نظريه تحليل رفتار متقابل

مبتکر اوليه روانشناسي مبتني بر تحليل رفتار متقابل فردي به نام گرينکر، است، اريک برن که نامش بيشتر با اين نظريه همراه است تعقيب­کننده و توسعه دهنده افـکار گرينـکر مي­باشد. برن کسي است که به دليل استفاده­هاي عملي و درماني از اين نظريه شهرت يافته است. برن، در سال1910 در مونترال  کانادا متولد و در سال 1935 در دانشگاه مک­گيل موفق به اخذ درجه دکتراي طب شد. برن بعد از روي آوردن به روان­کاوي که با شروع کار وي به عنوان روانپزشک در بيمارستان  مونت زيون،  نيويورك همزمان بود از تجربيات اريک اريکسون بهره جسته و به مدت دو سال بر اساس شيوه­هاي درماني مبتني بر اصالت وجود کار کرد و سرانجام در سال 1985 در مقاله­هاي با عنوان تحليل رفتار متقابل اصول و مباني نظريه خويش را ارائه داد. با اين حال تا زمان چاپ کتاب ،بازي­ها يعني 1964 طول کشيد تا روش­هاي پيشنهادي برن مقبوليت عامه پيدا کند. برن در سال 1970 ميلادي در گذشت وي در طول عمر خود از بيمارستان­هاي رواني حدود سي کشور اروپايي و آسيايي و آفريقايي و جزاير متعددي در اقيانوس آرام و اطلس ديدار کرده و اصول نظريه خويش را مورد آزمايش قرار داده و صحت و سنديت مطالعات خود را رضايت بخش توصيف کرد.

نظريه تحليل رفتار متقابل توسط اريك برن , روانپزشك و روانكار,  در سال 1961 بنا نهاده شد. وي روش تحليل رفتار متقابل را روشي عقلاني براي شناخت و تحليل رفتار، توصيف عوامل مؤثر در ارتباط بين افراد، و مبين روابط نادرست و نادرست كننده بين انسان­­ها مي­داند. اين نظريه از نارضايتي برن از طولاني بودن روانكاوي در درمان مشكلات مردم نشأت گرفته است. اين نظريه­پرداز با استفاده از متون روانكاوي كه براي درمان گروهي ابداع شده بود آغاز شد. برن متوجه شد كه مراجعان او با بكارگيري اين نظريه، بهبود قابل ملاحظه­اي در زمان كوتاهي پيدا كردند. برن ، نظريه خود را بر اساس مفاهيم روابط خود قرار داده است روابط خود به چند بخش تقسيم مي­شوند كه عبارتند از: حالت خود والدين ، حالت خود بزرگسـال  و حالت خود كودك . حالت خود والدين، آن قسمت از شخصيت و كل وجود فرد را تشكيل مي­دهد كه با ارزش­ها، اعتقادات طرز تلقي­ها، و رفتار والدين سـروكار دارد كه وظيفه­ي آن جمع­آوري، تجزيه و تحليل و ضبط اطلاعات مي­باشد.

در حاليكه حالت خود كودك، اصولأ در جستجوي لذت و بازيگوشي و شيطنت خاص زمان كودكي مي­باشد و حالت خود بزرگسال يا بالغ باعث بروز عواطف در سطح مطلوب و مناسـبي مي­گردد.ديدگاه برن درباره­ي چگونگي برنامه­ريزي فرد بعنوان يك راهبرد بقاي جسماني و رواني در زندگي اين است كه افراد بر اساس طرح و دستورالعمل سال­هاي اول زندگي خود شكل مي­گيرند و در سال­هاي بعد از آن تبعيت مي­كنند امروزه نظريه تحليل رفتار متقابل تغييرات زيـادي يافته و مفـاهيم اساسـي آن دستخوش دگرگوني­هايي شده است، از جمله افرادي كه اين نظريه را مورد بازبيني قرار داده­اند مري و رابرت گولدينگ، مي­باشند. اين افراد مكتب باز تصميم­گيري  را در تحليل رفتار متقابل برن وارد نموده و در رويكرد آن تغييراتي اساسي داده­اند. آنان به منظور كاركرد عملي­تر و كارآمد­تر نظريه­ي تحليل رفتار متقابل را با اصول و متون گشتالت درماني ، خانواده درماني، سايكودراما و رفتار درماني تركيب نموده­اند. هدف از اين نظريه كمك به افراد در چالش با خود است تا افراد نقش شبه قربـاني خود را بشناسند و سخت به مسئوليت­پذيري خود و هدايت زندگي توسط خويشـتن آگاه شوند، باشد كه در فرايند زندگي تغييرات لازم اعمال كنند.

منبع    

استاد رمضان ،هادی(1394)، هنجاريابي پرسشنامه سنجش روابط متقابل،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید

اگر مطلب را می پسندید لطفا آنرا به اشتراک بگذارید.

دیدگاهی بنویسید

0