نقش جریمه در اعمال مقررات

یکی از عواملی که باعث جلوگیری از بروز تخلف می­شود، عواقب و تنبیهاتی است که به عنوان جریمه و به دلیل تخلف از قانون، متوجه راننده خواهد شد.تاثیر جریمه ها بر رفتار رانندگان هنوز به خوبی مشخص نشده، اما دو موضوع قابل توجه دراین خصوص،یعنی شدت جریمه وفوریت جریمه در تحقیقات مورد بررسی قرار گرفته است.

شدت جریمه

بررسی­های مختلف نشان داده که اگر احتمال شناسایی شدن توسط پلیس از نظر رانندگان کم باشد، تاثیر جریمه­های سنگین بر رفتار آنها ناچیز خواهد بود. از سوی دیگر، اگر شدت جریمه از نظر رانندگان به اندازه کافی زیاد باشد، افزایش بیشتر آن در بازداشتن رانندگان از تخلف و اصلاح رفتار آنها تاثیر چندانی نخواهد داشت. استفاده از تبلیغات و رسانه­ها برای نشان دادن ابعاد اجتماعی منفی جریمه شدن و فرآیند ناراحت کننده و وقت گیر آن می­تواند تاثیر بازدارندگی خوبی بر رفتار رانندگان داشته باشد.

فوریت جریمه

 تاثیر مثبت جریمه کردن رانندگان متخلف در زمان و محل وقوع تخلف بر تغییر رفتار رانندگان و جلوگیری ا ز تخلفات بعدی مورد پذیرش اغلب متخصصان ایمنی است، اما تجربه استفاده از تجهیزات خودکار اعمال مقررات نشان داده که حتی اگر برگه های جریمه دو هفته پس از وقوع تخلف ارسال شود، تاثیر قابل توجهی بر کاهش تخلفات بعدی رانندگان و اصلاح رفتار آنها خواهد داشت. به عنوان مثال برخی تحقیقات در کشور فنلاند نشان داده که متوقف کردن رانندگان و جریمه کردن آنها به دلیل سرعت غیرمجاز،تاثیری مشابه با ارسال یک اخطاریه از طریق پست دارد. در هر دو مورد، سرعت رانندگان حداقل به مدت سه ماه حدود نه تا ده کیلومتر بر ساعت کاهش یافته و معمولاً پس از دوازده ماه به وضع عادی بازمی­گردد.کافی بودن شدت جریمه-مبلغ آن- مورد بررسی قرار نگرفته است.  ضمن اینکه این موضوع در ذهن رانندگان شکل می­گیرد که تخلف آنها حتی در شرایطی که ظاهراً عامل اعمال مقررات در محل دیده نمی­شود، ثبت شده و به این ترتیب تصور شناسایی شدن وی در صورت انجام تخلف، افزایش می یابد. دیدگاه دیگری که در این خصوص وجود دارد از بین رفتن تاثیر آموزشی جریمه است، یعنی ممکن است راننده، رفتار خلاف خود را (مثل سرعت زیاد) در ادامه مسیر هم حفظ کند.

به همین منظور، بهتر است در صورت امکان، راننده متخلف به کمک تابلویی در حاشیه راه، متوجه ثبت شدن خلافش شده و بعداً برگه جریمه نیز برایش ارسال شود.اصلاح روش اعمال جریمه نیز در افزایش ایمنی موثر است. هرچند جریمه های نقدی در قالب برگه اخطاریه برای مقابله با متخلفان بسیار مفید است، اما کافی نیست و کاربرد روش­های دیگری مانند تعلیق یا ابطال گواهینامه نیز باید مورد توجه قرار گیرد. بررسی ها نشان داده که تعلیق بلندمدت(بیش از شش ماه) تاثیر بسیار بیشتری در مقایسه با تعلیق کوتاه مدت(کمتر از سه ماه)گواهینامه دارد .

برخی متخلفان به تکرار تخلف عادت می­کنند. استفاده از روش­هایی برای بازداشتن این رانندگان از اهمیت زیادی برخوردار است و دادن امتیاز منفی به عنوان ابزاری در جهت اصلاح رفتار رانندگان متخلف به ویژه اعمال جریمه های بسیار شدیدتر در صورت تکرار تخلف، یکی از این روش هاست. مزیت کاربرد این روش -که مشابه صدور یک دفترچه رانندگی در کنار گواهینامه رانندگی است- این است که می­توان سابقه تخلفات جزیی راننده را ثبت و در صورتی که تعداد آنها از حد معینی تجاوز کرد، محدودیت ها و محرومیت هایی را برای راننده در نظر گرفت.

در حال حاضر، روش دادن امتیاز منفی به عنوان جریمه در بسیاری کشورها مانند آمریکا، انگلیس، کانادا، فرانسه، نیوز یلند، ژاپن، آلمان، استرالیا و… مورد توجه قرار گرفته است. البته اطلاعات بسیار کمی در مورد تاثیر روش امتیاز منفی بر ایمنی ترافیک در دست است، اما به نظر می­رسد با افزایش تعداد امتیازهای منفی، تعداد جرایم بعدی رانندگان کاهش یابد.

مطالعات انجام شده در مورد اعمال جریمه به صورت برگه اخطاریه، ابطال گواهینامه و سیستم امتیاز منفی نشان می­دهد که موارد اول و دوم، اختلاف چندانی با هم نداشته و میزان تصادفات را به ترتیب پانزده و هفده درصد کاهش می­دهند در حالی که سیستم امتیاز منفی، میزان تصادفات را حدود پنج درصد کاهش می­دهد.

منبع  

شاطرابراهیمی،بهمن(1393)، بررسی میزان تاثیراعمال نمره منفی دررفتار ترافیکی راننده، پایان نامه کارشناسی ارشد،رشته راهوار، دانشکده پلیس راهنمایی ورانندگی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید