مفهوم و تعریف یادگیری الکترونیکی

توسعه سریع فناوری ها و کامپیوترها شیوه های آموزش و یادگیری را تغییر داده است و واژه هایی مرتبط با این شیوه یادگیری ظهور پیدا کرده اند مانند یادگیری برخط ،یادگیری مبتنی بر وب ،یادگیری مبتنی بر کامپیوتر ،یادگیری الکترونیکی و یادگیری از راه دور. از دیدگاه صاحب نطران، تعاریف زیادی دررابطه با یادگیری الکترونیکی وجود دارد که در ذیل به برخی از آنها اشاره می کنیم :

دو نفر از محققین میان این مفاهیم رابطه برقرار کرده اند، طبق نظر آنها یادگیری از راه دور جامع ترین مفهومی است که می تواند دیگر اصطلاحات را دربر بگیرد. یادگیری الکترونیکی به عنوان زیر مجموعه ای از یادگیری از راه دور می باشد، یادگیری بر خط زیر مجموعه ای از یادگیری الکترونیکی و یادگیری بر پایه کامپیوتر زیر مجموعه ای از آموزش برخط است ولی در میان این اصطلاحات ،اصطلاح یادگیری الکترونیکی بیشتر مورد پذیرش واقع شده است .(یوردان و ویگن 2000)

در کل یادگیری الکترونیکی می تواند به عنوان مفهومی از یادگیری که یادگیری برخط، یادگیری مبتنی بر وب و یادگیری مبتنی بر کامپیوتر را پوشش می دهد مورد پذیرش واقع گردد و شامل انواع مختلف یادگیری با رسانه های الکترونیکی شود، هرچند یادگیری از طریق ارتباط مکاتبه ای صورت گیرد.

یادگیری الکترونیکی را می توان تحویل محتوای آموزشی از طریق رسانه های الکترونیکی مانند شبکه های ماهواره ای ،اینترنت، اینترانت،اکسترانت و نوارهای صوتی و تصویری به شمار آورد. موریسون (2000) یادگیری الکترونیکی را استفاده از قابلیت های خاص اینترنت به عنوان روشی برای آموزش افراد می داند . کایی (2006) بر این عقیده است که یادگیری الکترونیکی چندین مفهوم را دربر می گیرد و شامل ویژگی های زیر می باشد :

کاوش (exploration) :ابزاری است که به وسیله اینترنت، برای فراگیران جهت کاوش اطلاعات فراهم می شود.
تجربه (experience) :تجارب فراهم شده از طریق اینترنت را دربر می گیرد و فراگیران در هر حیطه ای از طریق خود آموزی تشویق به کاوش می شوند.
سهولت استفاده (ease of use ) :در دسترس بودن ،محیط های یادگیری تسهیل شده ،دیجیتالی شده و ابزار یادگیری راحت از طریق اینترنت.
توانمند سازی (empowerment) :محتوا، شیوه،درجه پیشرفت فراگیران از طریق اینترنت برای فراگیران فراهم می گردد.
درگیر شدن (engagement) :شیوه های نوآورانه ای که از طریق اینترنت برای فراگیران فراهم می شود و به آنها امکان همکاری و مشارکت می دهد.

ولش و همکاران (2003) یادگیری الکترونیکی را استفاده از فناوری شبکه و کامپیوتر برای عرضه اطلاعات و آموزش به افرادی می دانند که عمدتا از طریق اینترنت انجام می شود. پائولف و پرات (2003) به چندین عنصر کلیدی در تعریف یادگیری الکترونیکی اشاره می کند :

جدایی آموزشگر و فراگیر در بیشتر طول فرآیند آموزشی
تدارک ارتباط دو طرفه بین آموزشگر و فراگیر که ممکن است ماهیتا همزمان یا غیر همزمان باشد
جدایی آموزشگر و فراگیر از نظر زمانی و مکانی
کنترل ارادی یادگیری به وسیله فراگیران
استفاده از رسانه ها و فناوری های آموزشی که آموزشگر و فراگیر را به هم ارتباط داده و محتوای دوره را به فراگیر برساند

از دیدگاه پترسون (2006) یادگیری الکترونیکی به استفاده از فناوری های اینترنت بر می گردد که طیف گسترده ای از راه حلها را برای بالا بردن دانش و قدرت عملکرد ارائه می دهد و همانگونه که فناوری اطلاعات و ارتباطات در بسیاری از فرآیند های کاری روزمره مثل بانکداری الکترونیکی، تجارت الکترونیک، پست الکترونیک ،دولت الکترونیک و… مورد استفاده قرار می گیرد حوزه یادگیری الکترونیکی نیز از این نوع فناوری بهره برده است.

آموزش الکترونیکی به مفهوم آموزش راه اندازی شده با اینترنت است که می تواند مواردی نظیر ارائه مطالب درسی در قالبهای چند گانه،مدیریت آموزشی و شبکه ای مرکب از فراگیران،کارشناسان و تهیه کنندگان مطالب درسی را دربر بگیرد . روزنبرگ (2006) سه معیار را برای یادگیری الکترونیکی برمی شمارد:

یادگیری الکترونیکی شامل محدوده وسیعی از جنبه ها و راه های یادگیری می باشد که پیش روی پارادایم های سنتی آموزش قرار می گیرد
یادگیری الکترونیکی ،یادگیری شبکه شده ای می باشد که در آن قابلیت به روز شدن، ذخیره ، بازیابی ،توزیع و تسهیم آموزش و یا اطلاعات وجود دارد
یادگیری الکترونیکی برای کاربر نهایی از طریق کامپیوتر عرضه می شود که فناوری های استاندارد اینترنت را به کار می گیرد

برشین (2002) بر این عقیده است که یکی از بزرگترین تفاوت های بین یادگیر ی الکترونیکی و سایر اشکال آموزش این است که یادگیری الکترونیکی کاملا قابلیت ذخیره و دسترسی بعدی را دارد.در این شیوه آموزشی بر خلاف آموزش کلاسی فراگیران فرصت اندازه گیری تاثیر یادگیری الکترونیکی خود را دارند. وی بر این عقیده است که یادگیری الکترونیکی ابزاری برای بهبود عملکرد می باشد و موارد زیر را به عنوان ویژگیهای این آموزش در نظر می گیرد :

الف : عدم وجود محدودیت زمانی در آموزش

ب: وجود فاصله فیزیکی بدون محدودیت میان آموزشگر و فراگیر

ج: آموزش الکترونیکی برای هر فرد با هر شرایط خاص سنی و جسمی می باشد

لذا با توجه به تعاریف ارائه شده می توان برای آموزش الکترونیکی ویژگی های زیر را در نظر گرفت:

آموزش الکترونیکی مبتنی بر فناوری است
نقطه عطف و همگرایی آموزش و اینترنت است
آموزش الکترونیکی استفاده و بهره گیری از فناوری شبکه برای طراحی،ارائه،انتخاب، مدیریت و توسعه آموزش است.

منبع

آهنگر، وحید(1393)، بررسی تاثیر فرایندهای مدیریت دانش بر یادگیری الکترونیکی (مطالعه موردی: سازمان بازرسی کل کشور)، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید