عوامل موثر در واکنش های کودکان

کودکان به شیوه های مختلف به تشخیص سرطان و چالش های پس از درمان پاسخ می دهند. متاسفانه عواملی که بر ماهیت و شدت واکنش های کودکان اثر می گذارند به خوبی درک نخواهند شد. اخیرا پژوهش ها دریافته اند که سن کودک، سطح اضطراب، تجربه پیشین با رویه ها، آزاردهندگی رویه ها و پریشانی والدین همه دخیل هستند.

سن کودک

کودکان کم سن و سال تر پریشانی بیشتری را از رویه های پزشکی گزارش داده اند. کودکان کم سن تر اغلب گمان می کنند که پزشک و پرستار وی را برای انجام کار اشتباهی تنبیه می کنند. مضافا بر اینکه، بسیاری از کودکان گمان می کنند که آن ها در پی چنین رویه هایی خواهند مرد. بدفهمی ها در مورد هدف درمان و علت بیماری در رابطه با سطح تحول شناختی کودکان ظاهر می شوند. برای مثال، پژوهشگران نشان داده اند که انتساب های علّی کودکان نسبت به سلامت و بیماری با پیش بینی های نظریه پیاژه از تحول شناختی همخوان هستند. به طوریکه به نحوی جالب توجه، در مورد عوارض درمانی، نوجوانان تهوع های شدیدتری را نسبت به کودکان کم سن تر گزارش داده اند .

سطح اضطراب

سطح اضطراب کودک می تواند نتیجه رویه های دردناک پزشکی و عوارض درمانی، و نیز علل این مشکلات باشد. پژوهش ها اظهار داشته اند که اضطراب با درد رابطه دارد، به نحوی که درد بهنگام افزایش اضطراب فرد گرایش به ازدیاد دارد. سطح اضطراب با عوارض درمانی نیز مرتبط است. برای مثال، کودکانی که شیمی درمانی دریافت می کنند اضطراب بیشتری را از سایر کودکان نشان می دهند و احتمال بیشتری برای حالت تهوع و استفراغ دارند .

تجربه پیشین

تجربه پیشین کودک با یک رویه نیز بر پریشانی حاصل از آن تاثیر دارد. چنین دانسته شده که سطوح پریشانی کودکان در اثر مواجهه با رویه پزشکی افزایش می یابد، البته این نتایج متناقض هستند. به علاوه، وقتی مداخله روان شناختی فراهم نباشد به موازاتی که درمان ها افزایش می یابند عوارض جانبی حاصل از آن ها نیز افزایش می یابد.

آزارندگی روش ها

میزان آزار دهنده بودن رویه نیز عاملی سهیم در سطوح پریشانی کودکان است مثلا، کودکانی که تحت اسپیراسیون مغز استخوان قرار گرفته اند پریشانی بیشتری را نسبت به تزریق وریدی نشان داده اند.

پریشانی والدین

پریشانی والدین می تواند بر پریشانی کودکان اثر بگذارد. در مواجهه با تهدید و عدم قطعیت، کودک کم سن اغلب به والدین خود برای حمایت هیجانی و برای دریافت راهنمایی در فهم آنچه در حال رخ دادن است چشم می دوزد. کودک به دقت از واکنش های والدین خود آگاه است و به سرعت به هر نشانه ای از اضطراب از سمت والدین واکنش نشان می دهد. آهنگ صدای والدین، حرکات بدن و نگاه خیره آن ها سرنخ هایی ظریف و در عین حال قدرتمند برای کودک بهنگام رویدادهای پر استرس می باشند. برای مثال، در حین رویه ای آزاردهنده، اگر والد آرام و آرامش دهنده باشد، کودک به احتمال بیشتری به امن بودن موقعیت گمان می برد. از سوی دیگر، اگر والد به طرز آشکاری مضطرب باشد اضطراب کودک شعله ور خواهد شد. پژوهش ها نشان داده اند که چرخه بازخوردی پیچیده ای میان کودک و والد وجود دارد به نحوی که هر یک به شدت به واکنش هیجانی دیگری حساس است. سطح پریشانی خود والدین نیز ممکن است بر نحوه درک آن ها از اضطراب کودک اثر بگذارد. برای مثال، در یک مطالعه از پریشانی والدین اطفال سرطانی در حین اسپیراسیون مغز استخوان، مانّی و همکاران  ، در یافتند که والدینی که بیشتر مضطرب بودند کودک خویش را با تجربه بیشتری از درد و پریشانی گزارش کرده بودند. به دلیل اثری که اضطراب والدین می تواند بر اضطراب کودک داشته باشد، فراهم آوری آموزش های خاص بزرگسالان در رویه های مدیریت رفتار می تواند به کاهش پریشانی کودک کمک کند. بدین معنا که اگر والدین در مدیریت رفتاری آموزش دریافت کنند، اضطراب کودک توسط والدین وی افزایش نخواهد یافت. در واقع، رفتار والدین می تواند به آرامسازی کودک کمک کند.

سبک مقابله ای

سبک مقابله ای کودک نیز ممکن است بر درد و پریشانی وی و نیز اثربخشی مداخله رفتاری اثر گذار باشد. گرچه تا به امروز نتایج در مورد اثر سبک مقابله کودک بر واکنش های روانشناختی وی متناقض بوده و منجر بسردرگمی و ناتوانی از نتیجه گیریهای روشن در این باب گشته است.

تمامی این عوامل که ذکر آن ها رفت می توانند بر واکنش یک کودک به رویدادهای مرتبط با سرطان تاثیر گذار باشد. مضافا بر اینکه، انواع مختلف رویدادهای مرتبط با سرطان واکنش های متفاوتی را در کودک بر می انگیزاند. سه حیطه اصلی در رابطه با سرطان و درمان آن وجود دارند که منابع بیمار سرطانی را به چالش می کشند: تجربه رویه های آزار دهنده تشخیص و درمان، عوارض جانبی درمان، و در هم آمیزی مجدد اجتماعی و تحصیلی.

رویه های استرس زای تشخیص و درمان و نقش مداخلات رفتاری

تشخیص و درمان سرطان در کودکان شامل مجموعه ای از رویه های پزشکی است که ممکن است دردناک بوده و در صورت حضور شیمی درمانی ناتوان کننده باشند. بسته به بیماری، کودک ممکن است بارها تحت اسپیراسیون مغز استخوان،پانکچر کمری و شیمی درمانی قرار گیرد. اسپیراسیون مغز استخوان  بهمراه پانکچر کمری  و تزریق وریدی  استرس زاترین و دردناک ترین رویدادها در رژیم روان درمانی گزارش شده اند .

نوجوانان مبتلا به سرطان اسپیراسیون مغز استخوان و پانکچر کمری را از خود بیماری بدتر می دانند. همچنین دشوارترین رویداد برای بالینگران نرخ سرعتی است که کودکان در تمامی سنین پاسخ های اضطرابی شرطی شده را به این رویه های درمانی و ابزارهای مرتبط بدان ها نشان می دهند. این واکنش ها عبارتند از فوبی آمپول و اختلال در الگوی خوردن و خوابیدن. مضافا بر اینکه، شواهد متقاعد کننده ای وجود دارد که در طول زمان کودکان به این رویه های تکرار شونده عادت نمی کنند و از این رو اضطراب همیشه حضور دارد.

منبع

کریمپور،سحر(1392)، اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر رویکرد شناختی رفتاری بر میزان اضطراب کودکان مبتلا به سرطان،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی علامه طباطبایی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید