فرآیند پردازش اطلاعات اجتماعی

افراد در شرایط خاصی و بیشتر اوقات در صورت برانگیختگی اعمال خود و دیگران را به سبکی قاعده مند دقیق و تاحدودی منطقی تفسیر می کنند مانند:  رویکرد دانشمندان مبتدی. امادر بیشتر مواقع افراد برانگیخته می شوندتا مانندصرفه جوگران شناختی عمل کنند یعنی محیط پیچیده اطراف خود را به شیوه ای قابل کنترل تر و بر طبق اطلاعات قبلی که به شکل طرحواره ها قابل دستیابی اند ، ادراک کنند.تجارب زندگی فرصت هایی را برای تمرین و تکرار طرحواره فراهم می آورندو تمرین و تکرار به افزایش استحکام پیوند واحدهای شناختی منجر شده و چهارچوب پیچیده و غنی از شناخت فراهم آورده و امکان دسترسی به آن طرحواره را آسانتر می کنند.از حیث زمان ، امکان دسترسی به طرحواره با فعال شدن مکرر آن افزایش یافته و به احتمال بیشتری پردازش اطلاعات بعدی را مدیریت خواهدکرد.

اما فعال شدن طرحواره ممکن است نوسان داشته باشد و تحقیقات نشانگر آنست که طرحواره هایی که به آسانی قابل دسترس اند، از استعداد ویژه ای در برابر محرک های موقعیتی برخوردارند. اخیراً محققان به این نکته پی برده اندکه هیجان و عاطفه نقش مهمی در پردازش اطلاعات اجتماعی و استفاده فرد از میانبرهای پردازش ایفاءمیکند . بعنوان مثال معلوم شده است که حالات هیجانی ؛ مثبت یا منفی  باعث افزایش امکان دسترسی به طرحواره ها می گردد که درمدیریت پردارش اطلاعات مورد استفاده قرار  می گیرند. احتمالاً به این دلیلکه آنها باعث کاهش توانایی شناختی و انگیزه فرد در ادراک محیط به شیوه ای قاعده مند و دقیقمی شوند .مضافاً بر اینکه هیجان ، برانگیختگی جنسی ، الکل یا مسمومیت دارویی بعنوان عوامل افزایش اتکاء به میانبرهای پردازش در استفاده از طرحواره فرض شده اند. چگونه اتکاء بر طرحواره ها بر پردازش اطلاعات تأثیرمی گذارد؟ طرحواره ها به محرک های همسو با طرحواره توجه نشان می دهند و همزمان با آن محرکهای ناهماهنگ با طرحواره کوچک نمایی شده و کنار گذاشته می شوند . همچنین تحقیقات نشان داده است هنگامی که اطلاعات مبهم و یا ناچیز است ،طرحواره هاموجب سوگیری در تفسیر عوامل و سازوکارهای موجود در آنها می شوند. به عبارت دیگر طرحواره ها پایه های شناختی خودکفایی هستندکه به جستجوی اطلاعات همسوبا طرحواره پرداخته ،اطلاعات ناهماهنگ را کنار و به رویداد های خنثی معنی می بخشند.

از آنجایی که طرحواره ها اینگونه جارب ما را شکل می دهند ؛ نحوه ادراک ، تفسیر و بازخوانی فرد از اطلاعات در استنباط محتوا و ساختار دانشی است که آنها مدیریت و راهنمایی می کنند.اطلاعات بیشتر در باره ساختار های شناختی فرد و محتوای ذخیره شده در آنها از طریق بررسی محصولات شناختی بدست می آید. محصولات شناختی ، افکار ، اسنادها،تصمیم ها و باورهای قابل دسترس هستندکه محصول نهایی کارکردهای گسترده سیستم شناختی می باشندآنها بروندادهای گفتاری یا غیر گفتاری ادراک اجتماعی اند اما از آنجایی که براحتی تمایل به سو گیری جذابیت اجتماعی دارند، قابل اطمینان نبوده و میزان صحت و درستی آنها محدود به اینست که افراد تا چه اندازه راجع به کارکرد شناختی آنها اطلاع یابند.

پردازش اطلاعات

عاطفه هم می تواند هم بر فرآیند تفکر ؛چگونگی برخورد ما با اطلاعات اجتماعی و هم بر محتوای تفکر، قضاوت ها و رفتارها ، آنچه ما فکر می کنیم عمل می نماییم  ، اثر بگذارد. اساساً تعاملات اجتماعی غیر قابل پیش بینی ،مستلزم فکر باز و تفکر سازنده هستند.عاطفه ی مثبت در درجه ی اول ممکن است افکار و ایده های مثبت تری را به ذهن آورده ، به شکل گیری انتظارات خوش بینانه تر و پذیرش راهبردهای منسجم تر و همیارانه تری منجر شود.در مقابل ، عاطفه منفی ، خاطرات وافکار بدبینانه ومنفی تر را به خاطر آورده، به همیاری کمتر و در نتیجه تعاملات محدودتری منجرمی شود .

ارزیابی اخلاقی ؛ آخرین مرحله در پردازش اطلاعات اجتماعی، ارزیابی واکنش که ارزیابی ابعاد اخلاقی و قانونی حل مساله است ، می باشد. در تحقیقات ما ارزیابی اخلاقی حول مباحثی چون تایید یا عدم تایید پرخاشگری است. تایید اخلاقی در دو سطح مورد ارزیابی قرار می گیرد: عمومی و کاربردی و هردو شامل دو عامل می شوند.آیتم های ارزیابی تایید یا عدم تایید اخلاقی پرخاشگری در سطح عمومی چیرامون مسائلی نظیر درستی یا نادرستی پرخاشگری صرفنظراز علل وعوامل توجیهی آن نادرست است . در برابر این قاعده که نمی توان گفت پرخاشگری نادرست است.سطح کاربردی به نحوه کنار آمدن فرد با مسائل اجتماعی یا بعبارتی دیگر به تمایل فرد در استفاده از پرخاشگری به عنوان روشی برای حل مساله اشاره دارد.عوامل موجود در سطح عمومی تایید اخلاقی ، نسبیت و مطلق گرایی هستند. مفهوم نسبیت به این معناست که هیچکس نمی تواند بگویدکاری درست است یا نادرست زیرا باید ابعاد مختلف آن نظیر علل ، انگیزه ها و پیامد های آن مورد بررسی قرار گیرند.مطلق گرایی شامل نگر های کاملاً منفی به پرخاشگری می شود صرفنظر از اینکه علل توجیهی آن چیست . عوامل موجود در سطح کاربردی تایید اخلاقی ، عبارتند از منطقی بودن و تایید نکردن .

منطقی بود به تایید پرخاشگری بعنوان روش واقعی کنار آمدن با مسائل اجتماعی بخاطروجود یکسری علل توجیهی اشاره دارد، از قبیل موقعیت،قصد و نیت ، پیامد زدن درست است اگر طرف مقابل شروع کند . تنبیه نادرست نیست اگر بدانید که آن موجب متوقف شدن رفتار نادرست می گردد، پرخاشگری نادرست نیست اگر بدانید که آن موجب متوقف شدن رفتار نادرست می گردد، پرخاشگری نادرست نیست اگر منظوری نداشته باشید. پرخاشگری نادرست نیست اگر اتفاق نیفتد. تایید نکردن به در نظر گرفتن پرخاشگری بعنوان شیوه رفتار غیر اجتماعی صرفنظر از شرایط موقعیتی آن اشاره دارد، معلوم شده است که بطور کلی تایید پرخاشگری ، موجب افزایش رفتار پرخاشگری  و عدم تایید آن موجب کاهش آن می گردد.به بیان دقیق تر،منطقی بودن و مطلق گرایی به ترتیب همبستگی مثبت و منفی با پرخاشگری دارند.بعنوان قاعده کلی نگرش های اخلاقی رابطه آماری معناداری با رفتار دارند اما نمی توانند واریانس آن را بخوبی تبیین کنند.

اما در هر صورت ، نگرش های اخلاقی در ترکیب با راهبردهای حل مساله واریانس رفتار را خیلی بیشتر ازخود راهبردها تبین می کنند. بویژه ترکیب مطلق گرایی پایین و سطوح بالای از راهبرد های پرخاشگرانه معنا دار می باشد.چنین ترکیبی عامل پیش بین فوق العاده ای از  رفتار پرخاشگری است .برخی صاحبنظران دلایل برخورداری دانشجویان از تفکر انتقادی را در این موارد دانسته اند از جمله اینکه آنها به این موضوع آگاه شوند که اکتشافات و پیشرفتهای علمی به تنهایی نمی تواندجامعه راهدایت کند، بلکه این جامعه و افراد آن هستند که باید اکتشافات و پیشرفت های علمی را به بهترین وجه کنترل و هدایت کنند . این نوع تفکر دانشجویان را قادر می سازد تا به طور مؤثرتری ، اطلاعاتی را که از طریق مطالعه کتاب ، اینترنت و دانشگاه ، درباره نظریه های رایج ، معیارها یا استانداردهای موجود و روش های مورد استفاده به دست آورده اند ، ارزیابی و سازماندهی کنند و به میزان صحت ارزشمندی و اعتبار آنها ، از طریق روش استدلالی پی ببرند و به این ترتیب آنها در تصرف خود در آورند .

آگاهی اجتماعی

آگاهی از موقعیت ها و سیستم رفتار اجتماعی ، انسان ها راکنترل می کند همچنین یک مقدار معین بینش شخصی و آگاهی از احساسات شخص و الگو های عکس العملی ، خوب برخورد کردن با دیگران و بدست آوردن همکاری آن ها و دانش از سبک های تعاملو استراتژی ها است که می تواند به یک شخص در به انجام رساندن اهدافش در برخورد با دیگران کمک نماید که اصطلاحا” به آن هوش اجتماعی گفته می شود.هوش اجتماعی عبارتست از توانایی درک دیگران واینکه آن ها درموقعیت های مختلف اجتماعی ، چگونه عکس العمل نشان می دهند .

منش اجتماعی بودن

آیا با ایجاد بینش دینی مناسب تر که با منش اجتماعی جدید و ملایمی در پیوند است امیدی به پرهیز از فاجعه وجود دارد؟ فروم به این امر امیدوار است ، اگر چه از دیدگاه واقع گرایانه احتمال تحقق آن بسیار ناچیز است . بنیان گزاران چنین نگرشی از بودا گرفته تا اکهارت و مارکس و آلبرت شوایتزر چند هزار سال سابقه دارند . بنابر تفسیر فروم ااین متفکران دوران ساز عناصر مشترکی دارند ، اشتیاق آنان برای پایان دادن به جهت گیری داشتن اصرار شان بر استقلال کامل ، شکایت ماوراءالطبیعی ، دین ورزی بی خدایی آنان و اشتیاق به فعالیت اجتماعی با روحیه شفقت وهمبستگی انسانی.

بنظر فروم تحقق ساختار شخصیتی جدید بر مبنای حالت بودن مشروط است به پایبندی بهترین ذهن ها به ایجاد علم انسان گرایانه جدیدی درباره آدمی و نظام دولتی موثری که بر دموکراسی مشارکتی استوار باشد، تابتوان دور نمای جامعی بخردانه تر و سالم تر را پیش چشم نهاد.منش کاسب کارانه باید جای خود را به منشی زایا و عاشقانه  بدهد و روحیه انسان گرایانه تند و جدیدی نوعی دین ورزی دور از تعصب و نهاد های دینی که کل زندگی اجتماعی را در بر می گیردبایدجانشین دین فرمانگر شود.این گونه دین ورزی حس تازه و کامل تری از پیوند با طبیعت و دیگر انسانها پدید می آورد و نیز موجب رشد مطلوب استعداد های انسان در خرد ورزی، شجاعت ، دلسوزی و عشق می شود.دیدگاه فروم بینشی جدید و ترکیبی است از شهر خدای اواخر قرون وسطی و ضد آن یعنی شهر زمینی پیشرفت در دنیای معاصر . فروم این ترکیب را یگانه جایگزین آشفتگی می داندوی آنرا شهر بودن می نامد.

 کارکرد اجتماعی

اختلال در کارکرد اجتماعی ناشی از هراس اجتماعی است که یکی از انواع فوبی ها وزیر مجموعه اختلال اضطرابی می باشد. افراد مبتلا به ترس اجتماعی از تحقیر یا شرمنده شدن در موقعیت های متعدد اجتماعی واهمه داشته و از قرار گرفتن در موقعیت هایی که در معرض دید و یا قضاوت دیگران قرار گیرند، اجتناب می ورزندترس اجتماعی می تواند همراه اختلالات روانی دیگر نظیر افسردگی اساسی ، اضطراب منتشر ،وسواس ،هراس ، دیس تایمی و سوء مصرف مواد مخدر الکل باشد و از طرف دیگر خود می تواند زمینه ساز اختلال افسردگی اساسی باشد، ترس اجتماعی اگر شروعی زود هنگام داشته باشد باعث کاهش عملکرد اجتماعی افراد می شود متوسط سن شروع آن پانزده سالگی است این افراد هیچ گونه تمایل به آغاز ارتباط با دیگران ندارندو با احساسی از ترس از هر موقعیتی که ممکن است در معرض داوری دیگران قرار گیرداجتناب می ورزد.

برداشت یاتصویر مشخص از موقعیت های اجتماعی که احتمال دارد شخصیت ، ظاهر یا توانایی های او مورد سنجش و ارزیابی ضعیف دیگران قرار گیرد، می تواند واقعی یا خیالی باید. این افراد معمولاً در جمع متوجه به ظاهر و رفتار خود هستند و معیار های بالایی برای رفتار و عملکرد خود در نظر دارد.این افراد سعی می کنند تا تاثیر مثبتی بر دیگران بگذارندو جلوه عادی از خود ارائه دهند اما در عین حال معتقد است که قادر به این کار نیست این افراد پیش از روبرو شدن با موقعیت اجتماعی اضطراب زا بارها و بارها شرایط را به صورت ذهنی تصور می کنند و مسائل و موقعیتهای اضطراب بالقوه و نحوه برخورد با آن ها را در ذهن خود مرور می کنند. یک تجربه ناموفق اجتماعی می تواند شروعی برای اضطراب اجتماعی و اختلال در کارکرد اجتماعی باشد.

منبع

سیدمیرزایی،سیده زهرا(1394)، پیش بینی سلامت روان بر اساس باورهای مذهبی و هوش اجتماعی،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشکاه بوبوک دیدن نمایید