شیوههای آموزشی و یادگیری سواد اطلاعاتی
به وجود آوردن محیطهای رسمی برای آموزش کتابخانهای میتواند کاربران را در این امر یاری دهد. استفاده از شیوههای نوین در طی سالهای اخیر حرکتی بهسوی یادگیری اساسی و شیوههای مناسب از آنها را هموار کرده است. انتخاب شیوههای صحیح یادگیری در محیط تخصصی و یا محیطهای سنتی و محیطهای جدید رایانهای را باید موردتوجه قرارداد و اینکه از چه روشهایی برای بیان شیوههای یادگیری میتوان استفاده نمود تا حداکثر کارایی و اثربخشی را در محیطهای مناسب داشته باشد. آموزشهایی مانند:
آموزش از طریق رایانه، آموزش در حین خدمت که بهصورت دورهای انجام میشود، استفاده از کلاسهای رسمی که از طریق مراکز معتبر علمی در سطح کشور برگزار میگردد، آموزشهایی بر اساس دورههای تخصصی و دورههای عمومی و برحسب نیاز استفاده از روشهای خاص برای هر دوره در آموزشهای ضمن خدمت باید این را مدنظر داشت که این دورهها نباید تکراری باشند بلکه از بهروز بودن آنها اطمینان داشته باشند تا این کلاسها بهطور رسمی بتواند از کارایی مناسب برخوردار باشد البته این دورهها میتواند بهصورت دورههای فصلی یا سالی برگزار گردانند. و یا به صورت اختیاری و داوطلبانه با همکاری بخشهای اینترنتی و بهروز باشند و برحسب نیاز بخشها از روشهای آموزشی خاصی استفاده نمایند. ایجاد ارتباط بین آموزشهای رسمی کتابخانهای و مشاورههای فرد به فرد و استفاده از مهارتهای متمرکز سواد اطلاعاتی میتواند رابطه مؤثری در بین این گونه آموزشها ایجاد نمایند. همچنین میتوان از الگوهای مختلف تخصصی نیز در توسعه مهارتهای آموزش حرفهای مانند:
دورههای مدرسهای کتابخانهها، برنامههای آموزش مداوم، سمینارها، کارگاههای آموزشی، کنفرانسها و آموزش بر پایه رایانه تعیین و مشخص نمود.ایجاد ارتباط صحیح و منطقی بین کتابخانه و دیگر بخشهای دانشگاهی که با کتابخانهها ارتباط مستقیم دارند در رابطه باسواد اطلاعاتی و برنامههای آموزشی بر اساس الگوهای مختلف سازماندهی موفقیت در امر سواد اطلاعاتی و آموزش اولیه کتابخانهای را بهطور وسیع تحت تأثیر قرار میدهد و عاملی است برای اینکه دیگر بخشهای دانشگاهی تصوری جدید از کتابداران بهعنوان همکاران خود داشته باشند و انتظارات کتابخانهها را جهت چگونگی اجرا و تقویت ادامه برنامههای آموزشی را تعیین کنند، هرچند آموزش کتابخانه از محیطی با محیطهای دیگر متفاوت است، اما عملکرد آنها با دیگر بخشها نیز در ارتباط میباشد. آموزش کتابخانهای و تدریس سواد اطلاعاتی برای همه سطوح مختلف چه استاد و چه متخصصان و چه دانشجویان و همه مراجعان به کتابخانه امری ضروری است و میتواند مفید و مؤثر باشد و آنها را دررسیدن به اهداف علمی و تجربههایشان یاری رساند و انگیزهای برای توسعه و انتقال اطلاعات از کتابخانه به مراکز دیگر تحقیقاتی با کیفیت بالا گردد.
مهارت سواد اطلاعاتی
انجمن کتابخانههای آموزشگاهی، دانشگاهی و ملی انگلستان(اسکانل)در سال ۱۹۹۹ مدلی برای تبیین مفهوم سواد اطلاعاتی ارائه کرده که گسترهای عام داشت. این مدل از هفت مهارت تشکیلشده و نشان میدهد که افرادی برخوردار از سواد اطلاعاتی خواند بود که خود را به این مهارتها مجهز سازند. توانایی در تشخیص اطلاعاتی نخستین مهارت در این زمینه است. چراکه در فرایند اطلاعیابی ابتدا فرد باید نیاز به کسب اطلاعات را احساس کند تا گامهای بعدی را بردارد. مهارت دوم، توانایی وی در شناسایی روشهای پاسخگویی به این نیاز است. این مرحله شامل شناخت منابع اطلاعاتی مناسب اعم از آثار چاپی اعم از آثار چاپی و الکترونیکی و گزینش مناسبترین آنهاست. مهارت سوم مربوط به توانایی در تدوین راهبردهای لازم برای جستجو در منابع برگزیده است. این مهارت خود مستلزم کسب آگاهی لازم نسبت به ساختار پایگاههای اطلاعاتی و سایر منابع مرجع خواهد بود.مهارت چهارم شامل مهارت در جستجو بازیابی اطلاعات است و استفاده از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی و استفاده بهینه از خدماتی نظیر نمایهسازی، چکیده نویسی، نمایههای استنادی و خدمات آگاهیرسانی جاری را در برمیگیرد. مهارت پنجم مربوط به ارزیابی و مقایسه وضعیت اعتبار اطلاعات بهدستآمده از منابع را ارزیابی کند .مهارت ششم مربوط به مهارت در سازماندهی و کاربرد بهینه اطلاعات بازیابی شده است. موفقیت در این زمینه خود مستلزم آگاهی از روشهای مرسوم استناددهی و رعایت اصولی قانونی مثل حقوق پدیدآورندگان است. مهارت هفتم توانایی ترکیب اطلاعات به دست آورده و برقراری پیوند با دانستههای قبلی است که میتواند منجر به تولید دانش جدید شود.
منبع
پاخیزان، فریده(1396)، رابطه بین سواد اطلاعاتی با تاب آوری در دانش آموزان اول متوسطه، پایان نامه کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید