مزایای ارزیابی عملکرد سازمان

موجب تشخیص نارسائیها موجد در سازمن میگردد.
زمینه بهبود و اصلاح اختیارات زیان آور سازمانی را فراهم میسازد.
موجب شناسایی فعالیتهای کارآ و اثر بخش میشود که با تکید بر آنها، زمینه رشد و ارتقای کیفی امور میتواند فراهم شود.
میتوان محیطی سالم را برای پرورش و بروز استعدادهای خلاق کارکنان فراهم آورده و موجب تقویت انگیزش آنان شد.
زمینه تشویق، دلگرمی مدیران کارآمد، متکبر، خلاق را فراهم ساخته و سرانجام منجر به بهرهوری بیشتر آنها میگردد.
موجب مقایسه عملکردها شده و فرصت رقابت سالم را برای سازمانها فراهم میسازد.
از دیدگاه توسعه و بهبود مدیریت، تهیه و تنظیم برنامههای میان مدت و بلند مدت از اهمیت خاصی برخوردار میباشد.
آن را میتوان شاخص معتبری برای شناخت مدیران موفق به حساب آورده و در صورت اجرای صحیح، موجب برقراری نظام شایستگی میگردد.

خلاصه اینکه با توجه به نتایج حاصل از ارزیابی عملکرد سازمان، ضروری است در جهت نوسازی سازمانها و استفاده بهینه و مطلوب از توان بلقوه آنه، بویژه از دیدگاه منابع انسانی، به این مهم بیش از پیش توجه شود. لذا شناخت تنگناهای موجود در زمینه ارزشیابی در جهت ارائه الگوی مناسب ضروری است.

سیر تکاملی مدلهای سرآمدی کسب و کار و جوایز کیفیت

در سال 1950 مؤسسه جاس ژاپن آقای دکتر ادوارد دمینگ را برای انجام سخنرانیهای مختلفی در زمینه کیفیت به ژاپن دعوت نمود. در سال 1951 این مؤسسه به پاس خدمت دکتر دمینگ جایزهای به نام ایشان بنیان نهاد که اهدء آن همچنان ادامه دارد. این مدل، نگرش جدیدی در بحث کیفیت ایجاد و عنان کرد که برای تولید محصولات و خدمات با کیفیت، نیاز به هماهنگی همه جانبه در سطح سازمان داریم. اگر چه در آن زمان عمدتاً استفاده از روشهای آماری برای کنترل کیفیت در کانون توجه اصلی این مباحث بود، ولی همین تفکر ؛ نگرش فراگیر منجر به ظهور کنترول کیفیت فراگیر در دهه 60 میلادی گردید.

موفقیت ژاپن در به کار گیری روشهای علمی کسب وکار، تهدیدی جدی برای شرکتهای آمریکایی ایجاد کرد، به طوری که در دهه 80 بسیاری از آنها با واگذاری کردن بازار به رقبای ژاپنی در آستانه ورشکستگی قرار گرفتند. این تهدیدات منجر گردید که شرکتهای غربی در روشهای کسب و کار خود تجدید نظر کرده و مدیریت کیفیت فراگیر را به طور گستردهای به کار گیرند.

در اواخر دهه 1980 مطرح شدن دو نگرش عمده، شیوهها و نظامهای مدیریت کیفیت سازمانها را بطور محسوسی تحت تاثیر قرار داد و موجبات ظهور استانداردهای سری ISO 9000 و مدیریت کیفیت فراگیر را قراهم کرد. استانداردهای سری ISO 9000 به منظور هماهنگ کردن استانداردهای کیفیت و ارائه الگوهایی برای تضمین کیفیت به وجود آمد. سنجش میزان انطباق و سازگاری هر سازمانی با استاندارد ISO 9000 به راحتی و از طریق انجام برنامههای ممیزی ؛ داخلی/ بیرونی امکان پذیر است و سازمانهایی که بتوانند با موفقیت ممیزیهای شخص ثالث؛ توسط سازمانهای گواهی دهنده را سپری کنند، موفق به دریافت گوتهینامه مربوط خواهند شد.

مدیریت کیفیت فراگیر، روشی برای مدیریت واداره یک سازمان است که اساس آن محور قرار دادن کیفیت و مشارکت همه اعضا سازمان بوده و هدف از آن، نیل به موفقیت در درازمدت از طریق جلب رضایت مشتری و تامین منافع همه ذی نفعان است. بر خلاف ISO 9000، یک استاندارد رسمی بین المللی برای مدیریت کیفیت فراگیر که مشخص کند چگونه میتواند یک سیستم مدیریت کیفیت فراگیر را ایجاد کرد، وجود ندارد. حتی خطوط راهنمای یکسان و همانگی که کمک کند چگونه میتواند استقرر و به کارگیری مدیریت کیفیت فراگیر را اندازه گیری و ارزابی کرد نیز موجود نیست. از سوی دیگر هیچ سازمان یا مرجع رسمی صدور گواهینامهای که قادر باشد استقرار و دستیابی به مدیریت کیفیت فراگیر را بر اساس استانداردهای بین المللی گواهی نموده و به رسمیت بشناسد، نیز وجود تدارد.

از این رو میبینیم نظریات کم و بیش متفاوتی توسط اندیشمندان این رشته همچون دمینگ، جوران، کرازبی، ایشی کاوا، قیگن بام و … در تعریف مدیریت کیفیت فراگیر و اصول و راه کارهای احرایی آن مطرح شده است. اما موضوعی که تمام اندیشمندان مدیریت بر آن اتفاق نظر دارند، ضرورت اندازه گیری اصول و معیارهای اصلی مدیریت کیفیت فراگیر در کشورهای محتلف انجام شده است. لازم به ذکر است که بیشتر در غرب، مدلهایی برای ارزیابی بنگاههای صنعتی و غیر صنعتی به وجود آمده بودند که با ظهور سیستمهای ISO 9000 به مقبولیت جهانی نیز رسیدند ولی هیچ کدام دید فراگیری نسبت به کسب و کار نداشتند. یکی از اولین گامها برای بخشیدن دید فراگیر به این مدلها، در سال 1983 و در کاندا با طرح جایزه کیفیت و سرآمدی کاندا برداشته شد. پس از آن در سال 1987 بعد از چندین سال کار مستمر، مدل کسب و کار جایزه ملی کیفیت مالکوم بالدریج در آمریکا مطرح گردید که در واقع پوشش دهنده تمامی اجزا یک کسب و کار با در نظر گرفتن منافع تمامی ذی نفعان بود.

به دنبال مدل بالدریج، مدل جایزه کیفیت اروپا توسط بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت در سال 1991 ارائه گردید که بسیاری از کشورهای اروپایی و غیر اروپایی و از جمله کشور ما از آن پیروی کردند. از سوی دیگر، تغییرات به وجود آمده در اقتصاد جهانی، تلاشهای انجام شده توسط سازمان تجارت جهانی در راستای جهانی کردن اقتصاد و افزایش رقابت جهانی، و همه کشورهای مختلف ؛ اعم است که از توسعه یافته و یا در حال توسعه را به این باور رسانده که برای حضور و بقاء در بازارهای منطقهای، جهانی و حتی داخلی باید توان رقابتی و قابلیت رقابت پذیری صنایع و سازمانهای خود را افزایش دهند. از این رو کشورهای مختلف، مطالعات متعددی در زمینه شناسایی و اشاعه عوامل کلیدی موفقیت سازمانها، به منظور بهبود عملکرد آنه انجام دادهاند.

جوایز ملی کیفیت و مدلهای سرآمدی سازمانی، حاصل این مطالعات و تحقیقات است و بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در سالهای اخیر آن را در سطح سازمانهای کسب وکار خود جاری ساختهاند. جایزه دمینگ در ژاپن؛ جایزه کیفیت و سرآمدی کانادا ، جایزه مالکوم بالدریج آمریکا ، جایزه کیفیت استرالیا ، جایزه کیفیت اروپا ، جایزه کیفیت راجیو گاندی هند، جایزه ملی کیفیت ایران ، جایزه ملی بهرهوری و تعالی سازمان ایران و … نمونههایی از تلاشهای انجام شده در این زمینه است. اگر چه مدلهای دمینگ، بالدریج و EFQM معروف ترین مدلهای سرآمدی عملکرد هستند، ولی کشورهای دیگری هستند که مدلهای خاصی را برای خود توسعه دادهاند. البته مدلهای توسعه داده شده، غالباً از مدلهای معروف فوق الهام گرفتهاند.

جوایز ملی کیفیت بر این واقعیت تاکید دارند که بقاء در رقابت جهانی مستلزم بهبود عملکرد در مقیاس جهانی است. این مدل ها، با ارائه معیارهای ارزیابی، خطوط راهنمایی برای سازمان ها ایجاد می کنند تا پیشرفت ها و عملکرد خود را در زمینه کیفیت و سرآمدی سازمانی اندازه گیری نمایند. از سویی معرفی سازمان های برتر و برندگان جوایز کیفیت، مثالهایی عملی از دستیابی و موفقیت در پیاده سازی اصول مدیریت کیفیت فراگیر را ایجاد و به سازمان ها کمک می کند تا با الگو قرار دادن آنها، نظام های مدیریت خود را بهبود بخشند.

منبع

زمانی،علی عسگر(1393)، تأثیر پیادهسازی مدل EFQM در عملکرد شرکت بهره برداری نفت و گاز،پایان نامه کارشناسی ارشد،مدیریت بازرگانی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید