مزایای سرمایه اجتماعی

سازمانهای دارای سرمایه اجتماعی را می‌توان سازمانهایی با پیوندهای محکم، هنجارها و باورهای مشترک، اعتماد و همکاری تعریف نمود. طبق این نظر وقتی افراد تعلق سازمانی داشته باشند، از سطح بالایی از سرمایه اجتماعی برخوردار خواهند بود. مزایای این نوع از سرمایه عبارتند از:

ترویج فعالیت‌های تیمی‌:

در سازمانهایی که از سرمایه اجتماعی به اندازه کافی برخوردار باشند، فرایند شکل گیری و انجام دادن کارها به صورت تیمی‌ به راحتی انجام می‌پذیرد. در مقابل اگر در سازمان سرمایه اجتماعی وجود نداشته باشد، فردگرایی در اوج و فعالیت تیمی‌ بسیار ضعیف خواهد بود. همچنین می‌توان گفت اگر سرمایه اجتماعی پایین باشد، فرهنگ به مثابه دارایی جای خود را به فرهنگ به مثابه بدهی خواهد داد، چرا که اولین اصول در فعالیت تیمها روابط مبتنی بر اعتماد بین کارکنان است و جوهره سرمایه اجتماعی که اعتماد است، آسیب می‌بیند.

 رشد اعتماد در سازمان:

فوکویاما در کتاب ” اعتماد، عامل خوشبختی” استدلال می‌کند در جوامعی که اعتماد فراوان است؛ وضع مردم از نظر اقتصادی بهتر است. سازمانهایی که از اعتماد به منزله ابزار اصلی نظارت(کنترل) استفاده می‌کنند، ثمربخش تر، خلاق تر، دلپذیرتر و کم هزینه تر کار می‌کنند. این گونه سازمانها با بیشتر سازمانهای موجود تفاوت دارند؛ زیرا بیشتر سازمانهای کنونی مبتنی بر نظام سلسله مراتب نظارتی و نوعی ترس ناگفته هستند. اداره سازمان بر پایه اعتماد آسان نیست. بنابراین وظیفه اصلی مدیران، تشکیل میدان اعتماد در سازمان است. اگر چنین شود، سازمانها به جای پرداختن به خویش، همّ و غم خود را صرف فرآورده‌های سازمان می‌کنند.

تسهیم و تسهیل اطلاعات:

با توجه به تعامل و ارتباطاتی که کارکنان در شبکه سازمان با یکدیگر دارند، دانش و تجربه آنان به آسانی در اختیار یکدیگر قرار می‌گیرد که این امر علاوه بر کاهش هزینه‌های یادگیری، صرفه جویی در زمان یادگیری را نیز به دنبال خواهد داشت.

بنا به عقیده لینا و وان بورن(1999) سرمایه اجتماعی از چهار طریق، منجر به پیامدهای سودمند می‌گردد:

 سرمایه اجتماعی به منزله یک مجوز برای تعهد فردی:

وقتی سرمایه اجتماعی در یک جامعه یا سازمان، بالا است، افراد برای صرفنظر کردن از منافع فردی کوتاه مدت خود به نفع منافع و هدف‌های بلند مدت، مبنا و دلیل عقلایی دارند. اگر افراد معتقد باشند که تلاش‌هایشان برای موفقیت کل جامعه یا سازمان، ضروری است؛ احتمال بیشتری وجود دارد که به انجام کارهایی بپردازند که از نظر جامعه یا سازمان مفید است و احتمال انجام اعمالی که تنها منافع فردی آنها را برآورده می‌سازد، کاهش می‌یابد.

 سرمایه اجتماعی به منزله تسهیل کننده ایجاد یک سازمان کاری انعطاف پذیر:

سرمایه اجتماعی می‌تواند به ایجاد انعطاف پذیری در انجام کارها به جای سختی و عدم انعطاف، کمک نماید. سرمایه اجتماعی با تأکید بر هویت و عمل جمعی متکی بر اعتماد ایجاد می‌شود و به جای نظارت رسمی‌ و مشوق‌های اقتصادی، قابلیت انطباق و اثربخشی وظایف کاری انعطاف پذیر در کنار عملکرد بالا را تسهیل می‌نماید.

سرمایه اجتماعی به منزله ابزار اداره عمل جمعی:

سرمایه اجتماعی می‌تواند به انجام وظایف به صورت جمعی، کمک شایانی نماید؛ زیرا به عنوان یک عامل جایگزین برای قراردادها، مشوق‌ها و مکانیزم‌های نظارت رسمی‌ که در سیستم‌هایی با سرمایه اجتماعی کم یا بدون سرمایه اجتماعی ضروری هستند، عمل می‌نماید. در زبان اقتصاددانان، سرمایه اجتماعی هزینه‌های مبادله را کاهش می‌دهد و در زبان رفتار سازمانی؛ می‌تواند به عنوان جایگزینی برای رهبری عمل نماید.

سرمایه اجتماعی به منزله تسهیل کننده ایجاد سرمایه مفهومی‌:

” ناهاپیت و گوشال”(1998) شرح داده اند که چگونه اشکال مختلف سرمایه اجتماعی، می‌توانند ایجاد سرمایه مفهومی‌ درون جامعه یا سازمان را، به وسیله ارائه یک محیط سازنده برای ترکیب و مبادله اطلاعات و دانش، تسهیل نمایند. طبق نظر آنان، این امر به چندین طریق اتفاق می‌افتد، مثلاً سرمایه اجتماعی می‌تواند ابزاری برای دستیابی و توزیع اطلاعات ارائه نماید که اغلب نسبت به مکانیزم‌های رسمی‌، کاراتر بوده و هزینه کمتری دارد. زبان، استعاره‌ها و دیدگاه‌های مشترک، که اغلب در سازمانهایی با سرمایه اجتماعی بالا یافت می‌شوند، می‌توانند از جمله راههای مؤثر و کارای انتقال دانش و افزایش سرمایه مفهومی‌ سازمان باشند. از دیدگاه ” آدلر و وان” (2002)، مزایای سرمایه اجتماعی عبارتند از:

• اولین مزیت مستقیم سرمایه اجتماعی، توزیع اطلاعات است. سرمایه اجتماعی، دسترسی به منابع وسیع تر اطلاعات را تسهیل نموده و کیفیت، مربوط بودن، مناسبت و به جا بودن اطلاعات را بهبود می‌بخشد.
• ایجاد راه‌های نفوذ و کنترل و قدرت به منزله دومین مزیت سرمایه اجتماعی محسوب می‌شود.
• سومین مزیت سرمایه اجتماعی، انسجام است. هنجارها و اعتقادات اجتماعی قوی که با درجه بالایی از همبستگی شبکه اجتماعی همراه است، اطاعت از قوانین مرکزی را تشویق نموده و نیاز به کنترل‌های رسمی‌ را کاهش می‌دهد.

منبع

نویدی، پرویز(1394)، بررسی رابطه بین رهبری خدمتگزار با سرمایه اجتماعی با تاکید بر نقش میانجی معنویت در محیط کار در میان کارکنان بانک کشاورزی استان همدان، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه بوعلی سینا همدان.

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید