پیشینه و مفهوم مصورسازی اطلاعات

راهبرد دیداری اطلاعات که با اصطلاح مصورسازی اطلاعات شناخته می‌شود یکی از راه کارهای مؤثر و سودمندی است که در سال‌های اخیر مورد توجه رویکردهای فناورانه قرار گرفته است. مصورسازی اطلاعات، مجموعه فرآیندهای ارائه‌ی دیداری اطلاعات است که به منظور انتقال بهتر اطلاعات و بهره گیری مناسب از روش‌های نمایش آن، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این شیوه با عنایت به توان زیادی که در تبادل و انتقال اطلاعات، در قالب دیداری وجود دارد، تلاش می‌شود که با نمایش تصویری اطلاعات قدرت درک و یادگیری کاربر افزایش یافته و میزان قابل توجه اطلاعات به صورت فشرده، با حجم کمتر و به شیوة مصور ارائه شود. با توجه به یادگیری سریع و آسان انسان به شیوة دیداری، می‌توان بیان کرد که مصورسازی به میزان زیادی در انتقال اطلاعات به کاربر و درک اثربخش آن مؤثر است.

این شیوة مناسب از دیرباز به صورت ساده و ابتدایی توسط بشر به کار گرفته شده است. روش‌های قدیمی در بازنمایی اطلاعات، به طرح‌ها و نگاره‌های حک شده در دیوارة غارها باز می‌گردد که انسان‌های نخستین، افکار و ایده‌های خود را به شیوه دیداری و با بیان حالات و خصوصیات تصویری، در نقش هایی نظیر حیوانات، صحنه‌های شکار و پدیده‌های طبیعی چون خورشید در معرض نمایش می‌گذاشتند. راهبرد دیداری بازنمایی اطلاعات همواره در زندگی بشر کاربرد داشته و در دوران معاصر با پیشرفت‌های فناورانه، از ارزش و اهمیت بیشتری برخوردار شده است. از کاربردهای مصورسازی اطلاعات در دوران جدید می‌توان به طراحی نقشه‌های شهری اشاره کرد. در این نقشه ها، اطلاعات نقاط مختلف به عنوان مناطق شهری، فاصله‌ها و نیز مسیرهای مورد نظر به نحو آسان و قابل فهمی تنظیم می‌شود. این گونه از مصورسازی در جغرافیا، حمل ونقل و هواشناسی کاربرد گسترده‌تری دارد.

هم چنین بسیاری از علوم و تخصص‌های جاری چون پزشکی، معماری و رشته‌های متعدد مهندسی از راهبرد دیداری ارائه‌ی اطلاعات بهره می‌گیرند و امروزه، کمتر شاخه‌ای از علوم را می‌توان سراغ گرفت که از سودمندی‌های این پدیده‌ی اثربخش متأثر نشده باشد .ارائه دیداری اطلاعات یا مصورسازی اطلاعات، یکی از شاخه‌های مطالعاتی مرتبط با علوم رایانه است که در مباحث نوین کاربردپذیری اطلاعات به صورت گسترده مورد توجه قرار گرفته است. مصورسازی اطلاعات به نحوة نمایش و ارائه­ی دیداری اطلاعات برای درک بهتر، و بهره گیری مناسب از اطلاعات اطلاق می‌شود. در این روش، با انجام فرآیندهای دیداری در شیوه­ی بازنمایی اطلاعات به کاربران کمک می‌شود تا برداشت بهتری از اطلاعات ارائه شده داشته باشند و بتوانند اطلاعات خود را به صورت بهینه بازیابی کنند.

مهارت‌های بازنمون تصویری اطلاعات در سال‌های اخیر اهمیت بیشتری یافته و بر همین اساس فصلی نوین در عرصه­ی نمایش تصویری و رایانه‌ای اطلاعات گشوده است. این فرآیند نوین با تأثیری شگرف در حوزه‌های متعدد علمی و حرفه‌ای، سبب ایجاد تحولات مهمی در شیوه‌های ارائه و بازنمایی اطلاعات شده و به یاری متخصصان در درک بهینة اطلاعات شتافته است .مصورسازی ، اصطلاحی است که از سال ۱۹۸۷، در یکی از انتشارات بنیاد ملی علوم واقع در آمریکا تحت عنوان گزارش مصورسازی در محاسبات علمی به کار برده شد در فوریه ۱۹۸۷، بنیاد ملی علوم با حمایت از کارگاهی آموزشی در موضوع مصورسازی در محاسبات علمی، متخصصان علوم رایانه، کارشناسان مبانی دیداری رایانه، برخی دانشمندان دیگر رشته‌های علمی شاغل در دانشگاه‌ها و نیز اداره‌ها و صنایع حکومت فدرال را گردهم آورد.

در سال ۱۹۹۰، مؤسسة مهندسان برق و الکترونیک کنفرانس سالیانه­ی مصورسازی را آغاز کرد. کنفرانس این نهاد اکنون تبدیل به یک گردهمایی فراگیر در مصورسازی اطلاعات شده است. در سال ۱۹۹۵، این مؤسسه مجله‌ای بر مبنای مصورسازی علمی منتشر کرد . پس از آن نشریات چندی در این حوزه مطالعاتی پا به عرصه وجود نهادند و به مطالعات و پژوهش‌های مربوط به بازنمایی دیداری اطلاعات، یا همان مصورسازی، پرداختند. امروزه تارنما سایتهای اطلاعاتی بسیاری در محیط اینترنت شامل اطلاعات، اخبار و پژوهش‌های مربوط به مصورسازی اطلاعات هستند، که به فعالیت در این  می‌پردازند. مانند مجله مصورسازی اطلاعات که مجله‌ای پژوهشی و معتبر در این عرصه می‌باشد. هم چنین آثار چاپی، کتاب و مجله‌های تخصصی در این حوزه به میزان قابل توجهی در بازار نشر به چشم می‌خورد.

مصورسازی، در واقع رویکردهای جدیدی است که توانایی تصمیم‌گیری بر مبنای داده را سریع‌تر، دقیق‌‌تر و همراه با تلاش شناختی کمتر فراهم می‌سازد و نیاز به آموزش ؛ برای تفهیم اطلاعات را کاهش می‌دهد. ما به نظام‌های مصورسازی اطلاعاتی نیاز داریم که بتواند جنبه‌های نمادین و کیفی ؛ اطلاعات  را بنحو شایسته‌ای به سوی تمامی فرآیندهای تصمیم‌گیری هدایت کند. معنای این سخن آن است که، تبدیل داده خام به اطلاعات از طریق فرآیند تصفیه و پردازشی که تجسم برگزیده نامیده می‌شود، انجام می‌پذیرد. انجام این فرآیند، مستلزم همکاری بین رشته ای، در میان حوزه‌های مطالعاتی مربوط به هنر، طراحی، علم و فناوری است .مصورسازی بصورت مفهومی کلی در دو محدوده­ی علمی قابل تعریف می‌باشد: مصورسازی علمی و مصورسازی اطلاعات. این تمایز به صورت تجربی در ساختار متفاوت آنها نسبت به ورود داده ها، و یا داده‌های خامی که به شکل تصویری درآمده اند، قابل مشاهده است . مصورسازی اطلاعات گستره و کاربرد گسترده‌تری دارد است.مصورسازی اطلاعات با بهره‌گیری ازشیوه‌ها وفنون گوناگون به تناسب نوع،ساختار و ترکیب اطلاعات،به تفهیم ودرک بیشتر آن یاری می‌رساند.دراین میان نقش نمودارهای تصویری برای ارائة وضعیت مصورسازی شده،بیشترمورد توجه قرار گرفته است.

پیشینه‌های داده بیشتر با دیگر اجزای اطلاعات ارتباط دارند. نمودارها به صورت گسترده برای نشان دادن چنین روابط متقابلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. یک نمودار شامل مجموعه‌ای از عوامل به نام گره می‌باشد. ارتباط‌هایی که میان این عوامل برقرار شده، لبه نامیده می‌شود. تعدادی فنون تخصصی مصورسازی وجود دارد که می‌تواند با داده‌های گرافیکی و سلسله مراتبی آن را به تصویر بکشد. افزون بر آن انواع روش‌های اثربخش برای فرآیند ارائه­ی تصویری اطلاعات ابداع شده که در حیطه‌های مختلف علمی کاربردهای خاص خود را به همراه دارد. روش‌های سلسله مراتبی نمودار مارپیچ و رودخانه‌ای از انواع معروف مصورسازی به شمار می‌آیند. این شیوه‌ها دارای کاربرد گسترده و فراگیری در زمینه مصورسازی هستند که حوزه‌های علمی را تحت تأثیر قرار داده‌اند.

پیشرفت‌های سریع در مصورسازی اطلاعات هم چنین برخی مسائل پژوهش بنیادی را مورد توجه قرار داده است. ابتدا، باید بیان کرد که هنر و توانایی تصویرسازی برای اطلاعات، به صورت مناسبی موقعیت این حوزه­ی علمی را تشریح می‌کند و در حال حاضر سبب ایجاد فعالیت چالش برانگیزی برای طراحان در درک راهبردها و ابزارهای قابل دسترس، برای تصویرسازی نوع خاصی از اطلاعات شده است. مصورسازی اطلاعات دربرگیرندة بخش عظیمی از ساختارهای بازنمایی است که برخی از آنان به خوبی شناخته شده هستند و برخی نیز جدید می‌باشند. افزون بر آن، همواره روش‌های جدید ارائه اطلاعات ابداع شده است .

منبع

عمادی وفا،مریم(1393)، روش‌های مصورسازی گرافیکی در طراحی وب سایت مدارس هوشمند، پایان نامه کارشناسی ارشد،تکنولوژی آموزشی،دانشگاه آزاداسلامی کرمانشاه

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید