مفهوم و تعریف منبع کنترل

به عقیده ی راتر، یکی از ابعادی که افراد را از یکدیگر متمایز می کند، درجه ی کنترلی است که افراد تصور می کنند بر رویدادهای زندگی خود دارند. به سخن دیگر میزان اعتقاد انسان ها بر کنترل رویدادهای مؤثر در زندگی، عاملی است که سبب تمایز آ نها از یکدیگر می شود. کسانی که برای رسیدن به هدف تلاش می کنند، انتظار تعمیم یافته ای دارند که اینگونه تلاشها نتیجه بخش خواهند بود. افرادی که معتقدند می توانند سرنوشت خود را تعیین کنند در مقایسه با کسانی که معتقدند شانس، تقدیر یا افراد قدرتمند و مهم دیگری سرنوشت آ نها را در اختیار دارند، در بسیاری از موقعیتها به صورت متفاوتی رفتار می کنند.راتر  برای اینکه تفاوت‌های شخصیت موجود در عقاید ما نسبت به منبع تقویتمان تعیین کند، مفهوم منبع کنترل را معرفی کرد که شکلی از انتظار تعمیم یافته است. او گفت منبع کنترل ما تاثیر زیادی بر رفتارمان دارد. افرادی که با متغیر شخصیت درونی هستند، اعتقاد دارند تقویتی که دریافت می کنند تحت کنترل رفتار و ویژگی‌های خود آن هاست. آن ها معتقدند که کنترلی جدی بر زندگی دارند و طبق آن نیز رفتار می کنند. در تکالیف آزمایشگاهی در سطح بالاتری عمل می کنند و کمتر مستعد تلاش‌های نفوذ کردن بر آن ها هستند. این افراد ارزش بیشتری نسبت به مهارت ها و پیشرفت‌های خود قائل اند و نسبت به نشانه‌های محیطی که برای هدایت کردن رفتار خود به کار می برند هوشیارتر هستند. اضطراب آن ها کمتر و اعتماد به نفسشان بیشتر است و آمادگی بیشتری برای پذیرفتن مسئولیت اعمالشان دارند و از سلامتی روانی و جسمی بیشتری برخوردار هستند. اما افرادی که دارای منبع کنترل بیرونی هستند، تصور می کنند که تقویت توسط دیگران، سرنوشت و یا شانس کنترل می شود. آن ها متقفاعد شده اند که در رابطه با این نیروهای بیرونی عاجز هستند.منبع كنترل در طول تاريخ به شكلهاي مختلفي مطرح شده است. فلاسفه مفهوم منبع كنترل را به شكل جبر و اختيار، جامعه شناسان به صورت خودمختاري در مقابل ازخودبيگانگي و روانشناسان به صورت رفتارگرايي در مقابل فردگرايي مورد بحث قرار داده اند. با وجود اين، مفهوم منبع كنترل به عنوان يك سازه روا نشناختي به شكل رسمي از دهه 1960 مورد توجه قرار گرفت. اين اصطلاح توسط جوليان راتر به كار برده شده و به خصوصيتي گفته مي شود كه بر اساس آن افراد احساس مي كنند تا چه، حد بر روي موقعيتها توان كنترل دارند. به عبارت ديگر منبع كنترل اشاره به دريافت علمي پيامدهاي رفتاري دارد كه عبارت است از اعتقاد به نقشي كه افراد در به وقوع پيوستن رويدادهاي مثبت و منفي زندگي خود دارند و ميزان تلاش ها و كوشش هاي فرد و پذيرش مسئوليت در قبال رفتار خود را مدنظر قرار مي دهد.راتر مفهوم منبع کنترل را برای انکار نمودن تفاوت‌های شخصیت در عقاید ما نسبت به منبع تقویتمان معرفی نمود. پژوهش راتر نشان داده است که برخی از مردم معتقدند تقویت وابسته به رفتار خود آن هاست. دیگران فکر می­کنند که تقویت توسط نیروهای بیرونی کنترل شده است. منبع کنترل به میزان اعتقاد فرد در مورد کسب پاداش از طریق کوشش شخصی اطلاق می شود.

منبع

امیدوار ،یاسر(1394) ، مقایسه ی ویژگی های شخصیتی واختلالات شخصیت و منبع کنترل زناشویی در زوجین عادی و متقاضی طلاق ،پایان نامه کار شناسی ارشد رشته روانشناسی عمومی ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی خلیج فارس بوشهر

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید