مفاهیم برنامه ریزی استراتژیک

در سازمان هایی که معنای رقابت در جهان امروزی را به معنای واقعی درک کرده اند ، دریافته اند که توفیق بیشتر در استفاده مؤثر از منابع انسانی است و امروزه منابع انسانی ، با ارزش ترین عامل تولید و مهم ترین سرمایه هر سازمان و منبع اصلی ایجاد مزیت رقابتی است و سازمان ها را به قابلیت های اساسی مجهز می کند و به منابع انسانی ، نه به عنوان منبع هزینه بلکه همانند دارایی های ارزشمندی برای کسب مزیت رقابتی نگریسته می شود که می بایست مانند هر منبع دیگری برای آن برنامه ریزی کوتاه مدت و بلند مدت انجام داد و در آن توانایی افراد ، لیاقت افراد ، ایجاد انگیزه و بالاخره پرورش آنها را لحاظ نمود که می توان حداکثر بهره وری را با کمک مؤثر ترین شیوه ها و ابزار بدست آورد و در راه رسیدن سازمان به اهداف استراتژیک خود ، آن را مدیریت نمود.

از عمده ترین عواملی که موجب نگرش جدید در برنامه ریزی استراتژیک منابع انسانی شده است روند تغییرات ودگرگونی های تکنولوژیک ، اجتماعی و اقتصادی ، در محیط داخلی و خارجی سازمان هاست که همواره با آن مواجه اند.اگر سازمان ها می خواهند همسو با این تغییرات باشند بایستی نگرش جامع و راهبردی داشته و الزامات گوناگونی را مدنظر قرار دهند.

یکی از عناصر عمده در مدیریت برنامه ریزی است . برنامه ریزی شالوده عناصر مدیریتی و فرایندی است که سازمان ها در قالب آن همه فعالیت ها و کوشش های خود را در مورد اهداف مورد نظر ، راه رسیدن به آن و چگونگی طی مسیر را در یکدیگر ترکیب واقدام کرده و هدف از اجرای آن دستیابی به نتایج سازمانی است.یکی از عمده ترین برنامه ریزی های سازمانی برنامه ریزی منابع انسانی است.

تعریف برنامه ریزی استراتژیک

برخی از تعریف برنامه ریزی استراتژیک به شرح زیر است:یک استراتژی عبارت است از طرح جامع و مادر شرکت که نشان می دهد شرکت چگونه به مأموریت و اهداف خود دست می یابد .استراتژی مزیت رقابتی را بیشینه و کمبود های رقابتی را کم میکند.

فراي و استونر : برنامه ريزي استراتژيك، ابزار مديريتي توانمندي است كه براي كمك به شركتهاي كوچك طراحي مي شود تا آنها به صورت رقابتي خود را با تغييرات پيش بيني شده محيط تطبيق دهنــد .خصوصاً،فرايند برنامه ريزي استراتژيك يك نگرش و تجزيه و تحليلي از شركت و محيط مربوط به آن ارائه مي كند -شرايط فعلي شركت را تـــــوضيح مي دهد و عوامل كليدي موثر بر موفقيت آن را شناسايي مي كند.

برنامه ريزي استراتژيك فرآيندي است كه طي آن مديران ارشد اجرايي و عملياتي برنامه ريزي استراتژيك سازمان را طراحي مي كنند. مهمترين ويژگي اين فرآيند در ماهيت كار گروهي آن نهفته است. زيرا در قالب چنين فرآيند و كارگروهي است كه اعتقاد و باور به استراتژي سازمان شكل مي گيرد و افراد درگير در اين فرآيند، احساس تعلق و مالكيت نسبت به آن پيدا مي كنند. بعلاوه چنين فرآيندي باعث تسهيل مرحله استقرار استراتژي سازمان مي گردد.

مزایای برنامه ریزی استراتژیک

برنامه ريزي استراتژيك داراي مزاياي زيادي است كه از جمله مي‌توان به موارد زير اشاره نمود:

قبل از پيش آمدن مشكلات احتمالي از وقوع آنها خبر مي‌دهد
به علاقمند شدن مديران به سازمان كمك مي‌كند
تغييرات را مشخص كرده و شرايط عكس‌العمل در برابر تغييرات را فراهم مي‌كند
هر نيازي را كه براي تعريف مجدد سازمان ضروري است تعيين مي‌كند
براي دستيابي به اهداف از پيش تعيين شده بستر مناسب ايجاد مي‌كند
به مديران كمك مي‌كند كه درك روشن‌تري از سازمان داشته باشند
شناخت فرصتهاي بازارهاي آينده را آسان‌تر مي‌سازد
ديدي هدفمند از مسائل مديريت ارائه مي‌دهد
قالبي براي بازنگري اجراي برنامه و كنترل فعاليتها ارائه مي‌دهد
به مديران كمك مي‌كند كه تا در راستاي اهداف تعيين شده تصميمات اساسي را اتخاذ كنند
به نحو مؤثرتري زمان و منابع را به فرصت‌هاي تعيين شده تخصيص مي‌دهد
هماهنگي در اجراي تاكتيكهايي كه برنامه را به سرانجام مي‌رسانند بوجود مي‌آورد
زمان و منابعي را كه بايد فداي تصحيح تصميمات نادرست و بدون ديد بلندمدت گردند، به حداقل مي‌رساند
براي داشتن يك روش هماهنگ، يكپارچه همراه با اشتياق لازم از سوي افراد سازمان در برخورد با مسائل و فرصتها، انگيزش ايجاد مي‌كند
تفكر آينده‌نگر را تشويق مي‌كند
مبنايي براي تعيين مسئوليت افراد ارائه داده و به موجب آن افزايش انگيزش را باعث مي‌شود
مزيتي براي سازمان در مقابل رقيبان به دست مي‌دهد
ترتيب‌دهي اولويتها را در قالب زماني برنامه فراهم مي‌آورد
قالبي براي ارتباط داخلي بين كاركنان به وجود مي‌آورد