بررسی بورس الكترونيك و ابعاد مرتبط

يكي از جديدترين نوآوري ها در عرصه تجارت وكسب وكار ،به كارگيري شبكه هاي رايانه اي وبه ويژه اينترنت است . در ابتداي بكارگيري رايانه در فعاليت هاي تجاري واقتصادي ، هزينه هاي مربوط بسيار بالابودند ومشكلات متعددي وجود داشت . از اين رو فقط شركتهاي معدودي كه از توان مالي مناسبي برخودار بودند از اين فناوري استفاده مي كردند .به مرور زمان و.در نتيجه پيشرفت علوم رايانه اي ،علاوه بر پيشرفتها واختراع هاي جديد در اين حوزه ،كاهش چشمگير هزينه هاي بكارگيري اين فناوري از يك سو ومزاياي متعدد ناشي از آن ا ز سوي ديگر ،به ندرت می توان شرکتی را یافت که اکنون از این فناوری استفاده نکند .بورس الکترونیک نیز بخشی از دنیای تجارت الکترونیک محسوب می شود که درآن خرید وفروش سهام از طریق اینترنت صورت می گیرد . نمادهایی از بورس الکترونیکی عبارتند از :خرید وفروش سهام از طریق اینترنت ،ارتباط الکترونیکی با بانکها ،سازمان بورس وکارگزاری های الکترونیک ومشتریان اینترنتی آن (خریداران وفروشندگان).

عوامل افزایش مبادله الکترونیکی سهام در اینترنت :

چهار علت عمده در این زمینه معرفی شده است :

کیفیت امنیت اینترنت برای کاربران .
قدرت سرمایه گذاران .
کاهش هزینه های دادوستد که منجر به رقابت بیشتر می شود .
موقعیت اقتصادی .

دلایل سرمایه گذاری اینترنتی :

جولیو گومز از گروه مشاوران گومز دلایل پیشرفت معاملات اینترنتی اوراق بهادار رااین گونه بیان می کند :کمیسیون کمتر موسسات کارگزاری اینترنتی در مقایسه با موسسات کارگزاری سنتی وسهولت انجام معاملات اینترنتی . طی سالهای 1997و1998کارمزد معامله اینترنتی 70 درصد کاهش یافته است واز 53 دلار برای هر معامله به 16 دلار برای هر معامله کاهش یافته است . در مقابل هزینه موسسات کارگزاری سنتی بین 300تا 500دلار برای هر معامله بوده است .

نتایج گومزبه میزان زیادی بانتایج بررسی موسسه سرمایه گذاران فرد ی آمریکا هم خوانی دارد . این موسسه دلایل سرمایه گذاری اینترنتی رادر دسامبر1998درمورد اعضایی که به صورت اینترنتی سرمایه گذاری می کنند بررسی کرد . این بررسی نشان داد نزدیک به 50 درصد از سرمایه گذاران اینترنتی کارگزار اینترنتی خودرا به خاطر هزینه کارمزد انتخاب می کنند . 23 درصد از سرمایه گذاران کارگزاران اینترنتی رابه دلیل خدمات ارایه شده توسط آنها و16 درصد به دلیل سهولت وسادگی استفاده،معامله با کارگزار اینترنتی را انتخاب می کنند .

کاربران بورس الکترونیک :

کاربرانی که با شبکه بورس الکترونیک در ارتباط هستند به دو دسته تقسیم می شوند :

کاربران مستقیم

کاربراني که بطور مستقیم باشبکه بورس در تعامل اند عبارتند از :
سازمان بورس واوراق بهادار :مسول نظارت بر بازار سرمایه وسیاست گذاری در آن.
شرکت بورس : مدیریت معاملات نمادهای ناشران فهرست شده .
شرکت سپرده گذاری مرکزی وتسویه وجوه : مسئول انجام عملیات سپرده گذاری قبل از معامله وتسویه بعداز معامله .

بازارسازان : موجب افزایش نقد شوندگی سهام وکاهش هزینه های تراکنش می شود .

کارگزار : واسط میان سهامداران وبورس برای انجام معامله .

حسابرسان : نظارت بر کیفیت وشفافیت در صورتهای مالی شرکت ناشر .

پردازش کنندگان اطلاعات : داده ها رابااستفاده از فناوری به صورت قابل فهم در اختیارسر مایه گذاران قرار می دهند .

کاربران غیر مستقیم

نهادها وسازمانهای خریدار ویا فروشنده .

پیش نیازهای انجام معاملات الکترونیکی سهام :

علت بیان پیش نیازها انجام معاملات الکترونیکی سهام این است که بطور کامل این معاملات از طریق شبکه صورت می گیرد وهمه جوانب وابعادش به معنی دقیق الکترونیک است . پیش نیازهای دسته اول شامل عملیاتی که به ارتباط کارگزار ،سازمان بورس وبانک مربوط می شود که عبارتند از :

هسته معاملات الکترونیکی .

توانمند سازی سامانه سپرده گذاری مرکزی سازمان .
برقراری ارتباط الکترونیکی بین واحد پایاپای وجوه وبانکها .
برقراری ارتباط الکترونیکی بین واحد پایاپای اوراق وشرکتها ی پذیرفته شده در بورس .
برقراری ارتباط بین واحد پشتیبانی کارگزارها با هسته معاملات وواحد سپرده گذاری مرکزی در سازمان .

دسته دوم پیش نیازهای انجام معاملات الكترونیکی سهام ،عملیاتی است که به ارتباط کارگزار وسازمان بورس و سرمایه گذاران مربوط می شود که به شرح زیر است :

استقرار واحد پشتیبانی در شرکتهای کارگزاری وبرقراری ارتباط متقابل با هسته معاملات و واحد سپرده گذاری مرکزی .

استقرارواحد ارتباطی چند جانبه در شرکتهای کارگزاری یعنی ارتباط واحدی در کارگزاری جهت اتصال مناسب کارگزاربا مردم .(در حال حاضر این نوع ارتباط الکترونیکی نیست .)

بکارگیری نظام پرداخت الکترونیکی مناسب .

به کارگیری نظام شناسایی وثبت مشخصات سهامداران

چالش های اینترنت وبورس

اینترنت ،روز به روز فعالیتهای مربوط به اوراق بهادار رادگرگون می کند واستفاده از آن توسط سرمایه گذاران وفعالان بازار اوراق بهادار ،چالش های تنظیمی ونظارتی متعدد ی ایجاد می کند .برخی از علل ایجاد این چالشها را می توان به صورت زیر بر شمرد :

– اینترنت ابزاری مجازی برای برقراری ارتباط در سطح جهانی است که مرز جغرافیایی خاصی را نمی شناسد .

-اینترنت ،دسترسی مشتریان خرد را به خدمات اوراق بهادار وسر مایه گذاری به میزان چشم گیری افزایش می دهد.

– اینترنت ،قدرت فناوری اطلاعات را تحت کنترل خود در می آورد ونتایج مهمی از جمله افزایش سرعت معاملات ،دسترسی به حجم گسترده تر اطلاعات واتکا به فناوری رادر پی دارد .

– اینترنت درحال مهندسی مجدد فرایندهای کسب وکار است که باعث ورود بازیگران جدید از جمله شرکتهای غیر مالی به بازار می شود وگزینه های پیش رو ی سرمایه گذاران را افزایش می دهد .

سازمان بین المللی کمیسیون های اوراق بهادار در سال 1998، گزارشی تحت عنوان “نقش اینترنت در بازار اوراق بهادار “منتشر کرد که در آن توصیه هایی برای شناسایی برخی از این چالشها مطرح شد . از زمان انتشار این توصیه ها ،استفاده از اینترنت به عنوان شبکه ارتباطی وساز وکاری برتای مدیریت سفارش های معاملاتی ،افزایش قابل ملاحظه ای داشته است .

زیر ساختهای معاملات الکترونیکی سهام :

برای راه اندازی بورس الکترونیک نیازمند به داشتن زیر ساختهای تجارت الکترونیک در کشور می باشیم . امروزه خیلی از خرید وفروش ها در محیط الکترونیکی صورت می گیرد . اگر ما نتوانیم وارد این عرصه شویم فرصتهای زیادی را از دست می دهیم .این بدان معناست که باید اجزا حلقه بزرگ تجارت الکترونیکی راسازمان بدهیم . لوازم تجارت الکترونیکی در چند بخش تفکیک می شود . بخشی برمی گردد به زیر ساختهااعم از فنی ،نیروی انسانی ،حقوقی وقضایی وبخشی بر می گرددبه لجستیک که در این بحث باید به گمرک ،حمل ونقل وبانکداری را اشاره کنیم . اما در این میان بانکداری الکترونیکی دارای نقش خاصی است . در هر حال ایجاد وتوسعه بانکداری الکترونیکی نیز مستلزم برخورداری از برخی زیر ساختهای مناسب اقتصادی واجتماعی است.

بنابراین برای توسعه وگسترش مناسب بانکداری الکترونیکی وتجارت الکترونیکی در کشور باید نسبت به ایجاد زیر ساختهای مناسب مخابراتی ،امنیت در تبادل اطلاعات ،تدوین قوانین ومقررات حقوقی مناسب،بستر سازی فرهنگی ،آشنا کردن مردم وبنگاههای اقنتصادی با مزایای تجارت الکترونیکی وپرداخت الکترونیکی وتسریع در شکل گیری دولت الکترونیکی به صورت جدی اهتمام ورزید.

زیرساخت مخابراتی (اینترنت): برای ایجاد یک سیستم دادوستد مستقیم بین مشتریان وکارگزاران باقابلیت دسترسی از راه دور وبه صورت مجازی نیازمند بسترهای مخابراتی لازم از جمله اینترنت در جامعه می باشیم .

زیرساخت بانکداری الکترونیکی : یک سیستم دادوستد یکپارچه بی نیاز به کاغذ از طریق اینترنت مستلزم پرداخت الکترونیکی است . بنابراین باید صنعت بانکداری این فرصت را فراهم کند تا با تامین مولفه های لازم،بانکداری الکترونیک در کشور توسعه یابد. می دانیم که بانکداری الکترونیکی عبارتند از پرداخت یا دریافت هر گونه وجه در فضای اینترنتی بدون داشتن محدودیت زمانی ومکانی .

زیرساخت ایمنی وامنیتی :بورس الکترونیک به عنوان یک سیستم فناوری اطلاعات ،احتیاج به ویژگی های امنیتی گوناگون دارد که اگر هر یک ار این ویژگی ها نقص شوند سیستم مورد حمله قرار می گیرد . سیستم باید در برابر تهاجم هکرها ایمن باشد .

زیر ساخت قانونی وحقوقی : برای بکارگیری بورس الکترونیکی دربازار سرمایه ،نیاز به قانون تجارت الکترونیک در کشور است زیرا انها ،مولفه های لازم برای رسیدگی به شکایات وجرایم اینترنتی را فراهم می کند.

زیرساخت فرهنگی : برای راه اندازی بورس الکترونیکی در بازار سرمایه باید بستر سازی فرهنگی در جامعه انجام شود . مشتریان وکارگزاران آموزش هاوآمادگی لازم جهت مبادلات غیرفیزیکی را کسب کنند.

بانكداري الكترونيك وبورس

دادوستد الكترونيكي سهام بدون حضور فيزيكي سرمايه گذار در بورس اوراق بهادار وبا استفاده از اينترنت صورت مي گيرد . بنابراين پرداخت وجه سر مايه گذاري نيز بايد به صورت الكترونيكي واز طريق اينترنت انجام شود . از اين نظر مي توان ايجاد وگسترش بانكداري الكترونيك را به عنوان يك راهكار اساسي در توسعه بورس الكترونيك دانست .آنچه از بانكداري الكترونيك دردادوستد الكترونيكي سهام بيشترين استفاده رادارد،خدمات الكترونيكي بانكي است وپرداختها با اينترنت،عمليات بانكي توسط چك الكترونيكي ،كارت هوشمند ويا غيره انجام مي شود . دراينجا بانكداري الكترونيك به عنوان يك عامل پشتيبان در امور پرداخت است .

سرمايه گذار بعداز آن كه سهمي را انتخاب كرد،جهت خريد آن به صورت الكترونيكي وپرداخت اينترنتي وجه آن از طريق كارگزارخود بانك مربوطه متصل واز طرف ديگر ،فروشنده هم براي دريافت وجه از طريق كارگزاري به بانك متصل مي شود .در اين حالت ،شبكه پرداخت الكترونيكي گزارش اين پرداخت را براي بازار ارسال مي كند تا فرايند دادوستدكامل شود .بنابراين مي توان به اهميت بانكداري الكترونيك در فرايند دادوستد الكترونيكي سهام پي برد.

سيستم دسترسي مستقيم سرمايه گذاران به بازارسهام

منظور از اين سيستم ،مهيا سازي تسهيلات الكترونيكي لازم جهت دسترسي مستقيم سرمايه گذاران به بازار است وبا استفاده از آن سرمايه گذاران همچنان از تسهيلات كارگزاران استفاده مي كنند . تفاوت آن با سيستم سنتي آن است كه سر مايه گذاران كنترل بيشتري برروي معاملات خود دارند وتاثيرات جانبي كارگزار برروي معاملات كاهش مي يابد. در اين مدل كارگزار به عنوان واسط معاملات كاملا حذف شده ومعامله گران ،قابليت ارسال مستقيم سفارشات رابه بازارهاي مورد نظردارند . اين مدل در سالهاي اخير با توجه به پيشرفت هاي بدست آمده در فناوري اطلاعات مورد توجه قرارگرفته وهنوز دز آغاز راه قراردارد. اين مدل علاوه برحمايت از مزاياي مدل هاي معاملاتي موجود،سعي درافزايش كارايي بازار،بالا بردن سرعت ثبت سفارش در بازار وبالابردن دسترسي معامله گران به اطلاعات بازار دارد .

در اين سيستم مي توان نقشهاي ديگري همچون مديريت ريسك ،سبد گرداني ومشاوره براي كارگزاردر نظر گرفت . مسئله اي كه بايد دراين مدل محض مورد توجه قرارداداين است كه چون بازار به روي كليه مشاركت كنندگان گشوده مي شود اول بايد زير ساخت امنيتي قوي جهت جلوگيري از دستكاري غير مجاز در بازار ايجاد شود ضمن اينكه علاوه بر كارگزاران ،بازارهاي مورد نظر نيز بايد استانداردfixراپياده كنند . البته اين عوامل باعث مي شود كه هزينه راه اندازي مدل محض در مقايسه با مدل سنتي افزايش يابد

.زيرساخت ارتباطي مناسب جهت برقراري ارتباط بين بازار ومعامله گران،بستر امنيتي قوي جهت جلوگيرياز دستكاري معاملات وقيمت ها ،وطراحي وپياده سازي واسط مناسب جهت ارتباط سيستم معاملاتي بازار با پروتكل fix از جمله اين نيازمندي ها است .

عوامل بنيادي بورس الكترونيك

دربررسي بازارهاي معاملات سهام واوراق قرضه در كشورهاي گوناگون ،مشاهده مي شود كه دربيشترآنهامعاملات بورس ها ازطريق سیستم هاي الكترونيكي وخودكار صورت مي گيرد .امروزه بيشتر كارگزاران ،سفارشات خودراازطريق سيستم هاي ثبت سفارش خودكاردريافت وبا استفاده ازشبكه هاي ارتباط الكترونيك نسبت به ارسال آنها به بورس ها اقدام مي كنند.

عوامل بنيادي در پياده سازي بورس الكترونيكي شامل 3 دسته است :

سازمان بورس :درسازمان براي پياده سازي الكترونيكي معاملات نياز به تغييرات در 3 بخش كلي است :

هسته معاملات
سيستم نظارت
شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه

كارگزاري ها :كارگزاري ها بايد ازدو منظر مورد بررسي قرارگيرد :

سيستم گزارش : شامل عوامل زير مي باشد : دريافت اطلاعات شركت ها (كودال) – سيستم ثبت اطلاعات مركزي (كودال ) – سيستم ارتباطي.

هسته معاملاتي

سامانه معاملاتي قبلي 14سال سابقه كاردربورس تهران داشت . اين سيستم نيمه مكانيزه درسال73 ازكانادا خريداري شده بود . اما قبل از اين سال ،كارگزاران دور يك ميز مي نشستند وحراج به صورت شفاهي واصطلاحا دستي انجام مي شد .يعني هر كارگزاري كه قيمت بالاتري پيشنهاد مي كرد ، سهام به آن كارگزار فروخته مي شد ودر هر لحظه امكان فروش بيش از يك نوع سهم وجود نداشت .

در سال1383شوراي بورس براي خريد سيستم معاملاتي جديد برنامه ريزي هاي لازم راانجام داد.اين سيسنم ازيك شركت خارجي كه زمينه هاي نرم افزاري سابقه طولاني دارد خريداري شد. اين شركت مدعي است 45درصد كل معاملات دربورس هاي دنيا توسط اين سيستم انجام می شود.

استفاده از سيستم جديدباعث افزايش معاملات روزانه از20به 150هزار دفعه،امكان افزايش ايستگاههاي معاملاتي از480به2000ايستگاه ،به كارگيري ابزارهاي جديد معاملاتي وامكان افزايش حجم معاملات تاچند ميليارد دلار مي شود. اين نرم افزار تحت سيستم عامل ويندوز است. كابرپسند بودن ،استفاده آسان از ابزارها ،ارتباط آسان با نرم افزارهاي كاربردي ديگر ونيز دقت بالاازديگر ويژگي هاي نرم افزار جديد است .

با نصب سامانه جديد ،بستر تجارت الكترونيك درزمينه هاي دريافت وپرداخت الكترونيكي (پرداخت پاياپاي وجوه )به روال معمول جهاني انجام مي شود وكارگزاران وسهامداران مي توانند بدون مراجعه حضوري وبا سرعت ،همه امورمعاملاتي خودرااعم ازدرخواست خريدوفروش سهام ،پيگيري بازار ،درخواست ها ،برداشت وواريز وجوه ،اطلاع از اخبار بازار واطلاعيه هاي سازمان به طور مستمر ومطمئن انجام دهند . سامانه جديد همانند هر سامانه اي از چند واحد اصلي تشكيل شده است . از مهمترين آنها مي توان به هسته اصلي معاملات ،كنترل بازار ،اطلاعات مرجع ، هسته معاملات ، شاخص ،سامانه كارگزاري، سامانه راه دور كارگزار ونظارت بر بازار اشاره كرد .

نمونه خريد وفروش اينترنتي سهام

بانك توسعه صادرات ايران درراستاي گسترش وارائه خدمات نوين بانكي به ويژه بانكداري الكترونيكي ، براي اولين بار در كشورامكان خريد وفروش سهام از طريق اينترنت رادرتاريخ 24/9/82 دراختيار مشتريان قرارداده است .

نحوه دريافت كد شناسايي وكلمه عبور خريد وفروش اينترنتي سهام عبارتنداز :

افتتاح وياداشتن هرگونه حساب نزد هريك ازشعب بانك توسعه صادرات ايران .

دريافت كدشناسایی وكلمه عبور ازشعبه اي كه نزد آن حساب داريد .

بنابراين مشترياني كه دريكي از شعب اين بانك حساب دارند مي توانند ازطريق سايت اينترنتي آن وبا استفاده از کدشناسایی،کلمه عبور وصورتحساب اینترنتی خوداقدام به خریدوفروش سهام کنند. درصورتی که مشتری نزدیکی ازشعب بانک حساب داشته ولی تاکنون کدشناسایی ونیزکلمه عبور صورت حساب اینترنتی رادریافت نکرده است می تواند به شعبه مربوطه مراجعه واقدام به دریافت آن کند.

برای استفاده ازخدمات خریدوفروش اینترنتی سهام لازم است متقاضی با توجه به شرایط یاد شده ضمن مراجعه به شعبه ،فرم های ذیل را تکمیل وامضا کند :

فرم درخواست استفاده ازامکانات خریدوفروش اینترنتی سهام .
تعهدنامه
سپس متقاضی می تواند با مراجعه به سایت بانک به آدرس الکترونیکی
ازخدمات الکترونیکی خریدوفروش سهام استفاده کند.

نحوه خریداینترنتی سهام

متقاضی خرید باورود به سایت اینترنتی بانک توسعه صادرات ایران باید با استفاده ازکد شناسایی وکلمه عبور خود قسمت مربوط به خرید سهام راانتخاب کند.وسپس فرم وکالت نامه برداشت ازحساب وخرید سهام راتکمیل وبرروی قسمت تائید کلیک کند . سپس ضمن برداشت مبلغ خریدوسهام ازحساب های تعیین شده توسط خریدار ،درخواست خرید سهام به کارگزاری بانک توسعه صادرات ایران ارسال می شودوعملیات خریدسهام بنابرسفارش وی صورت خواهدگرفت .پس از انجام عملیات خرید توسط کارگزار ،اطلاعیه الکترونیکی خرید به آدرس پست الکترونیکی خریدار ارسال می شود.اعلامیه خرید سازمان بورس نیز به نشانی مشتری مندرج در فرمدرخواست ارسال می شود . همچنین این امکان وجود داردکه براساس انتخاب مشتری،علاوه برفرم درخواست ،برگه های سهام خریداری شده به نشانی تعیین شده ارسال ویا نزد کارگزاری بانک توسعه صادرات ایران نگهداری شود.

نحوه فروش اینترنتی سهام

درصورتی که برگه های سهام متقاضی نزد کارگزاری بانک توسعه صادرات ایران باشد،وی می تواند با مراجعه به سایت اینترنتی بانک وبا استفاده ازکدشناسایی وکلمه عبور اقدام به فروش سهام خودکند.برای این منظور :

فرم الکترونیکی فروش سهام در اختیار متقاضی قرارمی گیرد.
متقاضی باتکمیل فرم مزبور وکلیک کردن درقسمت مربوطه ،درخواست خودراازطریق اینترنت ارسال می کند.

براین اساس کارگزاری بانک توسعه صادرات ایران پس از دریافت درخواست مربوطه اقدام به فروش سهام موردنظر می کند. پس ازفروش سهام ،مبلغ آن به شماره حسابی که متقاضی دربرگه درخواست سهام ذکر کرده واریز خواهد شد . ضمن اینکه اطلاعیه فروش سهام به طور خودکار به آدرس پست الکترونیکی متقاضی فرستاده می شود،اعلامیه فروش سازمان بورس نیز به نشانی وی ارسال می شود.

موانع اجراي بورس الكترونيك در ايران

تمامي سازمانهاي مجازي در راستاي تحقق اهداف خود با مشكلات متعدد فرهنگي ،ساختاري واجتماعي روبه رو بوده اند ولي كشورهاي توسعه يافته با ارائه راهكاري متناسب بربسياري از آنها چيره شده اند . بي شك دولت الكترونيك واز درگاههاي آن يعني بورس الكترونيك نيز از اين قاعده مستثني نخواهد بود .

با توجه به تحقيقي كه در مورد بررسي موانع اجراي بورس الكترونيك در كشور صورت گرفته است موانع زير بيان شده است :

عدم آشنايي مردم با بورس الكترونيك.
عدم وجود فرهنگ استفاده از رايانه واينترنت .
عدم وجود بستر مخابراتي مناسب.
عدم آشنايي اكثريت مردم بارايانه واينترنت.
عدم اطمينان واعتماد مشتريان به اطلاعات الكترونيك .
احتمال از بين رفتن داده ها توسط ويروس ها وهكرها .
عدم تدوين قانوني جامع در كشور براي تخلفات در استفاده از اينترنت .
مشكلات دسترسي به اينترنت .
احتمال تغيير اطلاعات توسط افراد سود جو.
عدم سرويس دهي الكترونيكي بانكها .
عدم آگاهي از مزاياي استفاده ازبورس الكترونيك
اعتماد كم بين سرمايه گذاران وكارگزاران براي مبادله الكترونيكي
عدم وجود نيروي متخصصلازم در زمينه بورس الكترونيك
عدم امنيت قانوني معاملات بورس الكترونيك وعدم امنيت فني معاملات بورس

ودر پايان نتايج زير از تحليل داده هابيان مي شود :

مهمترين مانع پيشبرد بورس الكترونيك در هر سه بعد به فرهنگ سازي وآموزش مربوط مي شود .
مانع بعدي درقانون گذاري وامنيت سرمايه است كه به وسيله قواي مربوط قابل بررسي است .
ايجاد زيرساختهاي فني ،شبكه ،امنيت شبكه ،بانكداري و….مانع ديگري است كه بايد از طريق تخصيص بودجه مناسب پرداخته شود

منبع

امیری ،زهرا(1393)،درک مشتریان از امنیت و اعتماد سیستم مبادله الکترونیکی سهام در حوزه تجارت الکترونیک در استان کرمانشاه ،پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی ،دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید