صندوقهای سرمایهگذاری مشترک
صندوق سرمایهگذاری مشترک، شرکت یا موسسهای است که مجموعهای از وجوه جمعآوری شده سرمایهگذاران را سرمایهگذاری میکند و امکان مدیریت حرفهای و تنوع سازی مناسب را فراهم میکند، چیزی که سرمایهگذاران به تنهایی قادر به انجام آن نمیباشند. صندوقهای سرمایهگذاری مشترک از جمله فعالان اصلی بازار سرمایه بشمار میآیند و در طی سالهای اخیر به جایگاه ویژهای در این بازار دست یافتهاند. رشد روزافزون این صندوقها در کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه نمایانگر اقبال عمومی به آنها در عرصه اقتصاد ملی است. منطق کار ساده و جذاب، مهمترین عامل در توجه سیاستگذاران و سرمایهگذاران به این شرکتها است.
یک شرکت سرمایهگذاری با سرمایه باز که سهام خود را به ارزش خالص داراییها (NAV) خریداری میکند (بازخرید میکند) و بهصورت مداوم سهام جدید به سرمایهگذاران عرضه میکنند، به سرمایهگذاران کوچک این امکان را میدهد که به صورت غیرمستقیم در مجموعه متنوعی از اوراق بهادار مثل سهام و اوراق قرضه سرمایهگذاری کنند. هر سرمایهگذار در سود و زیان صندوق شریک است. NAV صندوق هر روز مشخص میشود. هر صندوق در سرمایهگذاری خود به امیدنامهای که برای آن تدارک دیده شده است توجه میکند. صندوق مشترک سرمایهگذاری چیزی به جز مجموعهای از سهام و اوراق قرضه نمیباشد.
فرض کنید که یک شرکت گروهی از مردم را جمعآوری کرده و پول آنها را در سهام، اوراق قرضه و سایر اوراق بهادار سرمایهگذاری میکند. هر سرمایهگذار سهامهایی را به دست میآورد که نشاندهنده مالکیت بخشی از داراییهای صندوق است. در واقع میتوان گفت که ویژگی اصلی این صندوقها، نوسان دائمی میزان سرمایه آنهاست، به همین دلیل است که شرکتهای سرمایهگذاری با بنیان باز به شرکتهای با سرمایه متغیر نیز معروف هستند. این ویژگی از آمادگی آنها در فروش و بازخرید پیوسته واحدهایشان ناشی میشود. به عبارت دیگر صندوقهای سرمایهگذاری مشترک در هر زمان و به هر میزان مورد تقاضا، به فروش واحد اقدام میکنند یا واحدهای خود را در صورت لزوم براساس ارزش ویژه یا ارزش خالص داراییها بازخرید میکنند.
ویژگیها و مزایای صندوقهای سرمایهگذاری مشترک
صندوقهای سرمایهگذاری به عنوان یکی از موفقترین واسطههای مالی از نظر حجم معاملات، میزان سرمایه تحت تملک، جذب مخاطبان عام و مدیریت حرفهای سبدهای اوراق بهادار به پیشرفتهای شگرفی در بازارهای مالی پیشرفته دنیا طی سی سال گذشته دست یافتهاند. به طورکلی در ادبیات مالی، صندوقهای سرمایهگذاری محلی برای انباشت سرمایههای خرد وکلان افراد مختلف جامعه میباشد که مزایای فراوانی را برای سرمایهگذاران غیرحرفهای به همراه آورده که آنها را از دیگر واسطههای مالی متمایز میسازد. درذیل به برخی از این مزایا اشاره میگردد:
جایگزینی برای خرید سهام شرکتهای بورسی: شخصی که تعدادی از واحدهای سرمایهگذاری یکی از صندوقها را در اختیار دارد در واقع مالک سهام چند شرکت است که صندوق از محل داراییهای خود به عنوان سبد سرمایهگذاری خریداری نموده است. بدین ترتیب سود یا زیان مالکان واحدهای سرمایهگذاری صندوق، تحت تأثیر مستقیم نوسان قیمت مجموعه سهام موجود در سبد سرمایهگذاری صندوق است.
وجود مدیریت حرفه ای: منظور از مدیریت حرفه ای، مقایسه تخصص و توان مدیران با تجربه و آشنا با بازار سهام با سرمایهگذارانی است که تجربه کافی یا زمان و امکانات مناسب تحلیل برای تشکیل سبد سرمایهگذاری به صورت مستقل را ندارند.
نقد شوندگی: یکی از مهمترین ویژگیهای هر سرمایه ای، قابلیت تبدیل به وجه نقد شدن آن در زمانی است که سرمایهگذار به هردلیل تصمیم به تغییر موضع سرمایهگذاری خود و خروج میگیرد. با توجه به ارکانی که در صندوقهای سرمایهگذاری مشترک در سهام پیش بینی شده است سرمایهگذاران در هر زمان میتوانند با توجه به خالص ارزش روز داراییهای موجود در صندوق و پس از کسر هزینههای مربوطه، تمام یا تعدادی از واحدهای سرمایهگذاری خود را به وجه نقد تبدیل نموده، اصطلاحاً ابطال نمایند.
تنوع بخشی اوراق بهادار و کاهش ریسک: صندوقهای سرمایهگذاری مشترک میتوانند در زمینه تنوع بخشی سرمایهگذار را یاری نمایند. در حقیقت سرمایهگذار با انتخاب صندوق سرمایهگذاری مشترک برای سرمایهگذاری، علاوه بر مدیریت حرفه ای داراییهایش از مزایای تنوع بخشی نیز استفاده میکند.
تنوع بخشی در سرمایهگذاریهای صندوق موجب کاهش ریسک میشود، چرا که اگر در یکی از داراییهای سرمایهگذاری شده افتی پدید آید، دیگر داراییهای موجود در صندوق به جبران آن میپردازند. به خصوص اگر مدیر سرمایهگذاری صندوق در طیفی از داراییها شامل سهام، اوراق قرضه، ابزارهای بازار پول و در چند ناحیه جغرافیایی مختلف سرمایهگذاری کرده باشد.
- صرفه جویی نسبت به مقیاس: با توجه به اینکه صندوقهای سرمایهگذاری از گردآوری پولهای اندک تعداد زیادی سرمایهگذار تشکیل میشوند، بنابراین امکان استفاده از مزایای یک مجموعه سرمایهگذاری بزرگ برای اجرای آن فراهم خواهد بود. طبیعی است که یک سرمایهگذار به تنهایی امکان پرداخت هزینههای مشاوره و یا استفاده از نرم افزارهای مختلف اطلاع رسانی را نخواهد داشت، ولی با کنارهم قرار گرفتن سرمایههای اندک سرمایهگذاران خرد، امکان استفاده از مزایای این چنین فراهم خواهد شد.
- انگیزه مدیریت صندوقهای سرمایهگذاری: با توجه به ساختار طراحی شده صندوقهای سرمایهگذاری مشترک در سهام و ارتباط مستقیم بین رشد ارزش داراییهای صندوق و منتفع شدن مدیر و سایر ارکان صندوق، قابل پیش بینی است که مدیر انگیزه کافی برای تشکیل بهترین ترکیب سبد سرمایهگذاری را داشته، تلاش نماید تا خالص ارزش داراییهای صندوق را به حداکثر ممکن برساند.
معایب صندوقهای سرمایهگذاری مشترک
مدیریت حرفه ای: توجه داشته باشید که در زمان ذکر مزایای صندوق، عامل مدیریت حرفه ای را با قید حداقل در تئوری آوردیم. عده ای از سرمایهگذاران در این مورد که مدیران صندوقها بهتر از ما اوراق بهادار مناسب را تشخیص میدهند تشکیک میکنند. مدیران لغزش ناپذیر نمیباشند و در صورتی هم که صندوق زیان میکند حقوق خود را دریافت میکنند. (و یا به گونه ای دیگر میتوانند مزایای خود را کسب کرده باشند).
هزینهها: صندوقهای مشترک سرمایهگذاری تنها به این علت به وجود نیامده اند که زندگی شما را آسانترکنند، هرصندوقی به دنبال کسب سود برای مؤسسان آن نیز میباشد. صنعت صندوقهای سرمایهگذاری مشترک در مخفی کردن هزینهها در لابلای عبارات پیچیده استادی تمام دارند.
رقیق سازی: به علت تنوع سازی زیادی که صورت گرفته است بازدههای عالی شرکتهای مختلف صندوق در میان انبوه شرکتها گم میشود و اثر کمی بر عایدی کل صندوق دارد. رقیق سازی ممکن است حاصل فرایند بزرگ شدن صندوقهای موفق نیز باشد. به این صورت که مدیریت با پولهای زیاد و جدید سرازیر شده به صندوق مواجه میشود، ولی نمیتواند زمینههای سرمایهگذاریهای موفق قبلی را پیدا کند و همان بازدهی را از پولهای جدید به دست آورد.
نامناسب برای سرمایهگذاریهای کوتاه مدت: به دلیل کارمزد قابل توجه معاملات اوراق، چنین سرمایهگذاری برای کوتاه مدت چندان مناسب نیست و سود رضایت بخشی را برای سرمایهگذار نخواهد داشت.
عدم امکان دسترسی سریع به وجه نقد: از آنجایی که طبیعت چنین سرمایهگذاریهایی بلند مدت است، امکان نقدشوندگی سریع برای آن فراهم نیست و بازپرداخت وجه اوراق فروخته شده تا هفت روز میتواند به تعویق بیفتد.
ریسک پذیری: هر چند در مقایسه با بسیاری از سرمایهگذاریهای دیگر از ریسک پذیری کمتری برخوردار است ولیکن ریسکهای زیر برای چنین اوراقی متصور است:
ریسک بازار: که به واسطه نوسان قیمت اوراق بهادار موجود در سبد دارایی و سود حاصل از آن به وجود میآید و هیچ تضمین و بیمه ای برای آن وجود ندارد.
ریسک عملیاتی: به واسطه عدم اطمینان از عملکرد مدیریت صندوق و ارکان آن به وجود میآید. (خانزاده، مدیریت آموزش بورس و اوراق
منبع
شمشیری، سمیرا(1394)، تأثیر متغیرهای نسبت فعالیت معاملاتی، ریسک و تنوع پرتفوی بر بازده مازاد صندوقهای سرمایهگذاری،پایاننامه کارشناسی ارشد، مدیریت مالی،دانشگاه الزهرا (س)
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید