نظريه تحليل رفتار متقابل
مبتکر اوليه روانشناسي مبتني بر تحليل رفتار متقابل فردي به نام گرينکر، است، اريک برن که نامش بيشتر با اين نظريه همراه است تعقيبکننده و توسعه دهنده افـکار گرينـکر ميباشد. برن کسي است که به دليل استفادههاي عملي و درماني از اين نظريه شهرت يافته است. برن، در سال1910 در مونترال کانادا متولد و در سال 1935 در دانشگاه مکگيل موفق به اخذ درجه دکتراي طب شد. برن بعد از روي آوردن به روانکاوي که با شروع کار وي به عنوان روانپزشک در بيمارستان مونت زيون، نيويورك همزمان بود از تجربيات اريک اريکسون بهره جسته و به مدت دو سال بر اساس شيوههاي درماني مبتني بر اصالت وجود کار کرد و سرانجام در سال 1985 در مقالههاي با عنوان تحليل رفتار متقابل اصول و مباني نظريه خويش را ارائه داد. با اين حال تا زمان چاپ کتاب ،بازيها يعني 1964 طول کشيد تا روشهاي پيشنهادي برن مقبوليت عامه پيدا کند. برن در سال 1970 ميلادي در گذشت وي در طول عمر خود از بيمارستانهاي رواني حدود سي کشور اروپايي و آسيايي و آفريقايي و جزاير متعددي در اقيانوس آرام و اطلس ديدار کرده و اصول نظريه خويش را مورد آزمايش قرار داده و صحت و سنديت مطالعات خود را رضايت بخش توصيف کرد.
نظريه تحليل رفتار متقابل توسط اريك برن , روانپزشك و روانكار, در سال 1961 بنا نهاده شد. وي روش تحليل رفتار متقابل را روشي عقلاني براي شناخت و تحليل رفتار، توصيف عوامل مؤثر در ارتباط بين افراد، و مبين روابط نادرست و نادرست كننده بين انسانها ميداند. اين نظريه از نارضايتي برن از طولاني بودن روانكاوي در درمان مشكلات مردم نشأت گرفته است. اين نظريهپرداز با استفاده از متون روانكاوي كه براي درمان گروهي ابداع شده بود آغاز شد. برن متوجه شد كه مراجعان او با بكارگيري اين نظريه، بهبود قابل ملاحظهاي در زمان كوتاهي پيدا كردند. برن ، نظريه خود را بر اساس مفاهيم روابط خود قرار داده است روابط خود به چند بخش تقسيم ميشوند كه عبارتند از: حالت خود والدين ، حالت خود بزرگسـال و حالت خود كودك . حالت خود والدين، آن قسمت از شخصيت و كل وجود فرد را تشكيل ميدهد كه با ارزشها، اعتقادات طرز تلقيها، و رفتار والدين سـروكار دارد كه وظيفهي آن جمعآوري، تجزيه و تحليل و ضبط اطلاعات ميباشد.
در حاليكه حالت خود كودك، اصولأ در جستجوي لذت و بازيگوشي و شيطنت خاص زمان كودكي ميباشد و حالت خود بزرگسال يا بالغ باعث بروز عواطف در سطح مطلوب و مناسـبي ميگردد.ديدگاه برن دربارهي چگونگي برنامهريزي فرد بعنوان يك راهبرد بقاي جسماني و رواني در زندگي اين است كه افراد بر اساس طرح و دستورالعمل سالهاي اول زندگي خود شكل ميگيرند و در سالهاي بعد از آن تبعيت ميكنند امروزه نظريه تحليل رفتار متقابل تغييرات زيـادي يافته و مفـاهيم اساسـي آن دستخوش دگرگونيهايي شده است، از جمله افرادي كه اين نظريه را مورد بازبيني قرار دادهاند مري و رابرت گولدينگ، ميباشند. اين افراد مكتب باز تصميمگيري را در تحليل رفتار متقابل برن وارد نموده و در رويكرد آن تغييراتي اساسي دادهاند. آنان به منظور كاركرد عمليتر و كارآمدتر نظريهي تحليل رفتار متقابل را با اصول و متون گشتالت درماني ، خانواده درماني، سايكودراما و رفتار درماني تركيب نمودهاند. هدف از اين نظريه كمك به افراد در چالش با خود است تا افراد نقش شبه قربـاني خود را بشناسند و سخت به مسئوليتپذيري خود و هدايت زندگي توسط خويشـتن آگاه شوند، باشد كه در فرايند زندگي تغييرات لازم اعمال كنند.
منبع
استاد رمضان ،هادی(1394)، هنجاريابي پرسشنامه سنجش روابط متقابل،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید