در انجام آنها به بهترین وجه عمل می­کنند و به رغم شکست، مدت طولانی­تری در انجام آن پافشاری می­کنند. برعکس کسانی که انگیزه پرهیز از شکست در آنها قوی­تر از انگیزه پیشرفت است تکالیفی را ترجیح می­دهند که یا خیلی آسان هستند و یا خیلی دشوار. چون در تکالیف آسان فرض شکست بعید است و اگر در تکالیف دشوار شکست بخورند کسی آنها را مقصر نمی­داند. بنابراین در نظریه اتکینسون صرفنظر از کسانیکه هیچگونه انگیزه­ای برای پیشرفت ندارند مثل افرادی که در نیازهای اولیه گرفتار هستند یا رشد شناختی آنها محدود است یا اینکه محیط تربیتی آنها مناسب و برانگیزاننده نیست، ممکن است به یکی از دو روش زیر برای پیشرفت برانگیخته شوند:

• دسته­ای از افراد برای موفقیت تلاش می­کنندوخواهان موفقیت هستند و برای آن تلاش می­کنند.
• دسته­ دیگر برای پرهیز از شکست تلاش می­کنند یا به بیان دیگر نسبت به شکست نگران هستند .

باورهای شناخت­ شناسی

باورهای شناخت­شناسی در این پژوهش عبارت است از نمره­ای که فرد در آزمون باورهای شناخت شناسی شومر ،بدست می­آورد. این متغیر شامل چهار عامل توانایی ثابت، دانش ساده، یادگیری سریع و دانش قطعی می­شود.

 الگوهای ارتباطی خانواده

ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده یعنی بعد جهت­گیری گفت و شنود و بعد جهت گیری همنوایی که توسط ابزار تجدیدنظر شده­ی الگوی ارتباطات خانواده ، سنجیده خواهد شد.

انگیزه پیشرفت

انگیزه پیشرفت در این تحقیق عبارت است از نمره­ای که هر فرد بر اساس مقیاس انگیزه پیشرفت مشتق از فهرست ارجحیت شخصی ادواردز ،کسب می­کند.

منبع

توتونچی،لیلا(1389)، نقش واسطه‌ای باورهای شناخت شناسی بین الگوهای ارتباطی خانواده، پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی تربیتی،دانشگاه بین الملل شیراز

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید