تبادل اطلاعات

اطّلاعات به مفهومی که در طول علم  ؛ آگاهی   و علم تجربی ؛ دانش  به کار می رود، می پردازد. برای دیگر کاربردها اطلاعات ؛ ابهام‌زدایی  را ببینید. اطّلاعات یا آگاهی در کوتاه ترین تعریف،   داده‌های پردازش شده  است. داده ها مواد خام بالقوه معنی داری هستند که ما آن ها را در راستای شناختن و فهمیدن و حتی تفسیر چیزها، کالاها، رویدادها یا هرگونه هستی ای که در جهان واقعیت و یا دنیای خیال یافت می شوند، به واسطه روش های پژوهشی، ابزارهای شناختی مانند دستگاه زبان، احساسات پنچ گانه، ذهن و مغز و حتی تجربه خود به دست می آوریم. اطلاعات، آگاهی های به دست آمده از عنصرها و رویدادهای جهان هستی است. به زبان محدود تکنیکی، مجموعه ای از نمادهای زبانی معنی دار و پیوسته درباره موجودات است. اطلاعات در زبان انگلیسی از نظمی ساختاری و ذاتی خبر می دهد. از منظر فلسفه، اطّلاعات مفهومی چندشکلی  و چندمعنایی  است. اما درباره مفهوم اطلاعات و ارتباطات تاكنون تعريفي دقيق و رسمي ارائه نشده است.

متخصصان حوزه‌هاي مختلف اغلب كوشيده‌اند جلوه‌ها و ويژگي هاي اين پديده‌ها را تا آنجا كه به حوزه‌هاي تخصصي آنها مربوط مي‌شود، تعيين كنند. از اين رو صاحب‌نظران اين پديده‌ها را در قلمروهاي رياضيات، زبان‌شناسي، اقتصاد، روان‌شناسي، ارتباطات و… مطالعه و تحليل كرده و ويژگي هاي متفاوتي براي آنها برشمرده‌اند. بسياري، اطلاعات را گاه به پديده‌هاي نسبتاً آشناي ديگري تشبيه كرده‌اند كه بارزترين آنها تشبيه اطلاعات به  ؛ ماده  و   انرژي   است. به همين دليل  اطلاعات  را به جاي اصطلاح   ؛ انرژي  دانسته‌اند. با توجه به واژه‌نامه‌هاي انگليسي و ريشه لغوي ؛ اطلاع  در زبان فرانسه و لاتين، به تحول واژه اطلاع يا خبر اشاره مي‌شود.  بي‌ترديد، پژوهش هاي فراواني درباره مفهوم اطلاعات صورت گرفته، امّا تعريفي جامع و مانع كه مورد قبول متخصصان رشته‌هاي مختلف علوم باشد، تاكنون ارائه نشده است .

 اطلاعات عمومی

پردازش اطلاعات محرمانه و فعالیت‌های گسترده سرمایه‌گذاران همیشه تعیین‌کننده مهم عرضه و تقاضا برای اطلاعات در یک اقتصاد بوده است .  برحسب روشی که اطلاعات محرمانه به دیگران منتقل می‌شود، می‌توان سه سیستم اطلاعاتی در نظر گرفت. اولین سیستم اطلاعاتی عبارت از کسب اطلاعات محرمانه و انتقال مستقیم آن به دیگران توسط تحلیلگران مالی است؛ تحلیل گران مالی در پردازش و تفسیر اطلاعات اضافی دیگری که از طریق گفتگو با مدیران، تهیه‌کنندگان، مشتریان و… یک شرکت به‌دست می‌آید متخصص می‌باشند. همه این فعالیت‌ها، کسب اطلاعات محرمانه محسوب می‌شود .به واسطه این فعالیت‌ها مجموعه اطلاعات عملکرد و دورنمای یک شرکت از طریق گزارشات تحلیلگر و توصیه‌های سهام فراهم می‌شود هر چقدر تعداد تحلیلگران پی‌گیر یک شرکت بیشتر باشد، اطلاعات کسب‌شده معتبرتر است .

در سیستم اطلاعاتی دیگر، عبارتند از جمع‌آوری اطلاعات داخلی، پردازش و فعالیت‌های معاملاتی دارندگان اطلاعات محرمانه ؛ خودی‌ها و سرمایه‌گذاران نهادی نسبتاً خبره. اگرچه معمولاً کلیه اطلاعات به‌دست آمده و پردازش‌شده توسط خودی‌ها و سرمایه‌گذاران نهادی برای عموم گزارش نمی‌شود، به واسطه تصمیمات خرید و فروش آنها، ارزش محرمانه اطلاعات در قیمت سهام جمع می‌شود و اطلاعات خاص شرکت به‌وسیله قیمت سهام به عموم انتقال می‌یابد. در اینجا شفافیت شرکت با فعالیت‌های سرمایه‌گذاران نهادی رابطه مستقیم و با فعالیت‌های دارندگان اطلاعات محرمانه ارتباط عکس دارد. منع قانونی داد و ستد متکی به اطلاعات نهائی به شفافیت بیشتر منتهی می‌شود. سومین جزء، شفافیت اشاعه اطلاعات است و شامل توزیع اطلاعات از طریق انواع کانال‌های رسانه‌های جمعی و اینترنت می‌باشد. فقدان یک زیربنای توسعه یافته ارتباطی، همچنین مالکیت دولتی  رسانه‌های گروهی در یک کشور جریان اطلاعات منتشرشده شرکت‌ها و امکان دسترسی آژانس‌های اقتصادی و مالی را به این اطلاعات، محدود می‌کند. از کانال‌های ارتباطی ، دسترسی سرعت و صحت انتقال اطلاعات به استفاده‌کنندگان انتظار می‌رود. افزایش میزان نفوذ و یا مالکیت در رسانه‌های گروهی با شفافیت ارتباط مستقیم دارد .

نقش اطلاعات در بازارهای سرمایه

  برای تصمیم‌گیری‌های اقتصادی نیاز به اطلاعاتی است که بتوان با کمک آنها منابع موجود و در دسترس را به نحوی مطلوب تخصیص داد. یکی از مهمترین عوامل در تصمیم گیری صحیح، اطلاعات مناسب و مرتبط با موضوع تصمیم است که اگر به درستی فراهم و پردازش نشوند، اثرات منفی برای فرد تصمیم گیرنده در پی خواهد داشت. از سوی دیگر، نوع و چگونگی دستیابی به اطلاعات نیز حائز اهمیت است. در صورتیکه اطلاعات مورد نیاز به صورتی نامتقارن در بین افراد توزیع شود ، انتقال اطلاعات به صورت نابرابر بین مردم صورت گیرد، می‌تواند نتایج متفاوتی را نسبت به موضوعی واحد سبب شود. بنابراین، قبل از اینکه خود اطلاعات برای فرد تصمیم گیرنده مهم باشد، این کیفیت توزیع زمانی اطلاعات است که باید به صورت دقیق مورد ارزیابی قرار گیرد. در بازار سرمایه، پایه اولیه معاملات را وجود اطلاعات مرتبط، شکل می‌دهد و  از این رو است که اطلاعات را  گرانبهاترین دارایی در بازار سرمایه می‌دانند.

معمولا زمانی که اطلاعات تازه‌ای از وضعیت شرکت‌ها در بازار منتشر می‌شود، این اطلاعات از سوی تحلیلگران، سرمایه گذاران و سایر استفاده‌کنندگان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و بر مبنای آن، تصمیم گیری نسبت به خرید و یا فروش سهام صورت می‌پذیرد. این اطلاعات و نحوه واکنش به آنها بر رفتار استفاده‌کنندگان، به خصوص سهامداران بالفعل و بالقوه تاثیر گذاشته و باعث افزایش و یا کاهش قیمت و حجم مبادلات سهام می‌شود. زیرا نحوه برخورد افراد با اطلاعات جدید، نوسانات قیمت‌ها را شکل می‌دهد. بنابراین، در صورت انتشار محرمانه و ناهمگون اطلاعات، واکنش‌های متفاوتی را از سوی سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه شاهد می‌باشیم که این امر تحلیل‌های نادرست وگمراه کننده‌ای را از وضعیت جاری بازار به همراه خواهد داشت .

آنچه در بازارهای سرمایه باید مورد توجه قرار گیرد این است که بسیاری از افرادی که  اقدام به سرمایه گذاری می‌کنند، مردم عادی هستند که تنها راه دسترسی آنها به اطلاعات مهم شرکت‌ها، اطلاعیه‌هایی می‌باشد که از جانب شرکت‌ها در قالب گزارش‌های حسابداری و صورت‌های مالی منتشر می‌شود. اگرچه، هدف نهایی حسابداری نیز تامین نیازهای اطلاعاتی استفاده‌کنندگان از خدمات حسابداری است. با توجه به اینکه در بند اول مفاهیم نظری و گزارشگری مالی استاندارد حسابداری ایران، هدف اصلی از ارائه اطلاعات حسابداری کمک به تصمیم گیری‌های اقتصادی افراد است، خود می‌تواند گویای اهمیت این امر باشد. باید توجه داشت در شرایطی که دستیابی به اطلاعات پرهزینه باشد، سرمایه گذاران مجبورند از طریق برآوردهای ذهنی، تحلیل‌های خود را درباره سود دهی آتی شرکت، جریانات نقدی و… شکل دهند.

در نتیجه، افرادی که از نظر اطلاعاتی نسبت به سایرین در موقعیت بهتری قرار داشته باشند، قادر به برآوردهای بهتری نیز خواهند بود و به دلیل این موقعیت اطلاعاتی، بر عرضه و تقاضای بازار تاثیر گذاشته و نوسانات قیمت‌های سهام را منجر می‌شوند .با توجه به تحقیقاتی که  دیاموند و ورچیا  در سال 1991 انجام داده‌اند زمانی که انتقال اطلاعات مربوط به سهم شرکتی خاص به صورت نابرابر بین مردم صورت گیرد، ارزش ذاتی آن سهم با ارزشی که سرمایه گذاران در بازار سرمایه برای سهام مورد نظر قائل می‌شوند متفاوت خواهد بود. درنتیجه، ارزش واقعی سهام شرکت‌ها با ارزش مورد انتظار سهامداران تفاوت خواهد داشت. بنابراین، اطلاعات در بازارهای سرمایه باید به نحوی باشد که  تمامی‌سرمایه‌گذاران امکان دسترسی به اطلاعات را داشته باشند   با توجه به مطالب فوق می‌توان بیان نمود که در صورت نبود ساختاری مناسب برای ارائه و افشای اطلاعات در بازارهای مالی، سرمایه‌های افراد عادی که دراین بازارها اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند همواره مورد مخاطره قرار خواهدگرفت که به نظر می‌رسد این موضوع در قانون جدید سرمایه به این مساله توجه جدی خواهد شد تا اطلاعات به طور متقارن منتشر شود .

کاربرد اطلاعات در بازار

شاید هیچ موضوعی در ادبیات مالی اخیر بحث‌برانگیزتر از این سؤال نباشد که آیا سرمایه‌گذاران در تعیین قیمت سهام منطقی عمل می‌کنند یا خیر؟ نظریه کارایی بازار سرمایه به دو فرض بسیار مهم توجه دارد. اولاً سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری‌های خود در بازار دارای رفتار منطقی هستند. ثانیاً آنها بر اساس آخرین اطلاعات و اخبار اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار می‌کنند و جهت تعیین منصفانه بودن قیمت اوراق بهادار، درایت کافی دارند. فرض منطقی بودن سرمایه‌گذاران مورد انتقاد محققان زیادی قرار گرفته است .  شواهد بسياري وجود دارد، مبني بر اينكه مي‌توان با استفاده از بازده‌هاي گذشته، بازده‌هاي آتي را پيش‌بيني کرد. اين امر علاوه بر اين كه مغاير با فرضيه گام تصادفي بازارهاي كارا مي‌باشد، فرضيه تعيين منطقي قيمت‌هاي اوراق بهادار را در اين بازارها مخدوش مي‌سازد. اين پديده، واكنش‌هاي غير‌منطقي سرمايه‌گذاران نسبت به اطلاعات و اخبار جديد مي‌باشد. به عبارت ديگر، سرمايه‌گذاران در این بازارها نسبت به اطلاعات جديد واكنشي بيش از حد و يا كم تر از حد مورد انتظار نشان مي‌دهند .

واکنش‌های بازار سهام به آگهی‌ها و اخبار متفاوت است و در برخی موارد واکنش افراد عقلایی نیست و سبب ناهنجاری‌هایی از جمله افزایش بیش از حد یا کمتر از حد قیمت‌ها می‌شود. واکنش بیش از حد و واکنش کمتر از حد زمانی رخ می‌دهد که افراد با توجه به اطلاعات جدید، قیمت‌ها را بیشتر یا کمتر از میزان واقعی آن تعیین می‌کنند. اگر چه بازار پس از گذشت زمان به اشتباه خود پی می‌برد و به حالت تعادل بر می‌گردد، با این وجود چنین رفتاری نوعی رفتار غیر‌عقلایی در بازار محسوب می‌شود که می‌تواند پاسخ منطقی نسبت به عدم اطمینان درک‌شده توسط سرمایه‌گذاران باشد. انتظارات افراد تابع پیش‌بینی‌های آنها می‌باشد که گاهی از ناکارامدی‌هایی برخوردار است. همان‌طور که مشهود است، بررسی رفتار سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار بر کارایی بازار بورس اثر به سزایی دارد.

 انواع اطلاعات موجود در بازار سهام

اطلاعات دربرگیرنده دانسته یا دسته‌ای از دانسته‌ها است که در مواقع لزوم شخص را وادار به تغییر موضوع، عقیده و تصمیم‌ یا تجدیدنظر در تصمیم‌گیری می‌کند. اطلاعات در بازار سهام می‌تواند به دو گروه تقسیم شود:

• گروه اول اطلاعات مربوط به شرکت‌ها است که در ارزیابی سهام مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و عبارتند از:

1. گزارش سالیانه شرکت‌ها به بورس و اوراق بهادار شامل صورت‌های مالی حسابرسی شده، افشای اطلاعات در مورد وضعیت تجاری، محصولات تولیدی، بازار فروش محصولات، توسعه یا توقف خط تولید، فروش و هزینه‌های خطوط تولید، سرمایه‌گذاری در کارخانه و تجهیزات، عملیات خارجی، میزان و انواع بدهی‌های معوقه، شرکت‌های نابغه تحت تملک، قیمت تمام شده اموال، ماشین‌‌آلات و تجهیزات و استهلاک انباشته آنها و تجزیه و تحلیل‌های مدیریت از وضعیت مالی شرکت.
2. گزارش سه ماهه شرکت‌ها به کمیسیون بورس و اوراق بهاءدار، این گزارش شبیه گزارش سالیانه، اطلاعاتی در مورد وضعیت مالی شرکت ارائه می‌کند. ولی تفاوتی که با گزارش سالانه دارد این است که اطلاعات برای یک دوره سه ماهه گزارش می‌شود و حسابرسی نیز نمی‌شود.
3. گزارش هرگونه رویداد با اهمیتی که می‌تواند بر ارزش‌ اوراق بهاءدار شرکت تأثیر بگذارد این گزارش باید ظرف ۱۵ روز بعد از رویداد به کمیسیون بورس و اوراق بهاءدار ارائه شود این رویداد مهم معمولاً قبلاً توسط مطبوعات به عموم اعلام می‌شده است.
4. اعلامیه پذیره‌نویسی :  شرکت‌هائی که برای اولین بار قصد عرضه سهام به عموم دارند.

• گروه دوم اطلاعات مربوط به شاخص‌های بازار سهام، از جمله حجم معاملات قیمت‌های اولیه و نهائی سهام در معاملات و فروش‌های عمده است.

 شفافیت و افشاء

افشاء عبارت است از انتشار اطلاعات مهم و تأثیرگذار بر بازار، و شفافیت را می‌توان سادگی و سهولت تحلیل معنادار فعالیت‌های شرکت‌ و بنیادهای اقتصادی آن توسط فرد خارج از شرکت   تعریف کرد. شفافیت شاخص توان مدیریت در ارائه اطلاعات ضروری به شکل صحیح، روشن، به موقع و در دسترس است. مخصوصاً اطلاعات حسابرسی‌شده که هم به شکل گزارشات عمومی و هم از طریق انعکاس در رسانه‌های گروهی و سایر روش‌ها منتشر شده باشد. به‌عبارتی شفافیت منعکس‌کننده این مطلب است که آیا سرمایه‌گذاران تصویری واقعی از آنچه واقعاً در داخل شرکت روی می‌دهد دارند یا خیر؟

بنابراین افشاء و شفافیت درهم تنیده‌اند. سیستم‌های شفاف، به اطلاعات معتبر و صحیح نیازمندند که به موقع و به سهولت، هم به شکل مستقیم و هم از طریق نماینده‌های معتبر و مشهور مانند: حسابداران، حسابرسان، آژانس‌های رتبه‌بندی، تحلیلگران اوراق بهادار، روزنامه‌نگاران مالی و رسانه‌های گروهی در اختیار عموم سهامداران قرار بگیرد .

•  شفاف سازي  اطلاعات مالي

انونیموس،  شفاف سازي مالي را به مفهوم صراحت، روشني و قابليت درك در مورد آن چيزي كه در شركت اتفاق مي افتد تعريف كرده است. همچنین وی به نقل از فلوريني ،  بيان مي کند كه شفاف سازي مالي، رفتاري است كه به وجود آورنده مسئوليت مناسب است. شفاف سازي مالي شركت به وسيله تلاش هايش در افشاي اين چنين اطلاعاتي اندازه گيري می شود. همچنين ويشواناث و كافمن، عدم شفافيت را به عنوان ؛  ممانعت عمدي از دسترسي به اطلاعات، ارايه نادرست اطلاعات يا ناتواني بازار در كسب اطمينان از كفايت مربوط بودن و كيفيت اطلاعات ارايه شده   تعريف كرده اند .پايه نظري اين بخش تئوري اعلام دهي است که بر پایه این تئوری اطلاعات نامتقارنی بين شركت و سرمايه گذاران وجود دارد. اين اطلاعات نامتقارن نتيجه درك اشتباه سرمايه گذاران از موقعيت عملياتي واقعي در شركت است. بر اساس تئوري اعلام دهي، نامتقارن بودن اطلاعات بين سرمايه گذاران داخلي و خارجي ممكن است مزيت تجاري غيرمنصفانه براي كاركنان دروني در بازارهاي مالي ايجاد كند .

•  افشای اطلاعات مالی

متفکران اقتصادی بحث می کنند که افشا پدیده ای پیچیده است که نمی تواند توسط یک تئوری توصیف شود . بروبرگ و همکاران، مدلی را برای اندازه گیری افشای اطلاعات مالی ارائه وسه معيار را براي شفاف بودن اطلاعات عنوان نمودند:

1. دسترسي يا در دست بودن اطلاعات
2. مربوط بودن
3. كيفيت و قابليت اعتماد.

 دسترسي، بر وسايل ارتباطي شركت براي ارايه اطلاعات مالي توجه دارد. اين مفهوم از طريق اينترنت، راديو، تلويزيون، روزنامه و ديگر آگهي هاي عمومي شركت قابل آزمايش است. محدوديتي كه در اندازه گيري اين معيار وجود دارد، عبارتست از فقدان آموزش يا دانش استفاده کنندگان درباره چگونگي استفاده و تحليل اطلاعات. دومين معيار يعني مربوط بودن به اين دليل كه تعيين و تعريف انتخاب اطلاعات مناسب، دشوار است. سومين معيار مطالعه كيفيت و قابليت اعتماد است و به اين مقوله اشاره دارد كه اطلاعات مالي منتشر شده بايد موثر، واضح و ساده باشد. همچنين اين اطلاعات بايد با اصول پذيرفته شده حسابداري نيز مطابقت داشته باشد .

•  عدم افشای اطلاعات توسط شرکت‌ها

یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی سرمایه‌گذاران، صورت‌های مالی شرکت و سایر اطلاعاتی است که از جانب شرکت منتشر می‌شود. اگر شرکت اطلاعات را به موقع در دسترس سرمایه‌گذاران قرار ندهد، آنان در تصمیم‌گیری دچار اشتباه خواهند شد . به‌دلیل اهمیت کیفیت افشای اطلاعات مالی توسط شرکت‌ها، کمیسیون بورس و اوراق بهاءدار کشورها با وضع قوانین به گزارش‌دهی شرکت‌ها نظارت و شرکت‌ها را ملزم می‌کند تا همه اطلاعات با اهمیت شرکت را به‌وسیله فرم‌های SEC، گزارشات مطبوعاتی، اینترنت و سایر روش‌ها برای عموم افشاء کنند . براساس تحقیق بین قوانین افشا که توسط SEC وضع می‌گردد و کارایی بازار رابطه مثبت وجود دارد .

منبع

الهی،نسرین(1393)، تاثیر تبادل اطلاعات و تورش های رفتاری در توضیح رفتار توده ای،پایان نامه کارشناسی ارشد،مدیریت مالی، مؤسسه آموزش عالی کار

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید