راهکارهای عملی ارزشیابی توصیفی

راهکارهای مورد توجه در طرح ارزشیابی توصیفی عبارتنداز:

• ارزشیابی تکوینی
• ارزشیابی عملکردی
• کارنامه توصیفی .

ارزشیابی تکوینی

یکی از راهکارهای مهم رویکرد جدید، ارزشیابی تکوینی است. این ارزشیابی در اصول دوره آموزش یعنی زمانی که فعالیت آموزشی معلم هنوز در جریان است و یادگیری دانش آموزان در حال تکوین یا شکل گیری است انجام می شود به همین خاطر به آن نام ارزشیابی تکوینی داده اند. اصطلاح ارزشیابی تکوینی برای اولین بار به وسیله اسکربون در مباحث مربوط به تنظیم برنامه های درسی به کار رفته است. اسکریون خاطر نشان می­کند هنگامی که کار تنظیم یک برنامه درسی به مراحل نهایی خود می­رسد، همه کسانی که روی آن کار کرده­اند، در مقابل شواهد و مدارکی که دال بر لزوم تغییرات عمده­ای در آن برنامه باشد، مقاومت می­کنند. به نظر اسکریون ،ارزشیابی تکوینی مشتمل بر آن است که در اثنای تنظیم یک برنامه درسی جدید و در حین اجرای آزمایشی آن شواهد و مدارک مناسی گردآوری شود به نحوی که بتوان تجدید نظر و اصلاح برنامه را بر پایه این شواهد استوار ساخت. بلوم،معتقدند که ارزشیابی تکوینی نه تنها برای تنظیم برنامه درسی بلکه همچنین برای امر تدریس و برای یادگیری دانش آموزان مفید خواهد بود. همچنان که توجه به سوی دیدگاه­های سازندگی تغییر پیدا می­کند، به طور فزاینده­ای سنجش کلاسی رابه عنوان ابزاری برای بهبود فرایندهای یادگیری مورد تأکید قرار می­گیرد. در دیدگاه جدید، سنجش و یادگیری دو روی یک سکه به شمار می­آید. هر چند تعریف واحدی از سنجش تکوینی در مطالعات پژوهشی مورد استفاده قرار نگرفته است، با این حال تعریف بلک و ویلیام، بیشتر از تعاریف دیگر مورد استقبال واقع شده است. آنها سنجش تکوینی را به صورت زیر تعریف کرده­اند: «همه فعالیت­هایی که توسط معلم و یا به وسیله دانش آموزان به عمل می­آید تا اطلاعاتی را فراهم نماید که از آن به عنوان بازخورد برای اصلاح آموزش و فعالیت­های یادگیری مورد استفاده قرار گیرد»  براساس این تعریف سنجش شامل مشاهدات معلم، بحث­های کلاسی و تحلیل تکالیف دانش آموزان از جمله تکالیف خانگی و آزمون­ها می­شود. سنجش هنگامی تکوینی یا سازنده می شود که اطلاعات برای اصلاح و بهبود آموزش و یادگیری مورد استفاده قرار می­گیرد. وقتی معلمان بدانند که دانش آموزانشان تا چه اندازه پیشرفت کرده­اند و یا درکجا مشکل دارند، آنها از این اطلاعات میتوانند برای ایجاد تغییرات ضروری در جریان آموزش از قبیل تدریس مجدد، تلاش برای استفاده از رویکردهای آموزشی جایگزین، یا اختصاص فرصت­های بیشتری برای فعالیت­ها استفاده نمایند.

انواع سنجش تکوینی

یافته­های پژوهشی کاوی و بل، نشان داد که معلمان دو نوع سنجش تکوینی را در کلاس مورد استفاده قرار می­دهند: سنجش تکوینی برنامه ریزی شده و سنجش تکوینی تعاملی. در سنجش تکوینی برنامه ریزی شده معلمان اطلاعات سنجشی را بیرون می­کشند و تعبیر و تفسیر می­کنند و سپس بر اساس آن اطلاعات سنجشی را بیرون می­کشند و تعبیر و تفسیر می­کنند و سپس بر اساس آن اطلاعات عمل می­کنند. این سنجش معمولاً با کل کلاس انجام می­گیرد. سنجش تکوینی تعاملی در تعاملات معلم- شاگرد رخ میدهد. تفاوت سنجش تعاملی با برنامه ریزی شده درا ین است که در سنجش تعاملی جزئیات سنجش برنامه ریزی نمی شود و قابل پیش بینی نیست. این سنجش ممکن است با برخی از دانش آموزان صورت گیرد. فرایند سنجش تکوینی تعاملی شامل توجه معلم، تشخیص و پاسخ به فکر دانش آموز در طول تعاملات است. این فعالیت­های سنجشی هم شامل فرایندهای رسمی است و هم غیر رسمی. سنجش­های تکوینی غیر رسمی در تعاملات معلم – شاگرد به وقوع می پیوندد. این فرصت­ها همیشه برنامه ریزی شده نیستند. با این حال آنها با فعالیت های یادگیری و آموزش پیوند دارند. معلمان از فرصت های متعددی برای این نوع سنجش میتوانند استفاده کنند. برای مثال در تعاملات کلامی، در سؤال و جواب­های ما بین معلم و دانش آموزان، در مشاهدات و گوش دادن به دانش­آموزان درحین انجام تکالیف و بحث­ها. انواع متعددی از سنجش­های غیر رسمی همه روزه در کلاس­ها مورد استفاده قرار می­گیرند. این سنجش­ها به معلم فرصت می­دهند تا درباره اصلاح روش­های آموزشی خودشان برای بهبود یادگیری دانش آموزان تصمیم گیری کنند. سنجش­های تکوینی رسمی به فعالیت­های برنامه ریزی شده اطلاق می شود که برای فراهم کردن اطلاعات و شواهد لازم درباره یادگیری دانش آموزان طراحی می­شوند. از این اطلاعات نیز میتوان برای هدایت و بهبود یادگیری دانش آموزان استفاده کرد. اگر این اطلاعات در دسترس صاحبنظران تعلیم و تربیت قرار گیرند آن اطلاعات میتواند برای بهبود پیشرفت دانش آموزان در یک روش منسجم در سطحی فراتر از کلاس واحد مورد استفاده قرار گیرند.

منبع

نوروزی مصیر،حافظ(1393)، تاثیرآزمون های عملکرد سازنده گرایی بر پیشرفت ریاضی دانش آموزان ابتدایی،پایان نامه کارشناسی ارشد،علوم تربیتی، دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی علامه طباطبایی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید