ویژگی های فضای مجازی

پیشرفت های حاصله در فناوری های ارتباطی و تکنولوژی مخابراتی در تقاطع خود یک فرایند کلان آفرید که از دل آن پدیده ای محیرالعقول به نام اینترنت به وجود آمد. ظهور اینترنت به عنوان یک ابزار جدید سریع و ارزان ارتباطی، عرصه های مختلف زندگی بشر را دچار دگرگونی کرد و از بسیاری جهات، معنا و مفهوم جدیدی به ابعاد آن بخشید و با در نور دیدن فاصله های زمانی و مکانی، جهان را برای همه به عرصه حضور تبدیل کرده و روند ماشینی کردن زندگی انسان را تسریع بخشید به عبارت دیگر با رشد و توسعه گسترده تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات زمینه برای ارتباط همزمان و نامحدود افراد، فارغ از هرجا و مکانی که در این دنیای واقعی هستند، فراهم شده و جهانی موازی با جهان واقعی ایجاد شد. جهانی که از آن به عنوان شاهراه اطلاعاتی، در حال گسترشند. وایتل (2013) تعریف سه جزئی از فضای مجازی ارائه می کند.

• فضای روانی، خیالی که در آن افکار مجذوب توهمی رویا گونه می شود.
• دنیای مفهومی تعاملات شبکه ای شده بین افراد و آفریده های معنویشان و هر چیز همراه با چنین شبکه ها و تعاملاتی.
• حالتی از اندیشه که توسط افراد مرتبط با هم، و به وسیله ای بازنمایی های دیجیتال زبان و تجربه ی حسی به اشتراک گذاشته می شود.

افرادی که از نظر مکان و زمان از یکدیگر جدا هستند ولی از طریق شبکه هایی از ابزار فیزیکی به یکدیگر متصل هستند. به طور کلی این فضا حاصل ارتباطات و تعاملات بین افراد در فضایی است که از مکانیت و جسمیت مکان سنتی برخوردار نیست و جنس آن کدهای اطلاعاتی است. شیوه ی ارتباط و زندگی انسان ها هرچند که متفاوت است در عین حال به همدیگر مرتبط است در واقع دنیای مجازی شکل دیگری از دنیای واقعی است که دارای عناصر اولیه ی مشترکی هستند و تنها چگونگی، جنس و نقش این عناصر با یکدیگر متفاوت می شود همانند واژه های: دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک، جرم اینترنتی، خشونت اینترنتی، اعتیاد اینترنتی، شهروند مجازی، دوستی مجازی که اشاره به دنیای مجازی دارد؛ رونوشتی مجازی از مفاهیم مشابه عینی در دنیای واقعی.

براساس استاندارد، شهروند مجازی کسی است که از حداقل دانش لازم درباره ی مفاهیم پایه فناوری اطلاعات و ارتباطات برخوردار باشند و توانایی برقراری ارتباط با اینترنت، ارسال و دریافت پیام های الکترونیکی، اطلاعات، خدمات، کالاها و نرم افزارهای مورد نیاز خود را از طریق اینترنت جستجو کند. در فضای مجازی جدید این شهروند الکترونیک در مقایسه با شهروند سنتی، زندگی مدرن تری را تجربه می کندو برای زندگی در عصر کنونی که عصر ارتباطات و اطلاعات نام دارد، شهروندان الکترونیکی اعتماد به نفس بیشتری دارند و با توانایی بیشتری از حقوق شهروندی خود دفاع می کنند. کاهش خطرات ناشی از ترددهای زاید درون شهری و برون شهری از قبیل تصادفات رانندگی، تخلفات و جرائم رانندگی، سرقت و کاهش ترافیک و به تبع آن آلودگی هوا و توانایی انجام خریدهای راحت تر و بهتر از دیگر تسهیلاتی است که با تحقق دولت الکترونیک و شهروند الکترونیک به آن دست خواهد یافت.

 از طرف دیگر دولت الکترونیکی، پیش نیاز تحقق تجارت الکترونیکی است و از سوی دیگر شرط تحقق دولت الکترونیک نیازمند مشارکت شهروندان الکترونیکی است. در دنیای امروز آدمی خسته از گشت و گذار عادّی و زندگی در کلان شهرهایی مملو از آلودگی، شلوغی ها، معطلی ها و خستگی ها به دنبال مجالی است که جلوه های نشاط و سرزندگی را بازیابد و این امر محقق نمی شود مگر توسط برقراری دولت الکترونیک که بتواند به وسیله ایجاد فضای مجازی، کارهای روزمره و کسل کننده و وقت گیر را از طریق اینترنت و بدون تردد در مراکز شلوغ شهر انجام دهد. از طرف دیگر رسیدن جوامع مختلف به نوعی همزیستی سالم جهانی یکی دیگر از دستاوردهای مهم گسترش وسایل ارتباطی و رسانه ای است: مبارزه با مواد مخدر در سطح جهانی، حفظ محیط زیست، برقراری کنفرانس های از راه دور در مباحث علمی، محترم دانستن حق حیات و بهره برداری از منابع طبیعی با از بین بردن فاصله های نژادی و فرهنگی با طرد رویکردهای نژادپرستانه و احیای حقوق مادران و کودکان، کمک رسانی ها به مردم قحطی زده و جنگ زده و آسیب دیده از بلایای طبیعی و مطرح شدن سایر فرهنگ ها از جمله مباحثی هستند که در بعد جهانی و بهره گیری از همین فضای مجازی موجود اطلاعاتی، سبب شکستن دیوار جدایی انسان ها و تعامل فرهنگی آنها و پیدایش هویتی جدید برای کاربران می گردد.

فرامکانی و فرا زمانی: فضای سایبر محیطی برای فعالیت‌های اجتماعی است. مهمترین ویژگی این فضا، استقلال از زمان و مکان است. به عنوان مثال، کلاس درس نمونه‌ای از یک فعالیت اجتماعی در محیط واقعی است. دانشجویان و استاد باید به طور هم زمان در این مکان مشترک به تعامل علمی و آموزشی بپردازند. اما در فضای مجازی، کلاس به صورت مجازی برگزار می‌شود. دانشجویان از هر مکان نامشخصی به کلاس می‌آیند. حتی ممکن است هر وقت که فرصت داشته باشند، به یادگیری و مباحثه ی غیرمستقیم بپردازند روز باشد یا شب

دستیابی آسان به آخرین اطلاعات: چناچه به آخرین مقاله،کتاب و یا هر خبر دیگری که در هر زمینه ای باشد که در سطح جهان منتشر شده باشد بتوان دست یافت، ساده ترین راه و سریع ترین  راه ممکن استفاده از فضای مجازی است .

جذابیت و تنوع: رسانه ها از فیلم و عکس،متن و یا هر هنر دیگری برای جذاب کردن خود به کار می برندو این ابزارها در فضای سایبر قابل دستیابی می باشند .ویژگی مشتری محوری  محض در تنوع و جذابیت فضای سایبر تاثیر زیادی داشته است.

آزادی اطلاعات و ارتباطات: معنای واقعی آزادی اطلاعات و ارتباطات،در فضای سایبر محقق شده است از این رو هر نوع  اطلاعاتی بدون هیچ گونه محدودیت می تواند در دسترسی قرار گیرد .دیگر رسانه ها تا حدی از این ویژگی آزادی ارتباطی و اطلاعی برخوردار نیستند و همواره یک سری محدودیت هایی بر آنها حاکم می باشند.

تعاملی بودن: فضای مجازی  يك رسانه دو طرفه است؛ به اين معنا كه هم توليدكننده متن در اين فضا و هم مصرف كننده آن در ادامه امر توليد با يكديگر در ارتباط هستند و از هم تاثير مي پذيرند. تعاملي بودن اين فرصت را براي كاربران فضای مجازی فراهم مي كند تا در برخورد با فضاي مجازی فرصت دخالت آرا و نظرات خود را دائما داشته و از نظرات ديگران نيز مطلع شوند.

منبع

ولدی، آمنه(1395)، بررسی تاثیر شبکه های مجاری(اینستاگرام) بر مولفه های هویت جمعی(قومی، ملی و فراملی) و شهروند حرفه ای، پایان نامه کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید