منابع تأمين مالي بانک ها در ايران

حقوق صاحبان سهام

• سرمايه

سرمايه شامل وجوهي است که در آغاز تاسيس بانک به وسيله سهامداران فراهم شده است.سرمايه داراي بيشترين هزينه و کمترين ميزان ريسک براي بانک مي باشد. سهامداران آخرين افرادي هستند که سهم منفعت خود را از بانک مي برند.

• ‌سود انباشته

اين قلم نشان دهنده سودي است که بانک از محل عمليات و يا از ساير درآمدهايش کسب نموده و متعلق به سهامداران مي باشد که بين آن ها توزيع  نشده است. ميزان هزينه و ريسک اين نوع تامين مالي به اندازه سرمايه مي باشد.

بدهي ها

• سپرده ها

در قانون عمليات بانکي بدون ربا در زمينه تجهيز منابع پولي(بانک) در ماده سه گفته شده است که بانک ها مي توانند به قبول سپرده(به طور اعم) مبادرت نمايند و سپرده ها نيز بر دو گونه است: سپرده هاي قرض الحسنه و سپرده هاي سرمايه گذاري مدت دار. درضمن سپرده هاي قرض الحسنه را به دو قسمت جاري و پس انداز تقسيم نموده است.

• سپرده قرض الحسنه جاري

اين سپرده به وسيله افرادي که مي توانند از خدمات چک استفاده کنند، تشکيل مي شود و قسمت نسبت زيادي از سپرده هاي بانک ها را تشکيل مي دهد. به اين نوع سپرده هيچ گونه سودي تعلق نمي گيرد، بلکه بانک در مقابل استفاده از اين سپرده ها، به صاحبان سپرده ها خدمات بانکي ازقبيل صدور دسته چک،دو خدمات مربوط به وصول و پرداخت چک ها و…ارائه مي نمايد.

• سپرده قرض الحسنه پس انداز

اين سپرده، يک سپرده  ديداري  بوده و بانک به عنوان امين از سپرده نگهداري مي نمايد. بانک براي اين نوع  سپرده ها علاوه بر ارائه خدمات، جوايزي نيز اهداء مي نمايد.

• سپرده سرمايه گذاري کوتاه مدت

در اين نوع سپرده ها، سپرده گذار به بانک حق وکالت يا توکيل مي دهد تا سپرده وي را طبق قانون عمليات بانکي بدون ربا در قالب عقود مختلف به صورت مشاع به کار گرفته و منافع حاصله را طبق مقررات و آيين نامه مربوط باداشتن حق مصالحه بين بانک و سپرده گذار به تناسب مبلغ و مدت پس از کسر حق الوکاله پرداخت نمايد و چنان چه مشتري حق تمديد را به بانک داده باشد، تمديد با ضرايب يکي خواهد بود. اين سپرده شامل سپرده سرمايه گذاري کوتاه مدت عادي و ويژه مي باشد. جهت تشويق سپرده گذاران و جذب مشتريان طبق مصوبه شوراي پول و اعتبار مي توان حساب سپرده کوتاه مدت بانرخ 2% بيشتراز سود علي الحساب سپرده هاي سرمايه گذاري کوتاه مدت افتتاح نمود. مبلغ اين سپرده ها در طول مدت دوره سپرده گذاري ثابت بوده و قابل تغيير نمي باشد. مدت سپرده سرمايه گذاري کوتاه مدت ويژه شش ماه از تاريخ صدور بوده و در سررسيد در صورت عدم دريافت دستور کتبي از سوي سپرده گذار نيز باراي دوره هاي بعدي شش ماه قابل تمديد می باشد.

• سپرده گذاري خاص براي دريافت تسهيلات

بانک ها باتوجه به مجوز بانک مرکزي به منظور نگهداري سپرده متقاضيان استفاده از تسهيلات مسکن، اقدام به افتتاح حساب تحت عنوان سپرده خريد مسکن مي نمايند. متقاضيان مي بايستي براي دوره هاي معين، مبالغ مشخصي را نزد بانک بسپارند تا بتوانند از تسهيلات خريد مسکن استفاده کنند. بانک به متقاضيان مربوطه در صورت انصراف از دريافت تسهيلات مسکن، سودي معادل سود سپرده هاي سرمايه گذاري کوتاه مدت پرداخت می نمايد. اين نحوه سپرده گذاري براي ساير انواع تسهيلات نيز قابل تعميم است و عمدتاً در مواردي رخ مي دهد که بازار مالي با اضافه تقاضا براي وجوه رو به رو باشد و منابع بانک تکافوي متقاضيان تسهيلات را نمي نمايد.

•  سپرده هاي سرمايه گذاري بلند مدت

شامل سپرده هايي است که بانک به عنوان وکيل از جانب سپرده گذاران به سرمايه گذاران وام اعطاء مي نمايد و سود حاصل را بين خود و سپرده گذار تقسيم مي نمايد. اين نوع سپرده ها معمولا 1ساله تا 5 ساله مي باشند و بانک براي هر دسته از آن ها به طور علي الحساب سود خاصي را پرداخت مي نمايد. سپرده گذار در مدت قرارداد حق برداشت از حساب را ندارد.

•  وام از بانک مرکزي

شامل وجوهي است که بانک مرکزي در جهت انجام اهداف خاص و يا پرداخت تسهيلات خاصي(تسهيلات  تکليفي و يا وجوه اداره شده) در اختيار بانک خاصي(مخصوصاً بانک هاي تخصصي) قرار مي دهد.

• استقراض ازسيستم بانکي

بانک ها در جهت رسيدن به اهداف خود و نيز دستيابي به سودآوري بيشتر، اقدام به استقراض از ساير بانک ها مي کنند، تا بتوانند از منابع ارزان قيمت در جهت افزايش سودآوري خود استفاده نمايند.

• وجوه اداره شده

وجوهي است که از طرف سازمان ها يا موسسات براي مصارف مشخصي با شرايط معين دراختيار بانک گذاشته مي شود.

• استقراض از محل صندوق ذخيره ارزي

بانک ها و ساير ارگان ها در جهت رسيدن به اهداف خود و نيز دستيابي به سودآوري اقدام به استقراض از صندوق ذخيره ارزي مي کنند. تا بتوانند از منابع ارزان قيمت در جهت افزايش سودآوري خود استفاده نمايند. بر اساس مقررات مصوب«صندوق ذخيره ارزي» بانک ها مي توانند از محل اين صندوق تسهيلات ارزي بازپرداخت ارزي به مشتريان و متقاضيان وام هاي ارزي پرداخت نمايند.

• بروات پرداختني

شامل برواتي است که بانک بايد از وجوه خود بپردازد.

• بروات وصولي

برواتي است که بانک از مشتريان گرفته و قبول نموده آن ها را وصول مي کند.

• بروات قبولي و پذيره نويسي شده

برواتي که بانک به نفع مشتريان پشت نويسي مي نمايد تا مبالغ مندرج در بروات را در سررسيد پرداخت نمايد.

منبع

بهروزی، امین(1393)، اولویت بندی روش تامین مالی با استفاده از رویکرد ترکیبی، پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت بازرگانی، دانشگاه آزاد اسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید