« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »عوامل موثر بر شکل گیری هویت کدامند ؟
مجموع این نظریه پردازان با دیدگاهای مختلفی که دارند درعواملی دارای اشتراک اند ودر فرایند هویت یابی نوجوان علاوه بر فرهنگ عمومي جامعه نهادهای خانواده ومدرسه را به عنوان تعین کننده ترین نهادهای تشکیل هویت به حساب میآورند برخی دیگر از اشتراکات آنها را که از عوامل موثر در هویت یابی فرد است مي توان به شرح ذیل خلاصه نمود:
عوامل شناختی :رشد شناختی تاثیر مهمي بر شکل گیری هویت دارد وقتی که فرد در دوره نوجوانی به مرحله تفکر عملیات صوری مي‌رسد امکان بهتری به دست میآورد که هویت آتی خود را ترسیم کند وبه مسائل آن بیندیشد.
عوامل مربوط به والدین : نوع ارتباط نوجوانان با والدین در چگونگی شکل گیری غالبا کسانی هستند که از جانب والدین خود به فراموشیب سپرده ویا طرد شده اند در تحقیقی که توسط (آدامز ،جونز ) انجام شد معلوم گردید که جوانانی که در مرحله بالای هویتی قرار داشتند والدینشان استقلال را تشویق وکنترل کمي را بر آنان اعمال مي کردند .والدین جوان با هویت سردر گم شیوه‌هاي فرزند پروری غیر ثابتی را اعمال مي کردند وجوانانی با هویت دنباله رو والدینشان کنترل زیادی بر آنها اعمال کرده و استقلال را کمتر تشویق مي نمودند.
عوامل اقتصادی : تحقیقاتی که توسط (رولین) .م.انجام داد نشان داد که شرایط بد اقتصادی در ارتباط غیر مستقیم با کاهش فاکتورهای روانشناختی مثبت کاهش سطوح رشد هویت بوده است تنگنای اقتصادی در ارتباط منفی با رشد هویت در رشد هویت در ارتباط مثبت با سازگاری مثبت روانشناختی است این نکته معین مي کند که ارتباط غیر مستقیمي بین فقر وسلامت روانی وجود دارد که به واسطه رشد هویت است .
عوامل مربوط به مدرسه : موفقیت‌هاي تحصیلی در طول سال‌هاي مدرسه وقبول شدن بعدی نوجوان در دانشگاه معمولا عامل موثری در شکل گیری هویت است زیرا راه‌هاي زندگی آینده ی او را هموارتر مي سازد و از نظر حرفه ای نیز اطمینان بیش تری برای او ایجاد مي کند .
نقش مذهب : عقاید مذهبی یعنی جوانان معمولا در سنین 12تا 18 سالگی شکل مجرد و مجزایی به خود مي گیرند مثلا خداوند بیشتر به عنوان قدرت انتزاعی تصور مي شود تا همچون موجودی انسان گونه وپدر مانند نظرات مذهبی نیز سهل گیرانه تر مي شود (اریکسون ) مذهب را به عنوان نهاد ارزشمندی مي دانند که در طول تاریخ نقش مهمي را درنیازهای روانشناختی وخصوصا در ارضای اعتماد بشر ایفا کرده است . از نظر وی استحکام اعتماد در دوران کودکی پایه ظرفیت ایمان در بزرگسالی را فراهم میآورد وعضویت در گروهای اجتماعی ،مذهبی وتعلق به اعتقادات ،مسالک وایمان مذهبی ،مانند سپری در مقابیل از خود بیگانگی عمل مي کند.
عوامل اجتماعی وفرهنگی : شاید بتوان گفت تاثیر زمینه‌هاي اجتماعی وفرهنگی وچگونگی شکل گیری هویت نوجوانان از سایر عوامل بیشتر است ،عوامل اجتماعی وفرهنگی به عنوان معیارهایی برای هنجارها وارزش ها ،اساسی ترین نقش را در هویت یابی غیر شخصی فرد ایفاد مي کند.
عامل تفاوت‌هاي جنسیتی :انتظارات بزرگسالان از نقش اجتماعی برای دختران وپسران متفاوت است این مساله بر ماهیت و رشد آنها در هنگام نوجوانی تاثیر مي گذارد برای پسران مستقل شدن و در زندگی خانوادگی وانتخاب یک شغل در دست یابی به هویت ضروری است و در دختران سه الگوی سنی ونقش قالبی (منتظر ازدواج مي ماند ) کسب نقش و موفقیت در آن و دو بعدی که نسبت به خانواده کار متعهد است) رایج ترین انتظارات است.
عامل ترتیب تولد فرزندان در خانواده :فاصله سنی فرزندان باعث مي شود که نه تنها برخورد والدین با آنها متفاوت باشد بلکه این امر رابطه فرزندان با یکدیگر را تحت تاثیر قرار مي دهد وبه تبع آن هویت نیز تحت شعاع قرار مي گیرد .
عامل سن :عامل دیگری که در شکل گیری هویت تاثیر میگذارد سن نوجوان است هر چه به طرف سال‌هاي آخر دبیرستان وسپس دانشگاه نزدیک مي شویم تعداد افرادی که به کسب هویت مي رسند افزایش پیدا مي کنند .
هر یک از عوامل منجر به دست یابی نوعی از هویت مانند هویت فردی راهویت اجتماعی وهویت فرهنگی ،هویت ملی یا قومي وهویت دینی یا مذهبی مي شوند که هرکدام کارکرد وخاصیت ویژه ای در زندگی فرد ایفاد مي کند ودر فرهنگ‌هاي قدیمي تر نوجوانان در شکل گیری این انواع هویت از بزرگسالان خود تقلید مي کردند.در فرهنگ‌هاي سنتی کنونی نیز چنین است وفرد با زندگی در محیطی بهتر به هویتی سهل الوصول ویک تکه دست مي یابد اما با پیشرفت جوامع وشیوع زندگی گسترده تر شهری که فرهنگ‌هاي جدید وجوامع هویت یابی برای بسیاری از افراد کار دشواری است و تا وقتی که بحران هویت حل نشده باشد فرد مفهوم یک پارچه ای از خود با سلسله معیارهای ارزیابی ارزشمند خویش در زمینه‌هاي عمده زندگی همچون جهت گیری شغل وجهان بینی وهم چنین ازدواج نخواهد داشت . در این جوامع پیچیده به ناچار تسلیم طلبی وشکل گیری هویت (هویت دنباله رو )جای خود را به درگیری وجست جوگری مي دهد وهویتی چهل تیکه شکل مي گیرد.
کسب هویت ودست یابی به بالاترین سطوح آن موضوعی است که در سال‌هاي اخیر بطور جدی مورد پژوهش ومطالعه قرار گرفته است هم چنین مطالعات پژوهش‌هاي انجام شده هویت در مسائلی از قبیل اعتیاد ،ایدز ،طلاق و….ومشکلات رفتار ی که تهدید کننده سلامت جامعه هستند نقش موثری دارد بدین ترتیب منزلت‌هاي نابالغ هویت به خصوص هویت سردر گم آسیب پذیری افراد را در برابر این مسائل افزایش مي دهد وبالعکس آن منزلت‌هاي بالغ هویت توان رودر رویی با بحران‌هاي پیچیده اجتماعی و روانی را داراست.دقت نظر در چنین مسائلی در ایران و کشورهایی مانند آن که با گسترش روز افزون مدرنیته وجهانی شدن از سویی دیگر با ارزش‌هاي تحمیلی در حال رشد جهان سرمایه داری کشورهای توسعه یافته مواجه اند مي توان از بحران هولناک هویتی که مي توانند گریبانگیر نسل یا نسل هایی گردد جلوگیری نمایید.
منبع
شاهی وند ،مجتبی (1394) ،بررسی رابطه بین ادراک از خداو هویت اجتماعی در سبک زندگی دانشجویان و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد دره شهر ،پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی ،دانشگاه آزاد اسلامی ایلام
ازفروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید