اشکال عمده اعتماد

اعتماد بنیادی

اعتماد بنیادی نگرشی است نسبت به خود و دنیای پیرامون ، که رفتار واعمال ما را متاثر می سازد و موجب تقویت تفکری می گردد که افراد وامور جهان قابل اعتماد هستند و بر استمرار وثبات آن صحه می گذارد . اریکسون معتقد است که اعتماد بنیادی در مراحل اولیه زندگی ، شیر خوارگی انسان شکل می گیرد . گیدنز در تبیین این موضوع ، معتقد است؛ که باید در این زمینه عوامل جامعه پذیری مورد بررسی قرار گیرند به اعتقاد او منشأء امنیت در افراد بالغ ، در همه زما­­ن­ها در تجربیات دوران کودکی نهفته است . افراد به طور طبیعی میزان بالایی از اعتماد را در اوایل زندگی دریافت می دارند و عامل این تلقیح برای اکثریت مردم مادر می باشد .

اعتماد تعمیم یافته

اعتماد عام یا تعمیم یافته را می توان داشتن حسن ظن نسبت به افراد جامعه جدای از تعلق آنها به گروه­های قومی و قبیله ای تعریف نمود. اعتماد تعمیم یافته ، تنها به افرادی که روابط رودررو دارند محدود نمی گردد ، بلکه مرزهای خانوادگی ، همسایگی ،قومی و محلی را در می نوردد و در سطح ملی گسترش می یابد . اعتماد تعمیم یافته پدیده نسبتاً جدیدیست که همراه با شکل گیری دولت­های مدرن یا دولت_ ملت مطرح میگردد . در جوامع سنتی نیاز چندانی به این نوع اعتماد نیست، زیرا اعتماد محدود به کسانی است که همدیگر را می شناسند. با انتقال جوامع از سنتی به صنعتی و مدرن ، در بنیادهای نظم ، همبستگی و اعتماد اجتماعی تغییراتی بوجود آورده است .

گیدنز ، همچنین از نوعی اعتماد انتزاعی سخن می گوید . به زعم وی در جوامع تحت تسلط نظام­های انتزاعی و فاصله گیری زمانی – مکانی ، اعتماد بسیار مهم است و نیاز به اعتماد ، با این فاصله گیری ارتباط دارد، اعتماد تعمیم یافته یا به قول گیدنز اعتماد انتزاعی محدود به زبان و مکان نبوده و فراتر از مرزهای محلی و منطقه ای گسترش می یابد . این نوع اعتماد در جوامع مدرن و صنعتی که نظامهای انتزاعی جای روابط رودررو را  می گیرد و روابط اجتماعی مرز مشخص و محدودی ندارد، مطرح می گردد.

اعتماد بین شخصی

اعتماد بین شخصی شکل دیگری از اعتماد است که در روابط چهره به چهره خود را نشان می دهد و در هر نوع شبکه ای که فرد در آن مشارکت دارد به کار می رود . این شکل از اعتماد ،موانع ارتباطی را بر طرف ساخته و بسیاری از تعاملات موثر را موجب می شود شخصی حوزه ای از تعالات میان دوستان ،خویشاوندان ،همکاران ، همسایگان و همچنین اعتماد میان رئیس و کارمند ، معلم و شاگرد ، پزشک و بیمار و …. را در بر می گیرد . بررسی دیدگاه های مختلف نشان می دهد که روابط اجتماعی در ایجاد اعتماد بین شخصی نقش اساسی ایفا می کند،اعتماد بین شخصی در روابط و تعاملات اجتماعی توسعه پیدا می کند وتقویت می شود.

نظریه پردازان مبادله، عموما میان دو نوع مبادله ، مبادله اقتصادی و مبادله اجتماعی تمیز قائل می شوند . به اعتقاد آنها مبادله اجتماعی زمینه مساعدی برای ایجاد اعتماد بین شخصی فراهم می کند . البته نظریه پردازان مذکور در مورد اینکه چرا مبادله اجتماعی زمینه ساز اعتماد بین شخصی است ، در حالیکه مبادله اقتصادی اینگونه نیست,اتفاق نظر ندارندصرفنظر از اختلاف­های موجود می توان استنباط کرد که علت اصلی این است که در مبادلات اجتماعی تعاملات اظهاری غالب است ودر مبادلات اقتصاری تعاملات ابزاری چیرگی دارد .

چلبی ، معتقد است که به لحاظ تحلیلی ، تعامل بالقوه دارای دو و جه است :

وجه ابزاری : که در آن تعامل برای کنشگر جنبه کاملا ابزاری دارد . در معنای محدود کلمه ، سنخ عالی چنین تعاملی ، نوعی مبادله سرد است و ماهیتا حسابگرانه ، خود خواهانه و فرد گرا است . این نوع روابط نسبتا ناپایدار،بالقوه زوال بخش رقابت آمیز،خصومت زا و تضاد آلودست، با توجه بویژگی تعاملات ابزاری مشخص است که آنها نمی توانند بستر مناسبی را برای اعتماد ایجاد کنندبر عکس بی اعتمادی را تقویت می کنند .

وجه اظهاری : بر خلاف رابطه ابزاری ، رابطه اظهاری فی نفسه هدف است . نوعا این گونه رابطه ، گرم و انتشاری است ، در رابطه اظهاری نوعی صمیمیت ، اعتماد و تعهد وجود دارد . در این رابطه کنشگران چه فردی و چه جمعی ، رفاه حال یکدیگر را در نظر می گیرند . تعلق عاطفی و معاشرت پذیری اساس این نوع رابطه را تشکیل می دهد . مکانیسم غالب برای فعال سازی است . روابط و تداوم آن در وهله اول فعال کردن و تعهد ودر مرحله بعد مجاب سازی است .روابط خویشاوندی ،دوستی ، همسایگی و انجمنی از مصادیق این نوع رابطه است. کیفیت و نوع روابط اجتماعی ، ابزاری یا اظهاری بودن و میزان و گستره روابط اجتماعی که تحت عنوان سرمایه اجتماعی از آن نام برده می شود . در ایجاد و تقویت اعتماد بین شخصی تاثیر بنیادی دارد . بطور کلی در روابط و مبادلات اجتماعی میان کنشگران ، احساسات مثبت ایجاد می شود .تولید و باز تولید احساسات مثبت در روابط میان کنشگران ، همبستگی اجتماعی ، روابط قوی عاطفی  ایجاد می کند . در چنین شرایطی کنشگران در کنار یکدیگر احساس امنیت می کنند و این مسئله تعهد بیشتر به رابطه را دنبال دارد ، درنتیجه اعتماد اجتماعی بین شخصی تقویت می شود و کنشگران در چنین شرایطی تنها به فکر منافع خودشان نیستند بلکه رفاه سایرین را نیز مورد توجه قرار می دهند .

منبع

حاتمی مازغی،محمدکریم(1392)،بررسی میزان اعتماد به مدیریت در بین آموزگاران مدارس ابتدایی ،پایان نامه کارشناسی ارشد،مدیریت آموزشی،دانشگاه آزاداسلامی هرمزگان

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید