« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »راهبردهای فردی کنار آمدن با تحليل رفتگي شغلی
ر صورتی که شما از تحليل رفتگي شغلی در رنج هستید یا قصد دارید از ابتلای آن جلوگیری کنید، می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
در صورت امکان شرایط فیزیکی و یا روانی کار خود را تغییر دهید و چنانچه قادر به ایجاد چنین تغییراتی نیستید، بعضی از رفتارهای خود را تغییر دهید و مسئولیتی را که از عهده انجام دادن آن بر نمی آیید، قبول نکنید.از برنامه های متنوع برای بهبود وضعیت بدنی خود استفاده کنید و اوقات خاصی از شبانه روز را به ورزش کردن اختصاص دهید و همراه آن، از برنامه های غذایی مناسب استفاده کنید. بدین ترتیب مقاومت بدن شما در مقابل تحليل رفتگي ناشی از فشارهای روانی مربوط به کار و خستگی شغلی کاهش می یابد. هر چند به درستی مشخص نشده است که ورزش کردن باعث تسکین نشانه های فیزیولوژیک ناشی از تحليل رفتگي شغلی می شود یا اینکه اثرات مثبت آن اساساً جنبه روانی دارد به هر حال می دانیم که برای شما مفید است و حتماً آن را جزو برنامه روزانه خود منظور کنید.
اگر از روش های خاص آرمیدگی (ریلکسیشن) استفاده کنید، در همان جلسه اول متوجه خواهید شد که تا چه میزان در ایجاد آرامش برای شما، موثر واقع می شود. تاکنون برای ایجاد حالت آرمیدگی روش های گوناگونی معرفی شده است (مثل نظام دار آرمیدگی، مراقب و . . . ) شما می توانید ضمن آشنایی با این روش ها از طریق شرکت در جلسات آموزشی و کارگاه های آموزشی شیوه های مقابله با فشار روانی و تا آن میزان وقت به شما اجازه می دهد، حتی برای چند لحظه در محیط کار خود این شیوه ها را به کار گیرند.اگر روش های بهتر و اثر بخش انجام دادن کارها را بیاموزید، در وقت و نیروی مصرفی شما صرفه جویی میشود، به یاد داشته باشید که همیشه روش بهتری برای انجام هر کار وجود دارد که شما هنوز آن را بلد نیستید!
در نهایت، در صورتی که همه فنون پیشنهادی را به کار گرفتید و در مورد شما کم اثر بود،می توانید به طور موقت یا دائم، کار یا شغل خود را تغییر دهید و به کار دیگری بپردازید .برای رفع خستگی کارگران می شود در کار روزانه آنها تغییراتی داد و با جابجا کردن آنها تنوعی در کارشان به وجود آورد که البته این تنوع باید طبق اصول و برنامه صحیح انجام پذیرد. همچنین می توان محیط های مناسب کارگری به وجود آورد و با تنظیم برنامه های تفریحی و دسته جمعی از خستگی روزانه آنها کاست.
راهبردهای سازمانی کنار آمدن با تحليل رفتگي شغلی
یکی از وظایف مدیریت هر سازمان آن است که موجباتی را فراهم آورد بر افراد در سازمان، تا تحليل رفتگي تخفیف پیدا کند. سازمان ها در زمینه های مختلف بر کارکنان خود فشار روانی وارد می آوردند، بنابراین راه های مختلفی نیز وجود دارد که مدیریت هر سازمانی می توانید مانع از وارد آمدن محرک های تنش زا بر کارکنان شود. پیشنهاد ما به شما مدیر علاقه مند به سلامت جسمی و روحی کارکنان تحت نظارت خود، آن است که:
افرادی را به کار بگمارید که:
- به آن علاقه من هستند.
- از ویژگی های شخصیتی لازم برای انجام دادن درست وظایف شغلی برخوردارند.
وقتی مناسب ترین فرد برای تصدی مسئولیت های یک شغل انتخاب می شود، احتمال وارد آمدن تنش های روانی به او کمتر است، بنابراین احتمال ابتلای او به عارضه تحليل رفتگي شغلی نیز کاهش می یابد. برای دستیابی به این هدف ، بهترین راه آن است که روش های علمی آزمایش و انتخاب، استفاده کنید و در صورت نیاز او همکاری متخصص روان شناسی بهره بگیرید.
برای متصدیان مشاغل گوناگون سازمان، دوره های آموزشی مناسب تشکیل دهید و مراقب باشید که برنامه ریزی، طراحی و اجرای چنین دوره هایی بر اساس نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل شغل شرکت کنندگان در دوره آموزش انجام گیرد.
موجباتی را فراهم آورد که مهارت های افراد تحت نظارت شما در کنترل موقعیت ها افزایش یابد. اگر فرد نتواند بر موقعیت مربوط به شغل خود کنترل داشته باشد، فشار روانی زیادی را تحمل
می کند. مثلاً اگر دانشجوی پزشکی را که برای اولین بار در اتاق جراحی بر ابعاد شناختی، عاطفی و رفتاری خود کنترل داشته باشد، فشار داشته باشد، فشار روانی کمتری بر او وارد خواهد آمد.
از روش های تنبیه و توبیخ کمتر استفاده کنید و اگر قصد دارید افراد تحت نظارت شما بهتر کار کنند، روش های شرطی کردن عامل را به کار گیرد و طی آن وقتی، رفتار مناسبی از آنان سر زد، به نحوی رفتارشان را تقویت کنید و از روش های تنبیهی استفاده نکنید. شرایط خطر آفرین در سازمان را به حداقل برسانید و موجباتی را فراهم آورید که افراد در معرض خطر و حرکت های تنش زای اضافی قرار نگیرند، دچار برق گرفتگی یا سانحه و یا حادثه نشوند.
شبکه های ارتباطی در سازمان را بهبود بخشید و موجباتی را فراهم آوردید که کیفیت وکمیت ارتباط ها در سازمان، در بهترین وضع خود باشند و نیز اطمینان حاصل کنید که افراد می توانند نظرات و شکایات، پیشنهادات و انتقادات خود را در رابطه با هر فرد با موضوع ، به راحتی و بدون ترس و نگرانی و به شیوه ای منطقی ارائه دهند.این شما هستید که با رفتار سنجیده خود می توانید به مرئوسان بیاموزید چگونه می توانند در هر زمینه ای بدون ترس و نگرانی با سرپرست یا رئیس خود صحبت کنند.
دیر خسته شدن در کار، به شدت ایمان و شوق و علاقه ای که فرد به یک نوع کار معین دارد، مرتبط است امیر مومنان علی (ع) در سن شصت سالگی، با وجود غذای اندک و ساده ای که میل
می فرمود، مطلقاً احساس خستگی و پیری نمی کرد و در جنگ «صفین» با پهلوانی جوان و نیرومند به نام «کریم ابن صباح» به ستیز برخاست. در کارآیی مالک اشتر شاگرد مکتب علی (ع) نیز همان بس که می نویسند: مالک اشتر، در جنگ معروف جمل، در سن شصت سالگی با «عبدالله بن زبیر» خواهرزاده عایشه، به نبردی تن به تن و طولانی پرداخت و سرانجام پیروز گردید و او را بخشید. بعداً معلوم شد که مالک، قبل از شروع جنگ به روزه داری پرداخته بود تا مبادا با شکم پر به شهادت برسد. با چند روش ساده می توانید به سلامت جسمی و روحی خود کمک کنید:
رویاها نیازهای واقعی ما را آشکار می کند. خاطرات خود را در مورد رویاهاتان بنویسید: شخصیت ها، اتفاقات، هیجانات، نشانه ها و احساسی که بعد از بیدار شدن دارید. رویاهایتان را تحلیل کنید و ببینید آنها به شما چه می گویند.
طی دوران که تحت فشار روحی هستید با این کار به خود کمک کنید: نفس عمیقی بکشید و به خود بگویید «من آرامش و کنترل عواطف را در خود احساس می کنم». اگر این کار به طور منظم تکرار شود، اثر مثبت خواهد ورد تا فشاترهای آو.ردآوردآو. داشت.
افکار خود را از موقعیت کنونی خود دور کنید و به راه های کمک به اطرافیان خود بیندیشید سعی کنید حتی برای یک بار در روز هم که شده یک کار نیک انجام دهید. شما با بهبود وضع رفع اطرافیان و ایجاد شادی در اطرافیان به تحول در وضع خود هم کمک می کنید.
ورزش کنید تا عقلتان فاسد نگردد.سلامت فکر و روح هر کس بستگی به این دارد که تا چه حد می تواند با اطرافیان خود رابطه عمیق و پایدار برقرار کند. سلامت روانی شما دقیقا بستگی دارد به این که تا چه حد می توانید کسانی را که با اعمالشان به نحوی به شما آسیب رسانده اند، به راحتی ببخشید.آسایش دو پایه دارد: آرامش جسم و آرامش روان. آن کس که تنی سالم دارد گنجی دارد و خودش نمی داند. آن که تندرستی دارد امید دارد و آن که امید دارد همه چیزی دارد. اگر آسایش روحی می جویی هیچ جانداری را خود یا به دست دیگری بی جان مکن و یا به کشتن او رضا مده.
به سلامت خود بیش از شغل اهمیت دهید. بهترین خدمتگزار صدیق برای سلامتی بدن فراغت خاطر و آسایش روح است. تمام دردهای جسمانی از خواهش های بی جان نفسانی تولید و به وجود می آید. چهار چیز قوه باصره را زیان رساند: طعام شور خوردن، آب سوزان بر سر ریختن و به چشمه آفتاب نگریستن و روی دشمن دیدن
حمام گرفت به اندازه چهار ساعت خواب در رفع خستگی موثر است .قدر دو چیز فقط موقعی دانسته می شود که از دست می دهیم :تندرستی و جوانی.هیچ چیز بر صحبت انسان بیشتر از آن صدمه نمی زند که غذا بر روی غذا تناول نماید. یک آدم خوش خو و خنده رو با اشتهای بهتری غذا می خورد.
تحليل رفتگي شغلی از کجا می آید؟
اول اینکه تحليل رفتگي شغلی معنی اش این است که اگر همان استرس هایی که در این سه مرحله توضیح داده ایم، نوعش شغلی باشد، خب تحليل رفتگي هم شغلی می شود. حالا این استرس های شغلی از کجا می آیند؟
انتظارات بیش از حد دیگران از شغل شما: همانطور که در اول مطلب هم گفتیم، تقاضای بیجا و زیاده از حد و البته زیاده از حقوق شما (!)، می تواند جسم و روانتان را خسته کند. البته غیر از رئیس، ارباب رجوع و دیگر همکاران، حتی وقتی که کار گنده ای دستتان است، افکار عمومی هم می توانند شما را از پا در آوردند.
تکنولوژی های نا آشنا: امروز می گویند باید برویم سیستم عامل داس را یاد بگیرید، فردا ویندوز می آید به بازار یک روز باید بروید مدارک ای دی اس ال به درد نخورتان را بگیرید و فردا واحد تحقیقات شرکتتان تصمیم می گیرد یک نرم افزار ایرانی تهیه کند و کاغذ بازی را تبدیل کند به صفر و یک بازی و شما باید با همه این تغییرات بیایید. اگر واقعاً نتوانید پا به پا این نرم افزارها جلو بیایید و شرکت تان هم آنقدر غیر منطقی باشد که ماهی یک بار تکنولوژی اش را به روز کند، فاتحه تان خوانده است.
مشکلات زندگی اینطور نیست که شما پروندهایتان را بگذارید در کیف محترم و ببرید پهن کنید روی میز ناهار خوری: گاهی پرونده های ناکامل دعواهای خانوادگی را توی کیف ذهنتان می برید به محل کار و تمرکزتان میشود چیزی در حدود صفر و انگیزه تان برای کار و پول در آوردن برای چرخیدن زندگی می رود به هوا. البته می توانید به این فهرستی چهارتایی، عامل های دیگری مثل داشتن متعارض در یک مکان و احساس مورد بی عدالتی واقع شدن در محیط کار راهم اضافه کنید.
ناامنی شغلی: ناامنی که فقط این نیست که بروید در خیابان و یکهو اراذل و اوباش بریزند روی سرتان اگر شما مطمئن نباشید که در شرایط طبیعی این شغل همچنان مال شماست یا نه، از ناامنی شغلی رنج می برید. توی مملکت ما هم که امنیت شغلی از وقتی که بیشتر کارها قراردادی شده، آرزوی محال هر جوان ایرانی است پس این عامل استرس در شغل های ایرانی است و به وفور پیدا می شود. اگر بعد از به اصطلاح جا افتادنها توی کار هم چنان ندانید که فردا سر کارتان هستید یا در منزل پیش خانم بچه ها، این عامل می تواند شما را فرسوده کند.
ده فرمان برای مقابله با تحليل رفتگي شغلی
حالا باید به شما بگوییم چکار کنید که توی چاله تحليل رفتگي نیافتید وبعد بگوییم چطور از این چاله دربیایید. به قول قدیما قوه تشخیص دارید .و فرمان های پیشگیری را می توانید از فرمان های درمان جدا کنید.
- جوگیر نشوید:
تازه رفته اید سر یک کار جدید و از کار خوشتان آمده و رئیس تان هم از کار شما خوشش آمده و خلاصه می خواهید با حفظ سمت قبلی ، یک کار دیگر هم بگیرید، فوری قبول نکنید، ببینید با فرصتی که دارید، می توانید دو تا وظیفه را با هم انجام دهید، ببینید از پس اش بر می آیید؟ ببینید به حقوقی که می گیرید می ارزد؟ ببینید وقتی برای استراحتتان می ماند، بعد به بگویید تازه شرط ضمن عقد هم اگر بگذارید که فبها! یعنی اینکه شرطی با رئیس تان بگذارید که آخر راهتان به چاله تحليل رفتگي نباشد.
- بی تفوا نباشید:
آقای عزیز! خانم عزیز! شما در هر جای دنیا باشید و هر کاری که کنید شغلتان یک سیستم دارد؛ یعنی اینکه یک صنفی، یک شرکتی، یک وزارتخانه ای که سیستم قدرتی بالا به پایین دارد این شغل شما را در بر می گیرد این سیستم را بشناسید؛ اول از همه وظایف دقیق خودتان را، بعد ازآن حمایت های سیستم را، دردسرهایش را، روابط آشکار و پنهان اش را، توانایی های همکارانتان را و تیپ شخصی رئیس تان را هر چه بیشتر سازمان تان را بشناسید، بعداً راحت تر می توانید از دام تحليل رفتگي شغلی بیرون بیایید.
- شغلتان را دست کم نگیرید:
فقط تلفنچی یک اداره اید؟ فقط پادوی یک شرکت تبلیغاتی هستید؟ فقط کارگر ساده یک کارخانه اید؟ خب، باشید، یک کارخانه ای؟ خب باشید. فقط یک لحظه تصور کنید آن شرکت یا کارخانه بدون شما چه وضعی پیدا می کند. از استعاره استفاده کنید، مثلاً یک تلفن شاهراه ارتباط با مخاطبان دوره یک شغل است؛ شاهراهی که شما بازش می کنید.
- به روز باشید:
باور کنید هیچ اشكالی ندارد که بنشینید کنار دست برادر کوچک ترتان و ترفندهای ویندوز یا اینترنت را از او یاد بگیرید. سعی کنید اگر کارتان مرتب با نرم افزارهای جدید است، قبل از آمدنشان به اداره، یک آشنایی کلی با آنها داشته باشید
- سیب زمینی نباشید:
فعال باشد جان من و همین جوری دست روی دست نگذارد که تقاضای زیاده از حد همکاران و رئیس و حتی خانواده کم کمک تمام وجودت را پر از ویروس تحليل رفتگي بکند. بنشین لااقل با آنها حرف بزن و بگو که نمی توانی کار سختی است، می دانم. خیلی کار سختی است ولی می ارزد، نه؟
- شیوه کارتان را عوض کنید:
دوستی داشتم که هر وقت می رسید به آخر خط و می برید، پدرش می گفت رویه ات را عوض کن. همیشه هم جواب می داد. گاهی مشکل در این است که شیوه های بهتر و کارآمدتری هم برای انجام کارهایمان وجود دارد اما آنها را به کار نمی گیریم چون اصلاً به آنها فکر نمی کنیم.
- استراحت کنید:
منظورم این است که وسط کار 3 ساعته تان نیم ساعت استراحت کنید. گاهی استراحت های 10 دقیقه ای در فواصل یک ساعت معجزه می کند. امتحان کنید.
- تنوع ایجاد کنید :
گاهی حجم کارتان زیاد نیست اما آنقدر کارهای شبیه به هم را نزدیک به هم انجام می دهید که خودتان خسته می شوید . می توانید رج بزنید؛ یعنی کارهای سبک و سنگین یا آنها که بیشتر لذت بخش است را بین آنها که کمتر علاقه به آنها دارید انجام بدهید.
- ریلکس باشید:
این یکی را دیگر نمی شود توی 100 کلمه و 200 کلمه توضیح داد بروید کتاب هایش را بخرید و همان جا توی محل کارتان از ریلکسیشن بدنی استفاده کنید؛ البته از نوع کوتاه مدتش!
- شغلتان را عوض کنید:
بعضی وقتها اصلاً مشکل ریشه ای تر از این حرفاست. شما از شغلتان کلاً خوشتان نمی آید، به اجبار آن را پذیرفته اید و به قول روان شناس ها رضایت تان صفر است. اینجا دیگر یا باید نظرتان عوض شود یا شغلتان.
منبع
جوازي، مرضيه(1394)، بررسي رابطه بين ساختار سازماني و تحليل رفتگي شغلي، پايان نامه كارشناسي ارشد، مديريت دولتي، دانشگاه پیام نور
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید