ابعاد سرمایه اجتماعی

سرمایه اجتماعی سازمانی مفهومی‌ جدید است و توافق چندانی در باره ابعاد آن وجود ندارد. صاحبنظران متعددی در این مورد به تحقیق پرداخته اند که به تعدادی از آنها اشاره می‌شود: بنا به اعتقاد ناهاپیت و گوشال (1998) ابعاد سرمایه اجتماعی سازمانی عباتند از:

بعد شناختی: به میزانی که کارکنان در درون یک شبکه اجتماعی، چشم انداز و فهم مشترک را ادراک می‌کنند، سر و کار دارد.دو مؤلفه اصلی این بعد شامل اهداف مشترک(میزان فهم مشترک و تمایل به تحقق وظایف شبکه) و فرهنگ مشترک در میان اعضای سازمان (مجموعه ای از هنجارهای رفتاری نهادینه شده) است.

بعد رابطه ای: نوع روابط شخصی را که فرد با دیگران دارد توصیف می‌کند. اعتماد و قابلیت اعتماد، هنجارها و ضمانت‌ها، الزامات و انتظارات و هویت و شناسایی در زمره مهم ترین جنبه‌های این بعد به حساب می‌آیند. هر دو بعد مذکور، کیفیت روابط در سازمان را نشان می‌دهند؛ اما برخلاف بعد رابطه ای، بعد شناختی، بر این موضوع تمرکز دارد که آیا این کمیت و کیفیت روابط دارای مؤلفه شناختی برای اعضا است یا خیر(برای مثال، آیا کارکنان واقعأ همدیگر را درک می‌کنند؟). بعد رابطه ای بر جنبه‌هایی از کیفیت روابط مانند اعتماد و صمیمیت تمرکز دارد.

بعد ساختاری: این بعد، اشاره به الگوی کلی ارتباطات بین اعضا در سازمان دارد؛ یعنی به چه کسی و چگونه به وی دسترسی دارید؟ آیا افراد سازمان همدیگر را می‌شناسند یا خیر؟.به‌طور کلی این بعد بر این موضوع تمرکز دارد که آیا افراد با یکدیگر ارتباط دارند.از مهمترین جنبه‌های این بعد می‌توان به حضور یا عدم حضور پیوندهای شبکه ای بین اعضا، پیکربندی شبکه ای، و یا تیپ شناسی ارتباطات اشاره کرد.

هیکس (1998) سرمایه اجتماعی را به دو جزء رفتاری(کنشی) و شناختی(ادراکی) تقسیم نمود. جزء رفتاری مربوط به آن چیزی است که ” افراد” انجام می‌دهند (به عنوان مثال، مشارکت در گروهها) و جزء شناختی مربوط به آن چیزی است که افراد فکر یا احساس می‌کنند( به عنوان مثال، آیا آنها به سایر افراد اعتماد می‌کنند؟). این دو جزء به ترتیب به سرمایه اجتماعی ساختاری و سرمایه اجتماعی شناختی اشاره می‌کنند. مضمون سرمایه اجتماعی در بعد عینی و ساختاری در سطح کلان مورد توجه دورکیم، بعد ذهنی یا شناختی آن در سطح خرد مورد توجه وبر و مید و بعد ارتباطی و تعاملی آن در سطح شبکه روابط مورد عنایت زیمل قرار گرفته است. سرمایه اجتماعی شناختی و ساختاری در کنار یکدیگر مفاهیم تحلیلی مناسبی برای شناسایی پتانسیل رفتارهای جمع‌گرایانه و رفاه اجتماعی در اجتماعات مختلف مکانی محسوب می‌شوند.

ابعاد سرمایه اجتماعی از دیدگاه لینا و وان بورن( 1999)

  • وابستگی؛
  • اعتماد.

کلمن(2009)، سه بعد زیر را برای سرمایه اجتماعی در نظر می‌گیرد:

  • تعهدات، انتظارات و اعتماد متقابل؛
  • کانال‌های ارتباطی؛
  • هنجارها و ضمانت‌های اجرایی.

ابعاد سرمایه اجتماعی از دیدگاه گروه ” کندی” در دانشگاه ‌هاروارد

این گروه، هشت بعد زیر را مطرح کردند:

1) اعتماد، 2)مشارکت سیاسی، 3)مشارکت و رهبری مدنی، 4) پیوندهای اجتماعی غیررسمی‌، 5) بخشش و روحیه داوطلبی، 6) مشارکت مذهبی، 7) عدالت در مشارکت مدنی، 8) تنوع معاشرت ها و دوستی‌ها.

طبقه بندی لاک لی (2005) از ابعاد سرمایه اجتماعی

  • شبکه‌های ساختاری که شامل اجزای ارتباطی، فضایی، رسمی‌ و غیررسمی‌ می‌باشد.
  • کیفیت که در برگیرنده اجزاء روابط متقابل و اعتماد( نهادی و اجتماعی ) می‌باشد.

 ابعاد سرمایه اجتماعی از منظر استون ( 2001):

  • کیفیت روابط اجتماعی ( هنجارها ): شامل هنجار روابط متقابل و هنجار اعتماد است.
  • ساختار روابط اجتماعی (شبکه‌ها): شامل انواع شبکه، فضایی و ارتباطی می‌شود.

منبع

نویدی، پرویز(1394)، بررسی رابطه بین رهبری خدمتگزار با سرمایه اجتماعی با تاکید بر نقش میانجی معنویت در محیط کار در میان کارکنان بانک کشاورزی استان همدان، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه بوعلی سینا همدان.

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید

اگر مطلب را می پسندید لطفا آنرا به اشتراک بگذارید.

دیدگاهی بنویسید

0