« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »اختلال دو قطبی
اختلالات خلقی از یک سلسله علائم تشکیل یافته‌اند که هفته‌ها تا ماه‌ها دوام می‌یابند، و از کارکرد عادی شخص کاملا متفاوت هستند و میل به عود، معمولا بطور دوره‌ای یا چرخشی دارند. خلق ممکن است طبیعی، بالا، یا پایین باشد. شخص طبیعی طیف وسیعی از خلق‌ها را تجربه می‌کند و به همان نسبت مجموعه‌ای از تجلیات عاطفی نیز دارد. شخص عادی قادر به کنترل اخلاق و عواطف خود هست. اختلالات خلقی گروهی حالات بالینی هستند که با اختلال خلق، فقدان احساس کنترل بر خلق، و تجربه ذهنی ناراحتی شدید همراه هستند. کسانی که خلق بالا دارند ؛ مانی یا مانیا، حالت انبساط خاطر، پرش افکار، کاهش خواب، افزایش اعتماد به نفس، و افکار بزرگ‌منشانه نشان می‌دهند.افرادی که خلق پایین دارند (افسردگی)، با کاهش انرژی و علاقه، احساس گناه، اشکال در تمرکز، بی‌اشتهایی، و افکار مرگ و خودکشی مشخص هستند. سایر علائم و نشانه‌ها عبارتند از تغییر در سطح فعالیت، توانایی‌های شناختی، تکلم و اعمال نباتی : یعنی خواب، اشتها، فعالیت جنسی و سایر ریتم‌های بیولوژیک.
این اختلالات عملا همیشه منجر به اختلال در عملکرد شغلی، روابط اجتماعی و بین فردی می‌گردد.بیمارانی که فقط دوره‌های افسردگی اساسی دارند گفته میشود مبتلا به اختلال افسردگی اساسی(یا افسردگی یک قطبی هستند. بیمارانی که هم دوره‌های افسردگی دارند و هم مانی (مانیا) یا فقط دوره‌های مانیا دارند، دچار اختلال دوقطبی هستند.اصطلاحات مانی یک قطبی، مانی خالص یا مانی نشئه‌ای گاهی برای بیمارانی که دوره‌های افسردگی ندارند مورد استفاده قرار می‌گیرند.هیپومانی دوره‌ای از علائم مانی است که واجد تمام ملاک‌های دوره منیک نیست.
دوره مانیا دوره مشخص ؛حداقل به مدت یک هفته یا اگر بیماری بستری شود، کمتر از یک هفته با خلق نابهنجار و مستمرا بالا، منبسط و تحریک‌پذیر است. دوره هیپومانی حداقل چهار روز طول می‌کشد و شبیه دوره مانیا است به استثناء اینکه شدت آن در حدی نیست که موجب تخریب در کارکرد اجتماعی یا شغلی شود و علائم پسیکوتیک نیز در آون وجود ندارد. مانیا و هیپومانیا هر دو با افزایش اعتماد به نفس، کاهش نیاز به خواب، فعالیت جسمی و روانی بالا، و درگیر شدن افراطی در رفتارهای لذت‌بخش همراه هستند.
دوره مختلط دوره‌ای است حداقل به مدت 1 هفته که در آن یک دوره مانیا و یک دوره افسردگی تقریبا هر روز روی می‌دهند.از اختلال دو قطبی با عنوان افسردگی شیدائی نام برده می‌شد. همان گونه که از نام قبلی استنباط میشود کسی که دچار اختلال دوقطبی است دچار نوسانات خلقی شدید می‌باشد.این نوسانات معمولاً هفته‌ها یا ماه‌ها طول می‌کشد و با آنچه مردم عادی در زندگی روزمره تجربه می‌کنند، بسیار متفاوت است.
- خلق افسرده: احساس شدید افسردگی.
- خلق شیدا: احساس شادمانی بسیار و ناامیدی.
- خلق مختلط: به عنوان مثال خلق افسرده همراه با بیقراری و فعالیت بیش از اندازه ناشی از شیدائی.
شیوع اختلالات دو قطبی
در حدود یک نفر از هر 100 بزرگسال در طول زندگی خود دچار این اختلال می‌گردد. معمولا این اختلالات بعد از سنین نوجوانی اتفاق می‌افتد. در سنین بالاتر از 40 سال این اختلالات غیر معمول است. مردان و زنان به یک اندازه در معرض ابتلا به این اختلالات قرار دارند.
انواع اختلال دو قطبی
اختلال دو قطبی نوع یک: حد اقل یک دوره خلق شیدا به مدت یک هفته وجود دارد.اگرچه بیشتر مبتلایان دوره افسردگی را هم تجربه می‌کنند ولی بعضی از انها فقط دوره شیدائی را تجربه می‌کنند. دوره‌های شیدایی بدون درمان بین 3 تا 6 ماه به طول می‌انجامند.دوره‌های افسردگی در صورتی که مداوا نشوند 6-12 ماه ادامه پیدا می‌کنند.اختلال دو قطبی نوع دو: در این نوع بیش از یک دوره افسردگی شدید وجود دارد. در صورتی که شدت خلق شیدایی کم است. این نوع به نام شیدائی خفیف نامیده میشود.
- اختلال دو قطبی با تناوب سریع: در این دسته بیش ازچهار بار نوسان روحی در طول یکسال وجود دارد. این نوع در حدود 10 درصد افراد مبتلا به اختلالات دوقطبی دیده میشود و می‌تواند با هر کدام از انواع یک یادو همراه باشد.
- اختلال خلق ادواری: در این نوع شدت نوسان خلق به اندازه اختلال دوقطبی نیست، اما می‌تواند زمان طولانی تری ادامه یابد.
تغییرات اختلال دوقطبی و اختلالات مرتبط در DSM -V
در معیار الف بر تغییر فعالیت و انرژی در مانیک و هیپومانیک علاوه بر تغییر خلق تاکید شده است. در دوره های مختلط گفته شده بود که افراد باید همزمان معیارهای کامل مانیا و دوره افسردگی را داشته باشند حذف شده و به جای آن ویژگی‌های آمیخته آمده که می‌تواند به دوره‌های مانیا یا هیپومانی در هنگامی که ویژگی‌های افسردگی وجود دارند آمده است که می‌تواند منجر به اختلالات دو قطبی گردد.
علل اختلالات دوقطبی
دلیل قطعی برای این اختلالات شناخته نشده، اما تحقیقات نشان می‌دهد که:اختلالات دوقطبی منشاء ارثی دارد. به عبارتی ژن‌ها بیشتر از تربیت در این اختلالات موثرند.ممکن است مشکل فیزیکی در قسمتی از مغز که کنترل حالات روحی را به عهده دارد عامل این اختلالات باشد. به این دلیل است که این اختلالات با دارو قابل درمان هستند.نوسانات خلقی ممکن است گاهی توسط استرس و یا بیماری بوجود بیایند.
علایم اختلالات دو قطبی
علائم بیماری بستگی به این دارد که خلق بیمار به سمت افسردگی یا شیدائی تغییر کرده باشد:
افسردگی: احساس افسردگی احساسی است که همه ما در طول زندگی آنرا تجربه کرده ایم. این احساس می‌تواند به ما در شناخت و برخورد با مشکلات زندگی کمک کند. اما در افسردگی بالینی یا اختلالات دوقطبی این احساس افسردگی بسیار شدید تر است. در این حالت احساس افسردگی برای مدت طولانی باقی می‌ماند و حتی انجام امور عادی زندگی را سخت یا غیر ممکن می‌سازد. تغییراتی که در یک فرد افسرده رخ می‌دهد به قرار زیر است:
- احساس غمگینی که از بین نمی‌رود
- احساس نیاز به گریستن بدون هیچ دلیلی
- از دست دادن تمایل و رغبت به همه چیز
- عدم لذت بردن از چیزهایی که قبلا لذت می‌بردید
- احساس بی قراری و آشفتگی
- از دست دادن اعتماد به نفس
- احساس بی ارزشی و ناامیدی
- زودرنجی و تحریک پذیری
- فکرکردن به خود کشی
- از دست دادن قدرت فکر کردن مثبت و امیدوارانه
- از دست دادن قدرت تصمیم گیری حتی در موارد ساده
- مشکل تمرکز کردن
- کم شدن اشتها و وزن.
شیدایی یا هیجان: شیدایی یک احساس خوشحالی، افزایش انرژی و خوش بینی بیش از اندازه است. این حالت می‌تواند آنقدر شدید باشد که فکر کردن و قضاوت را تحت تاثیر قرار دهد. ممکن است شخص تفکرات عجیبی راجع به خود داشته باشد، تصمیمات بدی بگیرد و به صورت شرم آور، مضر و گاهی خطرناک رفتار کند.مانند حالت افسردگی، در این حالت هم زندگی فرد مختل میشود و می‌تواند روابط و کار فرد را تحت تاثیر قرار دهد. در حالتی که این حالت خیلی شدید نباشد به آن شیدائی خفیف می‌گویند.در صورتی که شخصی شیدا شود ممکن است حالات زیر را در خود مشاهده کند:
- بسیار شاد و مهیج
- عصبی و برانگیخته شدن توسط کسانی که در خوش بینی شخص شریک نمی‌شوند
- حساس برتر بودن بیش از اندازه
- پر از ایده‌های جدید و مهیج
- پریدن از یک ایده یه ایده دیگر
- شنیدن صداهایی که افراد دیگر نمی‌شنوند
- بی میل یا ناتوان از خوابیدن
- پر انرژی
- افزایش تمایل به رابطه جنسی
- برنامه ریزی‌های بلندپروازانه و غیر واقعی
- رفتارهای نا معمول مانند حرف زدن سریع که دیگران ممکن است متوجه صحبت‌های فرد نشوند
- تصمیمات عجولانه و گاهی با نتایج مصیبت بار
- ولخرجی
- بروز بیش از حد احساسات.
جنون
اگر دوره‌های شیدایی و یا افسردگی خیلی جدی شود، فرد ممکن است دچار علایم جنون شود.
حالت شیدایی
علایم این حالت شامل احساس خود بزرگ بینی است ؛ اینکه مسئول انجام یک ماموریت مهم بوده یا از یک قدرت بسیار زیاد برخوردار است.
حالت افسردگی
احساس گناه شدید، احساس بدترین بودن و یا حتی احساس عدم وجود.علاوه بر این اعتقادات نامعقول فرد ممکن است دچار توهم شده که شامل شنیدن دیدن بوییدن و یا لمس کردن چیزها یا کسانی که وجود ندارند.
درمان
برای پیشگیری از پیشرفت نوسانات خلقی به حالت افسردگی ؛ شیدایی میتوان اقداماتی انجام داد که در ادامه از آنها نام برده میشود. اما در اغلب موارد درمان دارویی هم مورد نیاز است تا خلق شخص را تثبیت کند.
تجویز دارو برای تثبیت حالت روحی
چندین نوع تثبیت کننده وجود دارد که اغلب نیز برای درمان صرع به کار می‌روند. اما در بین آنها لیتیوم که نوعی نمک معدنی است, موثرترین آنهاست.
روش‌های درمانی روانشناسی
در فاصله بین دوره‌های شیدایی یا افسردگی، درمانهای روانشناسی می‌تواند موثر باشد. این درمان‌ها باید حدود 16 جلسه یک ساعته به مدت 6 تا 9 ماه باشند.این درمان‌ها شامل:
- تربیت روانی دانستن بیشتر در مورد اختلالات دو قطبی
- تحت نظر داشتن حالت رaوحی, کمک کردن به شما برای شناخت زمانهای تغییر حالت روحی
- استراتژی خلقی- کمک کردن برای جلوگیری از تغییر حالت روحی به شیدایی یا افسردگی کامل
- کمک برای افزایش مهارت‌های سازگاری.
- شناخت و رفتار درمانی(CBT) برای افسردگی
منبع
عباسلو،طاهره(1394)، اثربخشی راهبردهای مقابله ای برفشار روانی در مراقبین بیماران اسکیزوفرنی و دو قطبی،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی بالینی،دانشگاه آزاداسلامی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید