ساختار سازمانی چیست؟

سازمان‌ها نقش عمده ای در جهان نوین ما ایفا می‌كنند. سازمان‌ها به قدری در همه ابعاد و جنبه‌های گوناگون زندگی ما فراگیر شده كه شناخت آنها نه تنها به عنوان یك موضوع علمی بلكه به عنوان یك پدیده جدایی ناپذیر از زندگی اجتماعی ما اجتناب ناپذیر می‌کند. شناخت سازمان به حدی كه بتواند مدیران ما را نه تنها در زندگی خصوصی بلكه در زندگی سازمانی یاری داده و آنها را مجهز به ابزار شناخت برای هدایت و سكانداری مجموعه خود کند كار ساده ای نیست. زیرا امروزه سازمان‌ها و انسانهای مشغول به كار در سازمان‌ها هر دو بسیار پیچیده می‌باشند و شبكه روابط و ساختارهایی كه ناشی از تعامل انسان و سازمان است به قدری پیچیده و در هم تنیده است كه جز با تئوری، شناخت آن ممكن نیست .یك سازمان مرزهای نسبتاً مشخصی دارد تا بتوان اعضاء‌ را از غیر اعضاء‌ باز شناخت. مشخص شدن چنین مرزهایی از طریق انعقاد قراردادهای رسمی یا غیر رسمی بین اعضاء و سازمان صورت می‌گیرد. ساختار سازمان تصریح می‌كند كه وظایف چگونه تخصیص داده شوند، چه شخصی به چه كسی گزارش دهد و ساز و كارهای هماهنگی رسمی و همچنین الگوهای تعاملی سازمان كه باید رعایت شوند كدامند؟ساختار سازمانی ابعادی دارد که شامل مواردی بدین شرح است. پیچیدگی به میزان تفكیكی كه در سازمان وجود دارد اشاره می‌كند.رسمیت دومین جزء ساختار سازمانی است. رسمیت به مقررات، روش‌ها و مدارك كتبی اطلاق می‌شود كه به موجب آنها شرح وظایف، دستورالعملها و فرمانهایی كه كاركنان و اعضای سازمان باید آنها را رعایت و اجرا نمایند مشخص می‌شود .تمركز به سطوحی از سلسله مراتب اختیارات اطلاق می‌شود كه می‌توانند تصمیماتی را بگیرند.بحث ساختار سازمانی از زمان پیدایش نظریه‏های سازمان و مدیریت در بین دانشمندان و صاحب‏نظران مدیریت شروع شده است. سازمان‌ها برای هماهنگی و کنترل فعالیتشان و برای حرکت در جهت نیل به هدف یا اهدافی خاص (فلسفه وجودی هر سازمان) از داشتن ساختار سازمانی ناگزیرند. ساختار، اسکلت سازمان‌ها و هسته متمایز کننده‏ها آن‏ها است.ساختار سازمانی یک سیستم رسمی از وظایف و روابط اختیار است که چگونگی هماهنگی فعالیت‏های افراد و استفاده از منابع برای تحقق اهداف سازمانی را کنترل می‏کند.با وجود اینکه مفهوم ساختار سازمانی یک حقیقت است و ضمن اثر گذاشتن آن بر افراد سازمان، همه افراد به نوعی با آن سر و کار دارند، اما کم و بیش یک مفهوم انتزاعی است.نقش‏های افراد در سازمان سنگ زیرین ساختار سازمانی است و روابط بین نقش‏ها ساختار را شکل می‏دهد. متغیرهای بسیاری را به عنوان ابعاد سازمانی مطرح کرده‏اند، اما می‏توان گفت که ابعاد سازمانی به دو گروه: ساختاری و محتوایی تقسیم می‏شوند. همچنین ساختار به عنوان یکی از اجزای سازمانی تعریف می‏شود که از عنصر پیچیدگی، رسمیت و تمرکز تشکیل شده است.سازماندهی فرآیند ایجاد ساختار سازمانی و ساختار سازمانی چارچوب سازمانی است که به درجه‏ای از رسمیت، پیچیدگی و تمرکز اشاره دارد.در طرح‌ریزی ساختار سازمانی سه رکن مورد توجه قرار می‌گیرد:

– ساختار سازمانی، تعیین‌کننده روابط رسمی و گزارش‌گیری در سازمان است و نشان‌دهنده سطوحی است که در سلسله مراتب اداری وجود دارد و حیطه کنترل مدیران را نیز مشخص می‌کند.

– ساختار سازمانی، تعیین‌کننده جایگاه افرادی است که به‌‌صورت گروهی در یک واحد کار می‌کنند و به گروه‌بندی یا تقسیم‌بندی واحدهایی که در کل سازمان وجود دارد، می‌پردازد.

– .ساختار سازمانی، دربرگیرنده طرح سیستم‌هایی است که به‌وسیله آن‌ها همه واحدها هماهنگ و یکپارچه می‌شوند. در نتیجه، ارتباط مؤثر در سازمان تضمین خواهد شد.ساختار سازمانی در برگیرنده طرح سیستم‌هایی می‌شود که به وسیله آنها فعالیت‌های همه‌ی دوایر هماهنگ و یکپارچه می‌شود، و در نتیجه سیستم ارتباط مؤثر (در سازمان) تضمین خواهد شد. ساختار سازمانی، کالبدی است که در آن جلوه‌‌ای از موارد ذیل تعیین می‌شود:

  • تعیین کننده‌ی حوزه‌های اساسی یک سازمان،
  • تعیین کننده‌ی مأموریت اساسی هر یک از حوزه‌ها،
  • تعیین کننده‌ی مدیریت اساسی در هر یک از حوزه‌ها،
  • تعیین کننده‌ی مأموریت‌های کلی هر یک از واحدهای اساسی،
  • ارایه دهنده تصویری از نظام ارتباطی و مراکز تصمیم‌گیری،
  • زیربنای نمودار سازمانی

منبع

نسرانی ، غلامرضا (1394) ، بررسی رابطه  ساختار سازمانی و کار آفرینی استراتژیک در واحدهای جهاد دانشگاهی مستقردر شهر تهران ،پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت کارآفرینی ،دانشگاه خوارزمی پردیس بین الملل کرج

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید

اگر مطلب را می پسندید لطفا آنرا به اشتراک بگذارید.

دیدگاهی بنویسید

0