« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »سیستم‌های حمایت اجتماعی فراخانوادگی برای تابآوری کودکان طلاق
به عوامل مرتبط با سیستم های حمایت اجتماعی فراخانوادگی که به عنوان عوامل محافظت کننده، ممکن است از کودکان و نوجوانان در شرایط خانوادگی استرس‌زا محافظت کنند، توجه کمی شده‌است. مدل تابآوری این طور مطرح می کند که وجود دوستان، برای ایجاد اطمینان و دلبستگی به مدرسه و یا ارتباط نزدیک با بزرگسال غیر از والدین، ممکن است یک عملکرد حمایت کننده برای نوجوانانی که تحولات زناشویی را تجربه کرده اند، ارائه کند.تحقیقات هترینگتون،تأیید می‌کند که ارتباطات هم‌سالان به خصوص برای افرادی که در سن پیش از نوجوانی هستند و یا افرادی که نوجوانی زودرس را تجربه کرده‌اند، مهم است. داشتن یک دوست حمایت‌گر، اثر موقعیت‌های استرس زا را بر روی کودکان طلاق و یا خانواده‌هایی که ازدواج مجدد در آنها صورت گرفته‌است، تعدیل می کند. دخترانی که در خانواده های ازدواج مجدد صورت گرفته یا طلاق گرفته زندگی می کنند، بیش تر از پسرهای دارای این شرایط درد دل می کنند و از دوستان خود برای حمایت اجتماعی استفاده می‌کنند.
در عوض پسرها گرایش بیش‌تری به این سمت دارند که اغلب اوقات خود را در تنهایی و یا با دوستانشان بگذرانند تا با خانواده‌ی خود. از طرفی دیگر، مدرسه نیز می تواند به عنوان یک عامل محافظت کننده شناخته شود. مدرسه همان طور که مکانی برای یادگیری های علمی است، صحنه ای اجتماعی نیز هست. درست به همان اندازه که دانش آموزان، مدرسه را لذت بخش می دانند، به همان اندازه نیز داشتن قوانین قاطعانه و تأمین کیفیت آموزشی به منظور انعکاس ارتباطات با معلمان ، مشاوران و هم سالان در مدرسه، مناسب است. داشتن احساس پیوند با مدرسه، می تواند عملکرد محافظت کننده ای را حتی با وجود استرس های خانوادگی، ارائه کند.تحقیقات راتر، ماستن و همکاران و ورنر، در رابطه با کودکان تاب‌آور نشان داده‌است که داشتن تجارب مثبت در مدرسه، مانند یک محافظ در برابر زمینه ی تنش‌زای درون خانواده عمل می‌کند.
داشتن بزرگسالانی غیر از والدین و افرادی که می توانند مهم به حساب بیایند، نیز عامل محافظت کننده ی بیش تری در مقابل عوامل استرس‌زای محیطی است. هنوز تحقیقات کمی تأثیرات طلاق و حمایت بزرگسالان غیر والد را مورد توجه قرار داده اند. فرصت های برقراری ارتباط با همسایگان یا سایر بزرگسالان صمیمی، برای کمک به حفظ نوجوانان در مقابل نتایج منفی، از طریق فراهم کردن حمایت های فراخانوادگی یا شکل دادن به نقش ها مناسب هستند. این امر منطقی است اگر فرض شود که حضور هم نوعان حمایت گر، می تواند عملکرد محافظت کننده ای را برای نوجوانانی که تحولات زناشویی خانواده های خود را تجربه می کنند، فراهم سازد. به نظر می رسد مطلوب ترین پیشرفت نوجوانان، برقراری ارتباطات هم با درون و هم با بیرون خانواده باشد.
وجود دوستانی که یک نوجوان ساکن در خانواده‌ی طلاق گرفته‌ی تک‌والدی، می تواند به آنها تکیه و اعتماد کند، عاملی مثبت در زندگی آن نوجوان خواهد بود. در یک مطالعه ی علمی که با استفاده از چارچوب تابآوری، ارتباط عوامل خانوادگی و فراخانوادگی با بهزیستی نوجوانان در خانواده‌های سالم ، مرکب و خانواده های تک‌والدی مرکب مورد آزمایش قرار گرفت، نتایج نشان داد که خانواده‌های طلاق گرفته و مرکب، دارای برخی از اشکال تابآوری هستند؛ درست همان گونه که در خانواده‌های سالم وجود دارد، برای نوجوانانی که در خانواده‌های طلاق گرفته و تک والدی زندگی می کردند، حمایت هم‌سالان، باعث می‌شود تا تأثیر حمایت‌های کم والدین بر درونی کردن نشانگان مرضی تعدیل شود. مدل تابآوری این اجازه را می‌دهد تا فرآیندی که از طریق آن، نوجوانان به طور موفقیت آمیزی با چالش های مرتبط با تغییرات زناشویی سازگار می‌شوند را مورد آزمایش قرار دهد .
آموزش و افزایش تابآوری و برنامه های افزایش آن
انسان در طول حیات خویش با بحران‌ها و استرس‌های زیادی مواجه می‌شود، این سنت تغییر ناپذیر زندگی است. علی رغم کوشش‌های زیاد نمی توان از بروز آنها پیشگیری کرد، ولی می توان با تغییر تفکر، نگرش و رفتار افراد در رابطه با شرایط ناخوشایند، تابآوری در برابر آنها را آموزش داد. آنچه در این موقعیت‌ها اهمیت دارد، چگونگی درک و نحوه مقابله با آنهاست. دوره‌های افزایش و آموزش تابآوری موجب می شوند افراد یا فراگیرندگان تغییراتی در جهت کشف توانمندی هایشان، بازگشت به وضعیت عادی پس از تجربه مشکلات و به کار بردن دانش های کاربردی، مهارت‌ها و نگرش‌هایی که در طی جلسات آموزشی کسب کرده‌اند، انجام دهند. طبق نظر والش ، پشتکار و توانایی مبارزه و مقاومت در برابر سختی‌ها، عنصر اصلی تابآوری است. در اصل بعضی از مهارت هایی که به افراد کمک می کنند تا تابآوری خود را افزایش دهند آموختنی هستند.
نیاز به این مساله است که به افراد مهارت‌هایی را بیاموزیم که هنگام مواجهه با مشکلات و موقعیت‌های استرس‌زا به شیوه تاب‌آورانه‌تری تفکر و سپس،عمل کنند. مداخله‌هایی که هدف‌شان تحت تأثیر قرار دادن فرایندهای فکری است گام مهمی در ایجاد مهارت‌ها و توانایی‌های مربوط به تابآوری باشند.
ادبیات موجود نشانگر این است که برنامه‌های تابآوری در برابر استرس بسته به مخاطبان‌شان، بر مهارت‌ها و موارد خاص تأکید داشته‌اند که از جمله آنها می توان به مواردی مثل درمان و مداخله شناختی – رفتاری، درمان عقلانی هیجانی، حمایت اجتماعی، آموزش مهارت‌های کنار‌آمدن، آموزش مهارت‌های حل مساله، آشنایی با تابآوری، آموزش مهارت‌های بین‌فردی و اجتماعی، افزایش اعتماد به نفس، خودکارآمدی و خود ارزشی ، افزایش خوش‌بینی و نگرش مثبت، امید، شادکامی و دلگرم‌سازی، مدیریت و آگاهی هیجانی و کنترل تکانه‌ها، همدلی و علاقه اجتماعی، معنا درمانی و معنا‌دادن به مشکلات و گرفتاری ها، معنویت، مذهب و توکل، منبع کنترل درونی و احساس کنترل بر موقعیت‌ها و استفاده از شوخی و طنز در واکنش به دشواری‌ها و مداخله‌هایی در زمینه سبک دلبستگی و غیره، اشاره کرد.
منبع
عاصمی،زهرا(1394)، اثربخشی برنامه مداخله‌ای کودکان طلاق بر بهبود راهبردهای خودکنترلی،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه پیام نور
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید