سیری در تاریخچه مدیریت
- مديريت با مفهوم غيرعلمي در جامعهی بشري سابقه اي ديرين دارد. بشر نخستين براي تهيه خوراك، پوشاك، پناهگاه و مانند اينها مجبور بوده تا به عوامل زمان، مكان، امكانات، همكاري و هماهنگي با ديگران توجه نمايد. لذا اين باور كه مديريت اساساً پديده اي نو است و خواستگاه آن را بايد در اروپا و آمريكا جستجو كرد، نمي تواند مورد قبول باشد؛ چرا كه مديريت يكي از پديده هايي است كه جامعهی بشري از آغاز پيدايش با آن روبرو بوده است.
- يكي از كهن ترين نوشته هاي بشري را مي توان در آثار سومريان ملاحظه نمود. اين قوم در 5000 سال پيش از ميلاد ازروشهاي مديريت براي اداره وكنترل منابع مالي پرستشگاههاي خود كه ازراه سيستم گسترده ماليات اداره ميشد،استفاده مي كـــردند و به ثبت وضبط عملكرد مالي پرستشگاههاي خود مي پرداختند.
- در سال هاي 1700 ـ 2000 قبل از ميلاد به قوانين حمورابي بر مي خوريم كه از قديميترين قوانين دنيا است، كه نحوهی تفكر بابليان را درباره مديريت نشان ميدهد.جملات زير قسمتي از قوانين حمورابي است درباره حداقل دستمزد: اگر كسي كارگر كشاورزي استخدام كند بايد حداقل 8 گوس سالانه به او بپردازد.
- ايرانيان نيز در ارائهی شيوه هاي مديريت، فلسفهی ادارهی افراد، كشورداري در تاريخ جامعهی بشري سهم عمده اي دارند. در حدود 600 سال پيش از ميلاد كوروش پادشاه هخامنشي اصل برنامه ريزي، تعيين دقيق وظايف افراد، چگونگي تدوين فرمان ها و اهميت و ارزش روابط انساني را مطرح كرد. از قول گزنفون، آمده است كه: فرماندهان لشكر كوروش در حاليكه به سوي چادرهاي خود مي رفتند، نزد خود فكر مي كردند كه كوروش چه حافظه قوي دارد و چگونه فرمانهاي خود را به افرادي كه در جاهاي مختلف سپاه قرار دارند ابلاغ مي كند و هر يك را به نام مي خواند. كوروش معتقد است كه در حالي كه هر صنعت گري تمام ابزارهاي كار خود را مي شناسد، اين حماقت فرمانده است كه تمام افراد تحت فرماندهي خود را كه لزوماً بايد از آنها به عنوان ابزاري به هنگام تصرف يك قلعه، نگهباني و پاسداري، دلگرم نمودن سربازان و ايجاد رعب و وحشت در صفوف دشمن استفاده كند، نشناسد.
دانش مديريت نوين ريشه در انديشه ها، تجربه ها و نوشته هاي پيشينياني دارد كه در اين راه همت گماشته اند و تكوين و تكميل مديريت امروزي مديون تلاش هاي آنهاست. مطمئناً با پيرايش و بهسازي هر كدام از نظريه ها، مي توان به تئوري هاي جديد دست يافت كه مكمل نظريه هاي قبلي باشند. سير تكوين و تكميل انديشه هاي مديريت به طور خلاصه در جدول زير منعكس شده است.
جدول خلاصه سير تكوين و تكميل انديشه هاي مديريت
سال تقريب | نكات يا آثار برجسته | مبتكر يا پيشگامان |
5000 قبل . م | روش هاي اداره افراد بيشمار براي مأموريت هاي بزرگ همچون ساختن اهرام | مصري ها |
5000 قبل . م | ثبت و ضبط عملكرد مالي پرستشگاهها و كنترل منابع مالي از راه سيستم ماليات | سومري ها |
2700 قبل . م | آثاري درباره مديريت به گونه نصيحت پدر به فرزند همچون كتاب فرامين پناه هوتپ كه توسط يكي از وزراي شاه ايس نوشته شده است | مصري ها |
1100 قبل . م | توجه به سيستمهاي برنامه ريزي، سازماندهي ـ كنترل | چو ـ چيني |
500 قبل . م | توجه به سازماندهي، برنامه ريزي، كنترل، رهبري و اصل تخصص | منسيوس |
658 ميلادي | گزينش و انتصاب كارگزاران صالح براي انجام امور، نظارت و ارزيابي كاركنان، برقراري روابط انساني، ارائه الگوهاي مطلوب و بيان ويژگيهاي رفتار كارگزاران | حضرت علي (ع) |
900 ميلادي | ارائه فهرستي از خصوصيات رهبر | ابونصرفارابي |
1799 ميلادي | استفاده از حسابداري، قيمت تمام شده و كنترل كيفيت ، تشخيص حيطه نظارت مديريت | الي ويتني |
1835 ميلادي | تشخيص و بحث در مورد اهميت نسبي وظايف مديريت | مارشال لافلين |
1901 ميلادي | سيستم مزاياي شغلي، گرايش انساني نسبت به كاركنان، نمودارهاي گانت، مسئوليت نسبت به آموزش كاركنان بيان شرايط دلخواه كار و تأثيرات روانشناختي بر كارگر | هنري گانت |
1911 ميلادي | اصول مديريت علمي، ابداع و كاربرد روشهاي حركت سنجي و زمان سنجي، تأكيد روي تحقيقات علمي، استاندارها، برنامه ريزي و كنترل | تيلور |
1954 ميلادي | مديريت بر مبناي هدف | پيتر دراكر |
1960 ميلادي | بيان تئوري x و y مديريت | داگلاس مك گريگور |
1961 ميلادي | تجزيه و تحليل تطبيقي سازمانها، طبقه بندي سازمانها بر مبناي مكانيزمهاي اعمال شده براي منزلت كاركنان | آميتاي انزيوني |
1970 ميلادي | شبكه مديريت | رابرت بليك |
1970 ميلادي | توسعه نرم افزارهاي متعدد كامپيوتري براي حل مسائل مديريتي در مؤسسات . پيش بيني و مديريت پروژه | صاحب نظران مديريت و سازندگان كامپيوتر |
منبع
مهدی زاده،فرزانه(1393)، اثربخشی وکارآیی مدیران ومسئولین انتصابی وانتخابی ازنظرمیزان برخورداری ازمهارت های مدیریتی،پایان نامه کارشناسی ارشد،علوم تربیتی،دانشگاه آزاداسلامی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید