مفاهیم پریمتری

پریمتری بسامد دو برابر نوعی از پریمتری است که از تکنولوژی بسامد دو برابر استفاده می کند. آسیب اولیه سلول های مگنوسلولار در گلوکوم به خوبی اثبات شده است .محققان از ویژگی های اساسی سلول های نوع M (مگنوسلولار) برای ابداع یک آزمون ساده و در عین حال معنی دار در ارزیابی میدان های بینایی بیماران مبتلا به گلوکوم استفاده کردند. آخرین دستاورد افزوده شده به خانواده ابزارهای میدان بینایی، ماتریس هامفری است که تکنولوژی بسامد دو برابر را مورد استفاده قرار می دهد.مطالعات زیادی نشان داده اند که پریمتری بسامد دو برابر می تواند ضایعات میدان بینایی را که توسط دیگر روش ها نادیده گرفته می شود، تشخیص دهد. محرک های ماتریس بسامد دو برابر به منظور آزمون ترجیحی برای تشخیص فقدان های حساسیت در گذرگاه مگنوسلولار از سیستم بینایی طراحی شده اند. مطالعات اخیر مطرح کرده اند که این ابزار توان بالایی در تشخیص زود هنگام آسیب های عصبی در بیماری گلوکوم دارد که ناشی از آسیب گذرگاه مگنوسلولار است .

بررسی نقص مگنوسلولار در بیماری های مختلف با استفاده تکنولوژی بسامد دو برابر

از نظر آناتومی، گذرگاه M به سبب داشتن تأثیر بیشتر درشبکیه پیرامونی مورد توجه قرار گرفته است. اگر چه سلول های M از لحاظ اندازه بزرگ تر از P هستند، اما تنها ٪10 از سلول های گانگلیون شبکیه را در چشم نخستی ها تشکیل می دهند. به همین علت تنها دو لایه شکمی از 6 لایه هسته های زانویی جانبی (LGN)، سیناپس های سلولی M دارند، در حالی که سیناپس های سلولی P در چهار لایه دیگر یافت می شود .

گذرگاه های مگنوسلولار و پاروسلولار، در حداقل چهار کارکرد تفاوت دارند: حساسیت رنگ، حساسیت تباین، تفکیک پذیری زمانی (حرکت) و تفکیک پذیری فضایی دیداری (دقت). گذرگاه مگنوسلولار حساسیت رنگ ضعیف و دقت ضعیفی دارد؛ اگر چه در حرکت و محرک های بسامد فضایی پایین بسیار حساس است. هر چند نقش دقیق گذرگاه مگنوسلولار به طور کامل شناخته نشده است، می دانیم که اطلاعات در مورد حرکت، دید سه بعدی، مکان یابی فضایی ادراک عمق، تیزبینی، گروه بندی شکلی ادراک توهم گونه ی حاشیه و تفکیک شکل از زمینه را منتقل می کند .

اگر چه تضادهایی در پیشینه مطالعاتی وجود دارد، اغلب در مورد این که یک آشتفگی یا عدم هماهنگی گذرگاه های مگنو – پارووسلولار در بسیاری از بیماران با مشکلات عملکردی دیداری مشاهده می شود، توافق وجود دارد. به عنوان مثال، یک عدم توازن در بدکاری ساکادیک چشم و دیسلکسیا ، به خوبی ثابت شده است .بدکاری گذرگاه مگنوسلولار در اختلال خواندن نقش دارد آستانه های ترکیبی چشمک زن، تکالیف بررسی حرکتی، سنجش پتانسیل فراخوانده، حرکت منسجم و خطای حسی بسامد دو برابر فضایی، همه شواهدی ارائه می کنند مبنی بر این که گذرگاه مگنوسلولار در اختلال خواندن به خوبی عمل نمی کند .

چیس و دیگران، شرح داده اند که گذرگاه مگنوسلولار نقش مهمی در ادراک متن دارد. بدون گذرگاه مگنوسلولار در افراد، امکان دیدن جزئیات از طریق گذرگاه پارووسلولار وجود دارد، اما ادارک متن که توسط گذرگاه مگنوسلولار فراهم میشود، میتواند دچار نقص شود.هم چنین، نقص های مگنو در افرادی که بیماری آلزایمر دارند مورد توجه قرار گرفته که در این بیماران،یک تباهی مربوط به عصبهای بینایی و شبکیه تشخیص داده شده است. بیماران مبتلا به آلزایمر مشکلاتی در دریافت بسامدهای فضایی پایین دارند،آتروفی قشر مربوط به لوبهای آهیانه خلفی وپس سری دراین بیماران نشان داده شده است .نقصها درسیستم توجه دیداری نیز مربوط به گذرگاه مگنوسلولار می شود .

ماتریس هامفری

ماتریس هامفری جدیدترین نسل پریمتری تکنولوژی بسامد دو برابر (FDT)  است که در سال 2003 با هفت آزمون کاربردی، برای حرفه های مراقبت از چشم ابداع شده است .با حساس بودن تکنولوژی بسامد دو برابر (FDT) نسبت به آسیب مسیر مگنوسلولار، این نوع آسیب در بیماری گلوکوم به اثبات رسیده است. ماتریس هامفری با استفاده از تکنولوژی بسامد دو برابر به طور خاص، به منظور نشانه گیری گذرگاه مگنوسلولار طراحی شده است که گمان می رود در مراحل نخست این بیماری دچار آسیب می شود. در مطالعات مختلف به خوبی ثابت شده است که بافت های مگنوسلولار بطور وسیعی در این بیماری انحطاط برنده، تحت تأثیر قرار می گیرند.

پریمتری هامفری، با تکنولوژی بسامد دو برابر عمل می کند و این ابزار سال ها تحقیق و آزمون را پشت سر گذشته که عملکرد آن را تأیید می کند. این دستگاه قابل حمل و نقل و آسان ترین ابزار خودکار سنجش میدان بینایی است که تاکنون ساخته شده است. محرک ها در این ابزار به منظور تحریک خاص نورون ها در گذرگاه مگنوسلولار طراحی شده اند؛ این محرک ها شامل یک شبکه کوچک موج سینوسی هستند که در بسامد 15 هرتز با جایگزین کردن میله های سیاه و سفید در هر فاز حالت چشمک زن پیدا می کند ؛ چشمک زن فاز متقابل. گذرگاه مگنوسلولار می تواند چشمک زدن سریع را ردیابی کند. بنابراین، محرک های این ابزار که در یک میدان نسبتاً سریع 15 هرتزی چشمک می زنند، این گذرگاه را فعال می کنند و این سرعت، بالاتر از میزان سرعت لازم برای فعال کردن گذرگاه پارووسلولار است.

هم چنین، گذرگاه مگنوسلولار به واسطه پاسخ های غیر خطی می تواند ادراک را تغییر دهد. بنابراین، به نظر می رسد شبکه دو برابر بسامد فضایی حقیقی اش را داراست. به همین خاطر ؛ بسامد دو برابر نامیده می شود. اگر پاسخ ها خطی بودند (گذرگاه پارووسلولار)؛ هدف باید به صورت یک فضای خاکستری یکنواخت دیده می شد. به علاوه شبکه های بزرگ که در این ابزار برای تحریک مسیر مگنوسلولار مورد استفاده قرار می گیرد تفکیک پذیری فضایی ضعیفی دارد. تنها گذرگاه پارووسلولار قادر است شبکه های بسامد فضایی بالا را ببیند که در این جا مورد استفاده نیست. تباین تغییر می کند تا جایی که شخص نتواند شبکه ها را تشخیص دهد. اگر تعداد قابل توجهی از رشته های مگنوسلولار آسیب ببیند، شخص به تباین بالاتری برای دیدن شبکه ها نیاز خواهد داشت. این به طور اساسی یک آزمون حساسیت تباین است که در این دستگاه به کار گرفته می شود. بنابراین، پریمتری بسامد دو برابر یک آزمون حساسیت تباین برای تشخیص نقص گذرگاه مگنوسلولار فراهم می کند .

ماتریس هامفری ، سطوح بالایی از توانایی تفکیک کننده در تشخیص آسیب عملکردی اولیه در بیماران در معرض خطر نشان داده است . مطالعات گوناگون نتایج امید بخشی در استفاده از ماتریس هامفری را با توجه به دقت، درستی، حساسیت، ویژگی و پایایی بالای آن نشان داده اند ,هم چنین، ماتریس هامفری قابلیت های تشخیصی معنی داری در تشخیص و توصیف آسیب میدان بینایی با توجه به نقص مگنوسلولار ارائه می دهد که آن را برای غربال گری، تشخیص و بررسی پیشرفت درمان گلوکوم ایده آل می سازد . مطالعات نشان داده اند که پریمتری FDT قادر است آسیب میدان بینایی ناشی از گلوکوم و دیگر اختلالات عصبی و چشمی را با حساسیت و ویژگی بالا تشخیص دهد .

در این جا، چند اختلال با آسیب گذرگاه مگنوسلولار که با استفاده از ابزار ماتریس هامفری بررسی شده است، مطرح می شود:

سندرم استریف:  بروز کاهش در شدت بینایی هر دو چشم، با دوربینی بدتر از نزدیک بینی می باشد. این سندرم بیشتر در کودکان حول سن بلوغ، اغلب با وضعیت های پراسترس و مشکل دار زندگی و مدرسه دیده می شود. آزمون ماتریس هامفری یک پریشانی کلی در میدان بینایی در این بیماری نشان می دهد بطوری که انحراف معیار بسیار کاهش می یابد. اما نقص اساسی در الگوی انحراف دیده نمی شود. این یافته ها نقص در مسیر مگنوسلولار را نشان می دهند.

نقص ساکادیک: ساکاد شامل حرکات توأم چشم است که اجازه می دهد دستگاه بینایی مکرراً به نقطه مورد توجه، متمرکز شود. مسیری که ساکاد را آغاز می کند در سابقه ی مغز قرار گرفته و با درون داده های لوب پیشانی فعال می شود . موقع مطالعه لازم است پیام های دیداری ما بین حرکات سریع چشم تعدیل شود. این عمل توسط فرونشانی های ساکادیک انجام می شود .اگرنقص هایی در مسیر M وجود داشته باشد، این فرونشانی ها می تواند تحت تأثیر قرار گیرد. در این مورد، تجربه رد دیداری یا پوشانندگی واژه که می تواند موجب آشفتگی دیداری شود، غیر معمول نیست. در واقع، تعدیل ها به جلوگیری از آشفتگی دیداری در هنگام خواندن کمک می کند  . در این بیماری نیز آسیب میدان بینایی و کاهش در انحراف معیار دیده می شود. هم چنین، کاهش قابل توجهی در تثبیت مرکزی وجود دارد که در بیشتر بیماران قابل توجه است. همه این شواهد حاکی از نقص مگنوسلولار در این اختلال می باشد.

آمبلیوپیا: یکی از بی شمار وضعیت هایی است که ممکن است شامل بی نظمی هایی در گذرگاه مگنوسلولار یا پارووسلولار، یا ترکیبی از هر دو باشد. عقیده کلی مبنی بر این است که در آمبلیوپیک دوبین، میدان های FDT، با حساسیت کاهش یافته تونلی و انحراف معیار کاهش یافته، آسیب دیده است. در حالی که بیمارانی با آمبلیوپیایی انکساری، میدان های FDT سالم تری دارند. این آسیبها با استفاده از ابزار ماتریسهامفری که از تکنولوژی بسامددو برابر استفاده می کنند، قابل ارزیابی هستند .

گلوکوما:نقص انتخابی گذرگاه مگنوسلولاردرگلوکوما و توانایی FDT در آشکار ساختن این نقصها بخوبی به اثبات رسیده است. ماتریس هامفری،با استفاده از تکنولوژی بسامددو برابر همانطور که گفته شد توانایی بالایی درتشخیص زود هنگام این بیمار – به واسطه تشخیص نقص مگنوسلولار دارد .

آسیب ضربه ای مغز (TBI): جراحت های مغزی که به آسیب مسیرهای دیداری از شبکیه تا لوب های پس سری منتج می شود، اغلب به آسیب های میدان بینایی منجر می شود که مشخص کننده قسمتی از مسیری است که آسیب دیده است. ماتریس هامفری تحت تأثیر بیمارانی با نقص های گذرگاه مگنوسلولار و آسیب میدان بینایی قرار می گیرد. میدان های بینایی FDT دربیماران دچار آسیب ضربه ای مغز، معمولا” یک کاهش حساسیت مرکزی و یک آسیب منتشر شده کلی در حساسیت با توجه به انحراف معیار کاهش یافته نشان می دهد .

این ها مواردی بودند که FDT در به دست آوردن اطلاعاتی برای تشخیص و درمان مفید واقع می شود و موارد بالقوه زیادی برای کاربرد این تکنولوژی، زمانی که مسیر M دربسیاری تکالیف دیداری درگیر است وجود دارد. طیف وسیعی از مشکلات عملکرد دیداری ممکن است با استفاده از این ابزار مورد بررسی قرار گیرد.با استفاده از تکالیف مختلف به بررسی نقص مسیر مگنوسلولار در اسکیزوفرنیا و سایر اختلالات پرداخته شده و نتایج به دست آمده از این مطالعات بیشتر هماهنگ با بدکاری سیستم مگنوسلولار در اختلال اسکیزوفرنیا میباشد. بنظر میرسد ابزاری مورد نیازست که بطور خاص بر ویژگی های منحصر بفرد این مسیر تمرکز کند و با توجه به این ویژگی ها، نقص مذکور را مورد ارزیابی قرار دهد.

ابزار ماتریس هامفری ، یک دستگاه بینایی سنجی دقیق، مجهز و کامل با اعتبار بالا است که با استفاده از تکنولوژی بسامد دو برابر ویژگی های خاص گذرگاه مگنوسلولار را مورد ارزیابی قرار می دهد و به منظور بررسی نقص این گذرگاه در اختلالات چشم پزشکی فراهم شده است،اینک از این ابزار بمنظور بررسی نقص مگنوسلولار افراد دارای شخصیت اسکیزووتیپی استفاده می کنیم.

با توجه به تحقیقات صورت گرفته و پژوهش های مذکور نقص دستگاه مگنوسلولار در بیماران اسکیزوفرنی تأیید شده است. با این وجود این، هنوز نمی دانیم که آیا نقص مذکور ثانوی بر بیماری اسکیزوفرنی است یا یک نقص اولیه است.اختلال اسکیزوتایپی در بستگان بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی شایع تر از گروه های شاهد است. این اختلال دارای آسیب پذیری مشترکی از لحاظ ژنتیکی با اختلال اسکیزوفرنیک است. اگر افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال نیز مانند بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی در مسیر مگنوسلولار نقص داشته باشند می توان گفت که نقص دستگاه مگنوسلولار در بیماران اسکیزوفرونی قبل از وقوع بیماری وجود دارد و می تواند یک عامل مهم و زمینه ساز برای ایجاد اختلال اسکیزوفرنی باشد.

افراد دارای ویژگی­های شخصیتی اسکیزوتایپال نسبت به افراد بهنجارعملکرد مسیر بینایی مگنوسلولار معیوبی دارند وحساسیت تباین کمتری دارند.

منبع

خادمی محمود آباد،زینب(1390)، بررسي مسير مگنوسلولار مغز در افراد داراي ويژگي­هاي شخصيتي،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی بالینی،واحدبین الملل دانشگاه شیراز

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید