نظريه هاي كلاسيك ؛ سنتي مديريت

الف)مديرت علمي : از لحاظ اين نظريه سازمان اساسا ساخت وكار يا ماشيني براي تهيه و تجهيز نيروي جسمي افراد انسان براي ايفاي مؤثر وظايف تلقي مي‌شود. فردريك تيلور، باني مديريت علمي، با ملاحظاتي درباره كارايي توليد و محدوديت توانايي جسمي افراد انسان، پيشنهادهايي براي اثربخش سازي سازمانها ارايه داد. منظور از كارآيي، بالا بردن سطح توليد و بيشينه سازي بازده با كمترين هزينه است .

تيلور، در كتاب اصول مديريت علمي جوانب عمده نگرش خود را شرح داده مخصوصا به مضامين اساسي زير تاكيد مي‌كند:

اولا، طراحي دقيق شغل و وظيفه را تنها راه افزايش كارايي دانسته پيشنهاد مي‌كند كه وظايف و فعاليتهاي سازماني به شيوه اي منظم طراحي شوند. سپس بر مبناي اين اصل، مي‌افزايد كه كاركنان به دقت برگزيده و براي انجام وظايف خود تربيت شوند و در عين حال، ابزارها و رويه هاي انجام كار براساس مطالعات دقيق، استاندارد گردند.

ثانيا، به انگيزش كاركنان و شيوه بيشينه سازي آن در قلمرو كار توجه كرده انگيزه كار را عمدتا ناشي از شوق به درآمد مالي مي‌داند. بنابراين، افزايش توليد را به پاداشها و مشوقهاي پولي وابسته دانسته سيستمي براي پرداخت دستمزد پيشنهاد مي‌كند كه در آن مزد مستقيما با افزايش توليد پيوند دارد.

ب)مديريت اداري: فايول تقريبا همزمان با تيلور به نگارش در زمينه مديريت پرداخت، منتهي نظريه تيلور بر سطح عملياتي در رده پايين سلسله مراتب اداري تمركز داشت ولي نظريه فايول به سطح مديريت در راس سلسله مراتب سازماني متمركز بود. فايول، پنج كاركرد يا وظيفه را براي مديريت مشخص كرده و اصولي را نيز با آن مرتبط ساخته است. پنج كاركرد يا وظيفه مديريت عبارتند از برنامه ريزي،سازماندهي،فرماندهي،هماهنگي و نظارت.

بعقيده فايول ، برنامه ريزي و سازماندهي به منزله تهيه مقدمات براي عمليات سازماني است. وظايف فرماندهي و هماهنگي به منظور انجام عملياتي است كه در برنامه ريزي و سازماندهي مشخص شده اند. نظارت يا كنترل به منظور سنجش يا ارزشيابي عملكرد واقعي با ضوابط و ملاكهاي از پيش تعيين شده است. براي اجراي وظايف فوق، فايول، چهارده اصل را به صورت رهنمودهايي براي مديران، پيشنهاد مي‌كند كه عبارتند از: تقسيم كار، اختيار و مسؤليت، انضباط، وحدت فرمان، تمركز، زنجير فرمان (سلسله مراتب) تقدم منافع عمومي بر منافع فردي، انصاف، ثبات شغلي و استخدامي، وحدت هدايت، حق الزحمه كاركنان، نظم، ابتكار و روحيه گروهي .

ج)بروكراسي: مهمترين كمك ماكس وبر به مديريت، نظريه اقتدار؛ اختيار و توصيف سازمانها بر مبناي ماهيت روابط ناشي از اقتدار است. در تحليل وبر، اقتدار به سه طريق صورت مشروع يا قانوني پيدا مي‌كند:

•  اقتدار فرمند يا شخصيتي: منشا آن جاذبه يا امتياز شخصيتي فرد است كه او را از افراد عادي متمايز ساخته، در مقام رهبري قرار مي‌دهد.
•  اقتدار سنتي : منشا آن رسوم و سنتها و عرف وعادات است.
•  اقتدار عقلاني , قانوني : منشا آن قوانين و مقررات عقلاني است كه براي نظم اجتماعي وضع و تدوين مي‌شوند. در اين حالت، اطاعت از اقتدار به دليل امتياز شخصيتي يا مقام موروثي نيست، بلكه اطاعت از قانون است؛ زيرا كه مشروعيت اقتدار را قانوني بودن آن اعتبار مي‌بخشد .

ويژگيهاي اصلي بوروكراسي:

تقسيم كار وتخصص : فعاليتهاي منظمي كه هدفهاي سازمان را متحقق مي‌سازد بصورت وظايف اداري ثابت تقسيم میشوند.وظايف يك سازمان بسيار پيچيده تر از آنست كه بوسيله يك فرد واحد يا يك گروه از افراد انجام پذيرباشند. تقسيم كار بين ادارات،واحدها و پستها، انجام كار را امكان پذير ساخته كارآيي را افزايش مي‌دهد.

سلسله مراتب : ترتيب قرار گرفتن مقامات اداري از اصل سلسله مراتب پيروي مي‌كند، يعني هر مقام پايين تر تحت نظارت يك مقام بالاتر است. اين خصيصه بوروكراتيك در چارت سازمان نمايان مي‌شود.

قواعد ومقررات: در هر بوروكراسي سيستمي از قواعد ومقررات بر رفتار كاركنان حاكم است. اين سيستم، مقررات، حقوق، وظايف و موازين مربوط به هر منصب و مقام را تعيين و با نظم دادن به رفتار و فعاليتهاي افراد، هماهنگي در رفتار سلسله مراتبي را حفظ مي‌كند. همچنين هنگامي كه تغييراتي از لحاظ جا به جايي و عزل و نصب كاركنان صورت مي‌گيرد، قواعد ومقررات تداوم عمليات را تضمين مي‌كنند.

جهت گيري غير شخصي : بوروكراسي بر عقلانيت استوار است. از اين رو، شرايط كار در يك بوروكراسي تسلط روحيه رسمي و رفتار غير شخصي بدون مهر و كين و عاطفه و هيجان را ايجاب مي‌كند.

مسير شغلي ، كارراهه : استخدام در يك سازمان بوروكراتيك مبتني بر شايستگي هاي فني است، يك مسير شغلي براي كارمند تشكيل مي‌دهد، نظام ترفيع و ارتقاء به موجب سابقه خدمت، موفقيت يا هر دو، عمل مي‌كند و ترفيع افراد به قضاوت روسا و فرا دستان بستگي دارد. براي اينكه حس وظيفه شناسي و تعهد در كاركنان پرورش يابد آنها بايد از لحاظ تداوم و ارتقاي شغلي تامين باشند

منبع

تورجی پور،محمدجواد(1388)،  تاثيرسبك هاي مديريت مشاركتي وسنتي برخلاقيت دبيران،پایان نامه کارشناسی ارشد،مدیریت آموزشی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید