منابع مالی القاعده

همه ارگانها، سازمانها، نهادهای دولتی و غیردولتی، نیازمند منابع مالی برای ادامه فعالیتهای خود میباشند، گروه افراط گرای القاعده نیز از این امر مستثنی نبوده و نخواهد بود و باید با کسب درآمدهای کلان به اهداف و مقاصد از پیش تعیین شده خود برسد، سازمان القاعده، جهت رفع نیازهای خود احتیاج به مبالغ کلانی دارد، منابع مالی القاعده را بصورت کلی می توان به چند بخش تقسیم نمود :

ثروت اسامه بن لادن
درآمد نهادهای تجاری بن لادن
کمک های مالی افراد وهواداران القاعده
کمک بنیادهای خیریه
فعالیت ها و تجارتهای نامشروع

اسامه بن لادن از خانواده ثروتمندی بوده که بزرگ ترین و مهمترین پیمانکاران ساختمانی در عربستان سعودی به شمار می رفت، سازمان سیا دارایی شخصی وی را 160 میلیون پوند یا 300 میلیون دلار تخمین زده بود.منبع تغذیه مالی القاعده منحصر به ثروت بن لادن نیست، بسیاری از سرمایه داران کشورهای مختلف جهان مبالغ هنگفتی به طرق مختلف به این شبکه تزریق می کنند، سرمایه گذاری های بن لادن در زمینه های مدیریت املاک، مستغلات، حمل و نقل دریایی، اجاره هواپیما، خدمات، مقاطعه کاری و تجارت است. بیشتر سرمایه گذاری های تجاری او نیز در کشورهای سومالی، سوئیس و لوگزامبورگ انجام گرفته است. سرمایه گذاری های اروپایی او را وکلای سوئیسی اش مدیریت می کنند.طبق گزارش سازمان ملل، القاعده از نظر مالی در وضعیت بسیار خوبی قرار دارد و سود دهی سرمایه گذاری های مختلف آن ادامه دارد که برآوردها تا 300 میلیون دلار است. علاوه برآن تعدادی از حسابهای بانکی افتتاح شده توسط این سازمان در آفریقای شمالی، خاورمیانه، آسیا حتی دراروپا هنوزهم عمدتا به کمکهای خصوصی انجمنهاو موسسات خیریه، بطور متوسط 160 میلیون دلار در سال، تغذیه می شود.در رابطه با درآمد نهادهای تجاری بن لادن نیز می توان این گونه شرح داد که، براساس شهادت یک مقام ارشد اف.بی.آی ، در برابر کنگره یک شرکت ساختمانی و لوله کشی که بوسیله اعضای القاعده دراروپا اداره می شود، از میان کسانی که از نقاطی مثل بوسنی می آمدند و در جهاد شرکت کرده بودند، مجاهداستخدام می کرد .

کمیل طویل ،درباره درآمدهای نهادهای جهادی بن لادن می نویسد:

نخستین کشتزاری که سازمان القاعده خریددرشمال پایتخت سودان درخارطوم به قیمت 250 هزار دلار بود .
کشتزار دوم، کشتزار ملی مسلح در بورسودان در فاصله1100 کیلومتری خارطوم به مساحت چهل هکتار و به قیمت180 هزار دلار بود .

تروریست های معاصر برای اجرای طرحهای دولتی و گروههای خود و فشار بر سایردولتها وسازمانهای داخلی و بین المللی دیگر نیازمند تامین منابع مالی برای آموزش نیروی انسانی، طراحی، تدارکات، تهیه ابزارهای پیشرفته و موارد مورد نیاز برای بمب گذاری، تخریب و ارعاب هستند.

از منظر مالی امروزه تروریسم بیشتر دولتی و یا نیمه دولتی است و این گروهها معمولا دارای منابع غنی انسانی و سرمایه جهت اجرای طرح های خود هستند، با داشتن امکانات، سرمایه، آزمایشگاه، نیروهای متخصص، فناوریهای نو، سرعت عمل ودقت این گروهها بالا می رود. متاسفانه بسیاری از دولتها بدون اینکه ردی از خود به جا بگذارند، گروه هایی رااجیر کرده آموزش داده و تامین مالی می کنند و در زمانهایی که لازم باشد، از این گروه ها برای اهداف متعدد خود استفاده به عمل می آورند.منابع خبری غرب خاطرنشان کردند که ما میان القاعده در زمینه های مالی کشورهای سودان و افغانستان هستند، پاکستان از حملات تروریستی بن لادن حمایت نکرده است، ولی صدها نفر از افغانهای آموزش دیده ای را که تحت لوای القاعده فعالیت می کنند، به ویژه جنبش مجاهدان – مسئول کشتار نیروهای هندی، کشمیری کمک کرده است.غربیها یادآور شده اند منابع مالی بن لادن متنوع است، او وارث ثروتی است که آژانس های اطلاعاتی غرب میزان آن را 280 تا 300 میلیون دلارتخمین میزنند، بن لادن مانند سایر سازمانهای برخوردار از حمایتهای بی دریغ کشورهای عربی خاورمیانه، از این حمایتها استفاده می کنند و از پشتیبانی آشکار نهادهای خیریه اسلامی نیز بهره مند است.او قراردادهایی را که مربوط به موسسات وابسته به خودش است از طریق تعدادی از بانکهای کشورهای خلیج فارس به امضاء می رساند، زیرا انتقال پول از طریق بانک های جهانی حاضر در کشورهای حاشیه خلیج فارس صورت می پذیرد وافزون براین برادر ناتنی او،محمد جمال خلیفه نیز در این بانکها فعالند.

منابع وشیوه های تامین مالی شبکه های تروریستی به شدت توسعه یافته اند،هدایا و منابع پولی خیریه، ساخت و سازهای شرکتهای ساختمانی، انتقال بین بانکی پول، انتقال طلا، پول های زیرزمینی مانند حواله کارتهای اعتباری از جمله نقاط انتقال وتامین بودجه مالی گروهای تروریستی ازجمله القاعده هستند.

القاعده صاحب نهادهای تجاری ومالی بزرگی درسودان است سرمایه گذاری های وسیعی در سطح جهان کرده است و پروژه های کوچکی نیزدراماکن عملیات های مهم دارد، برای مثال القاعده تعدادی قایق و شرکتهای صیادی در ممباسا دارد. از جمله موسسات القاعده در سودان این موارد است :

زرقانی، لادن، العالمیه، الثمارالمبارکه، کوادرات للنقل، فعالیت های این شرکتها قانونی است، همچنین شرکت الهجره للبناء راه مواصلاتی میان خارطوم تا بورسودان را ایجاد کرده، شرکت الاخلاص العالمیه، شیرینی جات و عسل تولید می کند.

با رسیدن بن لادن به سودان سازمان القاعده به شیوه چشمگیری به گسترش فعالیت اقتصادی خود پرداخت، زیرا وی چند شرکت بنیان نهاد، شرکت وادی العتیق، نخستین شرکت وی در سودان بود و اما لشرکات؛ (شرکت مادر) نامیده می شود. اسنادی قضایی در آمریکا نشان می دهند که وی پس از وادی العتیق شرکت لادن العالمیه، شرکت بین المللی لادن را بنیان نهاد. که به کارصادرات و واردات می پرداخت. پس از آن شرکت کابا این وسنت منت، را بنیان نهاد که به کار بازرگانی در زمینه کالاهای وی در سودان می پرداخت و سودهای خود را به تدریج از لیره کم ارزش سودانی به دلار یا لیره استرلینگ تبدیل می کرد، وی سپس شرکت حجره البناء ؛ شرکت ساختمانی هجرت را بنیان نهاد که بکار پیمانکاری و به ویژه به کار ساختن جاده و پل می پرداخت.

محصولات صادراتی القاعده بدین شرح است، شترمرغ و گوسفند به کنیا، چوب به ترکیه، لیمو، زیتون، کشمش، فندق و گردو به تاجیکستان، الماس به تانزانیا، لاجورد به اوگاندا و شتر به سودان.

از طرفی القاعده وارداتی از ایالات متحده آمریکا دارد، شامل تجهیزات دید در شب، دستگاه های ویدئو، باطری، مسلسل های نوع باریت کالیبر50 و یک هواپیمای جنگی T-389 می شود که هنگام فرود در باند فرودگاه بین المللی خارطوم سقوط کرد.

القاعده وارداتی نیزازاروپا دارد، تجهیزاتی همانند وسایل غواصی، تجهیزات تلفن از آلمان، کامیون “ماز” از روسیه، تراکتوراز اسلواکی و همچنین اورانیوم از آفریقای جنوبی، موتورسیکلت از آذربایجان و اتومبیل از دبی و نیز تجهیزات سنگین تاسیساتی، کودشیمیایی، آهن، حشره کش، دستگاه خراطی و شکر وارد کرده است.القاعده از طریق ثروت بن لادن و کمک سرمایه داران برخی کشورها تامین مالی می شد، هر فردی که پس از گزینش به القاعده می پیوست، علاوه بر مسکن، ماهیانه 150 دلار نیز دریافت می کرد، زیرا بن لادن معتقد بود و می گفت:مسلمانانی که به ما مراجعت می کنند، باید تحت حمایت قرار بگیرند و بهتر است از ما کمک بگیرند تا این که به سراغ کفار بروند.

مواردی نیز در رابطه با درآمدهای نامشروع و فعالیت های جناحی القاعده جهت حل مسائل مالی و تدارکاتی مطرح گردیده است، از قبیل اینکه : القاعده میلیونها دلاراز طریق موادمخدر برای پشتیبانی عملیاتهای خود جمع آوری می کند.

افرادی هم به القاعده در راستای پیشبرد اهدافش به او کمک می کنند، لویت ماتو، درباره کمکهای مالی به القاعده می گوید :

سرنخ های اولیه مالی در تحقیقات مربوط به حمله 11 سپتامبر، موجب شناسایی شبکه های مالی و پشتیبانی و تدارکاتی گردیده و بازجویان را به جانب عوامل و تامین کننده های مالی عمده القاعده از جمله رمزی بن الشیبه ، در آلمان و مصطفی احمد النساوی در امارات عربی متحده کشاند.

و الشرق الاوسط ، درباره کمک های مالی القاعده مینویسد:

یکی از عواملی که راه را برای ظهور القاعده هموار کرد پول های فراوان افراد ثروتمند بود که به بن لادن می رسید، بیشتر این پول ها از منطقه خلیج فارس ارسال می شد، افراد ثروتمند فکر می کردند که اگر برای این قضیه صدقه وار پول ارسال کنند نه فقط برای خود در بهشت جایی یافته اند بلکه خود رااز بلاهای این دنیا درامان نگاه داشته اند.

منبع

میرزاپور،رسول(1393)، نقش مباني فكري و عقيدتي القاعده در اقدامات تروريستي در جهان،پایان نامه کارشناسی ارشد،روابط بین الملل،دانشگاه آزاداسلامی زنجان

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید