وجدان کاری

وجدان کاری

چندي است اصطلاح «وجدان كاري» به فرهنگ اداري كشور راه يافته و مورد توجه مديران ارشد قرار گرفته است اما تا به حال گام هاي اساسي در جهت شناسايي و اعمال حاكميت وجدان كاري در جامعه برداشته نشده است. وجدان كاري را مي توان رضايت قلبي و التزام عملي نسبت به وظايف تعيين شده براي انسان تعريف كرد. با اين شرط كه بدون هرگونه سيستم نظارتي، شخص وظايف خود را به بهترين نحو ممكن به انجام رساند. با چنين تعريفي اين مقاله تلاش مي كند جوانب مختلف مفهومي و عملي اين موضوع را بررسي كند.

وجدان کاری توصیف کننده قدرت کنترل تکانه ها، به نحوی که جامعه مطلوب می داند و تسهیل کننده رفتار تکلیف محور و هدف محور است. وجدان ویژگی هایی چون تفکر قبل از عمل، به تاخیراندازی ارضای خواسته ها، رعایت قوانین و هنجارها و سازمان دهی و الویت بندی تکالیف را در بر می گیرد. وجدان کار نوعی مکانیزم خوکنترلی در امور است که به واسطه آن افراد بدون نظارت مستقیم و غیرمستقیم از بیرون کار خود را از نظر کمی و کیفی به طور تمام و کمال انجام می دهند.

وجدان کاری عبارت است از احساس تعهد درونی به منظور رعایت الزاماتی که در ارتباط با کار مورد توافق قرار گرفته است،  برخی از متفکران وجدان را به معنای آگاهی از اندیشه های پنهان آدمی می دانند، یعنی آنچه که ناخود آگاه و حتی خود آگاه در ارتباط با اعمال تلقی و ارزیابی می کند.وجه مشترک تعاریف ارائه شده در خصوص وجدان کار در مفهوم درونی کردن نهفته است، یعنی وجدان کاری را نوعی احساس تعهد مقید کننده درونی به شماره آورده اند که به صورت مجموعه ای از  ارزش ها، گرایش ها و تعهدات در افراد جلوه گر می شود؛ از طرف دیگر وجدان کار نوعی گرایش درونی تلقی شده است که به مدد آن فرد به انجام کار بیشتر و بهتر گرایش پیدا می کند و به لحاظ روحی و مادی ارضا می شود. از دیدگاه اسلام مفهوم وجدان کاری در قالب وجدان ایمانی اهمیت و ارزش می یابد. از جمله شاخص های وجدان کاری، رعایت عدالت در انجام وظیفه ، احترام به افکار دیگران، خدمت به خلق، احساس مسئولیت، لذت بردن از کار، نیاز اندک به کنترل کننده های بیرونی و تلاش برای راضی نگه داشتن خداوند و مردم هستند. بسیاری از نويسندگان در مورد وجدان كاري اظهارنظر نموده‌اند، از جمله بريك و مانت (1991)، وجدان را به عنوان يك ويژگي شخصيتي درنظر مي‌گيرند كه از دو رويه موفقيت مداری و قابليت اتكا تشكيل شده است.

موفقیت مداری: بازتاب تمایل به تلاش برای شایسته و موفق بودن در کار است که شامل اختیار کردن معیارهای بالا برای عملکرد خود و ادامه فعالیت تا رسیدن به هدف می شود.

قابلیت اتکا: تمایل به قابل اعتماد بودن را نشان می دهد. این ویژگی شامل صادق بودن، خود نظمی، احترام به قانون، منظم بودن و اقتدار می شود(براتی و همکاران، 1389؛ برک و همکاران، 2001).

منابع

• اردلان، محمدرضا، بهشتی راد، رقیه و سلطانزاده، وحید(1394)، الگوی علّی رهبری امنیت مدار در کاهش رفتارهای تلافی جویانه با نقش میانجی گری وجدان کاری، پژوهش های مدیریت و رهبری آموزشی، 1(3): 51-72.
• حیاتی، شهریا(1393)، بررسی رابطه بین وجدان کاری با عملکرد کارکنان با تاکید بر نقش رضایت شغلی، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.

http://jrlat.atu.ac.ir/article_7940.html