زیان‌های پرخاشگری

علی رغم تمامی مسائل ذکر شده پرخاشگری همیشه اوقات نیز زیان آور و مضر نیست بلکه پرخاشگری از حد اعتدال خارج نشود و هدف آن تسلط بر مشکلات زندگی و ترقی و تعالی و آلایش انسان باشد نه تنها سودمند است بلکه ضروری نیز هست. قرار دادن حد و مرز برای پرخاشگری مضر و سودمند قدری مشکل بنظر می‌رسد. لذا کودکی که بر علیه بزرگ‌ترهایش سرکشی می‌کند پرخاشگر است ولی در عین حال نشان می‌دهد که انگیزه‌ای او را به سوی استقلال که جزء ضروری و با ارزش رشد اوست رهبری می‌کند. درباره فایده و لازم بودن عمل پرخاشگری فروید معتقد است که اگر انسان برای ابزار پرخاشگری اجازه نیابد نیروی پرخاشگری اش انباشته می‌شود و سرانجام به شکل خشونت مفرط یا بیماری روانی ظاهر می‌شود. در واقع به تعبیر او برای پالایش روانی سه راه حل وجود دارد که بطور مستقیم و غیرمستقیم با پرخاشگری در ارتباط است این سه راه حل عبارت‌اند از:

• صرف نیرو در فعالیت‌های بدنی از قبیل بازیهای ورزشی جست و خیز، مثبت زدن به کیسه بوکس و غیره.
• اشتغال به پرخاشگری خیالی و غیر مخرب .
• اعمال پرخاشگری مستقیم حمله به ناکام کننده صدمه زدن به او ناراخت کردن او ناسزا گفتن به او و جزء اینها آیا پرخاشگری قابل کنترل است؟

اکثر پژوهشگران معتقدند که عوامل محیطی باعث کسب و نگهداری رفتارهای پرخاشگرانه می‌شود به نظر آنها تغییرات مناسب در موقعیتهای محیطی سبب از بین رفتن زمینه‌های ایجاد کنندهٔ پرخاشگری و خشونت در رفتار کودکان و نوجوانان می‌شود همچنین با دادن شخصیت مثبت و منطقی به کودکان عدم تبعیض میان آنها عدم تحقیر کودکان دادن مسئولیتها در حد توان به افراد پرخاشگر صحبت کردن با آنها آگاه کردن آنها در مورد خطرات پرخاشگری ایجاد رابطه صمیمی و عاطفی با آنها و توجه به مشکلات آنها تشویق کردن آنها به کارهای گروهی و جمعی و در پایان با شناسایی روحیات فرد برخورد صحیح با آن می‌توان در شناسایی عواملی که پرخاشگری را ایجاد یا تشدید می‌کنند اقدام کرد.

پرخاشگری در نوجوانان

پرخاشگری از مسائل مبتلا به در دوران نوجوانی است . همه روزه در مدارس، نوجوانانی مشاهده می‌شوند که به علت زد و خورد، دعوا و رفتارهای پرخاشگرانه تنبیه می‌شوند و با عکس العمل اولیای مدارس مواجه می‌گردند. نوجوانان پرخاشگر معمولا قدرت مهار رفتار خود را ندارند و رسوم و اخلاق جامعه‌ای را که در آن زندگی می کنند را زیر پا می گذارند. در اغلب موارد، والدین و اولیای مدارس با آنها درگیری پیدا می‌کنند و حرکات آنها گاهی به حدی باعث آزار و اذیت می‌شود که منجر به اخراج از مدرسه می‌شود. آنچه که باعث توجه محققان به رفتار پرخاشگرانه شده است، اثرات نامطلوب آن بر رفتار بین فردی و همچنین اثر ناخوشایند آن بر حالات درونی و روانی افراد است. عدم مهار رفتار پرخاشگرانه علاوه بر اینکه باعث ایجاد مشکلات بین فردی و جرم و بزه و تجاوز به حقوق دیگران می‌شود، می تواند درون ریزی شده و باعث مشکلات جسمی روانی مثل زخم معده ،سردردهای میگرنی افسردگی گردد .

امروزه پرخاشگري به عنوان يكي از رايج ترين معضلات جوانان ونوجوانان، خصوصاً در جوامع صنعتي و پيشرفته به چشم مي خورد كه در ابعاد كوچكتر به پرخاشگري هاي رفتاري ميان جوانان و نوجوانان و در ابعاد وسيعتر آن به مواردي چون ارتكاب قتل، خودكشي، سرقت مسلحانه، تجاوز و ساير موارد از اين قبيل مي توان اشاره كرد . افزايش دامنه نيازها و خواسته ها از يك سو و محدوديتهاي گوناگون از سوي ديگر و همچنين گسترش تنوع و امكان دسترسي به رسانه‌هاي جمعي، از جمله عواملي هستند كه موجب افزايش ميزان شيوع اختلالات رفتاری، از جمله پرخاشگری در شهرهای بزرگ می‌شوند. كودكانی كه در سالهای اوليه به شدت پرخاشگرند، به احتمال زياد در دوران نوجوانی وبزرگسالی نيز پرخاشگر خواهند بود.

دوران نوجوانی، دوران جدایی از خانواده و پیوستن به گروه همسال است. اگر دوستان و افرادی که نوجوان در بیرون از خانه  با آنها دوستی می کند، افرادی پرخاشگر و زورگو باشند، احتمال اینکه نوجوان نیز پرخاشگر شود، افزایش می یابد. ‌چون نوجوان مجبور است برای پذیرفته شدن در گروه دوستان خود، ارزش ها و قوانین آنها را بپذیرد و مشابه آنها رفتار کند. نوجوان پرخاشگر ‌ به خاطر رفتار پرخاشگرانه و زورگویی به دیگران مخصوصاً همسالان، از سوی همسالان خود طرد ‌می شود و درنتیجه این طرد شدن، وی از همسالان خود جدا مانده و فرصتهایی‌ را که ممکن است مهارت‌های یادگیری اجتماعی او را بهبود بخشند، از دست می‌دهد .

نوجوانانی كه از لحاظ ساختار شخصيتی حساس ترند در اين برهه از زندگی، در صورتي‌كه به خواسته‌های طبيعی آنها پاسخ مثبت داده نشود، بيش از ديگر همسالان خود به مشكلات روانی و ناهنجاريهای ناشی از آن، از جمله پرخاشگری دچار می‌شوند. معضل پرخاشگری، يكی از موارد آسيبهای اجتماعی است كه متاسفانه در جامعه، بخصوص در سنين نوجوانی شيوع ويژه‌ای دارد .

پدر و مادر، اولين كسانی هستند كه بنياد شخصيت سالم نوجوان را می‌گذارند. معمولا والدين، نوجوانان خود را بصورت كودك می نگرند؛ مثل اينكه گذشت زمان تغیيری در او ايجاد نكرده است. درک نكردن نوجوانان، باعث كشمكش بين آنها و والدين می‌شود. نوجوانان به خود حق می‌دهند كه درمسائل مربوط به خانه و خانواده اظهار نظر كنند و افكار، عقايد و اعمال اعضاء خانواده را مورد سؤال قرار دهند. آنها در مقابل افكار، عقايد و دستورات والدين مقاومت می‌كنند. از جمله خصوصيات ديگر دوره نوجوانی، مخالفت است؛ اين مخالفت بخاطر تشخص طلبی و مسبب استقلال و جداسازی خود از ديگران است. مخالفت در پسران شديدتر از دختران است؛ در اين وضعيت ناهمگون كه والدين، نوجوانان را ناسازگار می دانند و نوجوانان هم رفتار والدين خود را قبول ندارند، امكان وقوع بسياری از حوادث ناگوار برای نوجوان وجود دارد.

بى شك، شيوع پرخاشگرى در ميان نوجوانان، موجب نگرانى بسيارى از خانواده ها، اوليا، مربيان و مسئولان كشور است. گسترش روزافزون اين نابهنجارى رفتارى، بر زندگى فردى و اجتماعى انسان ها، تأثيرات منفى گذاشته و آرامش و احساس ايمنى را مورد تهديد قرار مى‌دهد. البته توجه به اين نكته ضرورى است كه رفتار پرخاشگرانه هميشه نامطلوب نيست، بلكه داراى حكمت‌هايى از جمله دفاع و دفع خطراتى است كه بقا و ادامه زندگى را تهديد مى‌كند، ولى اگر مهار نشود و به راه‌هاى صحيح هدايت نگردد، همين ابزار دفاعى، موجب آسيب‌هاى جبران ناپذيرى مى‌شود .

منبع

محرم زاده،بهراد(1390)، اثربخشی آموزش تاب­آوری برمیزان پرخاشگری و احساس تنهایی دانش آموزان،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی تنکابن

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید