رفتارهای پرخطر

از آن جایی که نوجوانی یکی از دوران های مهم در ساخت و پایه ریزی  شخصیت فرد محسوب می شود برخی از مشکلات رفتاری ا یجاد شده در این برهه، در دروه های بعدی زندگی، خود را به صورت ویژگی هایی پایدار نشان می دهند . به دلیل این که نوجوانی یک دوره بحرانی از زندگی است، الگوهای رفتاری مهم که می توانند در سراسر زندگی فرد تاثیر بگذارند، دراین دوره شکل می گیرند. در نوجوانی فرد جایگاه خویش را در خانواده، دوستان و جامعه تعیین می کند. عوامل اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی نقش مهمی در سوگیری رفتاری افراد به عهده دارند. اغلب نوجوانان با خانواده، جامعه و بستگان دچار چالش هستند و ممکن است فشار این مشکلات نوجوان را در مرحله تصمیم گیری به سمت رفتارهای پر خطر بکشاند. جامعه امروز، نوجوان و خانواده را با نیازهای فراوانی روبرو می کند در دروه نوجوانی افراد تجربه آموزی نموده و ازاین رو با خطرهای گوناگونی روبر می شوند، دراین مرحله نوجوان از خانواده به سوی جامعه کشیده می شود ودر راستای به دست آوردن جایگاه اجتماعی می کوشد.

دراین دوران آنها ممکن است دوستان برگزینند که والدین نپذیرند و یا ممکن است پوشش داشته باشند که والدین آنها را نپسندند ویا این که به مقایسه خانواده خود با سایر خانواده ها بپردازند. دراین دوره نوجوان  برای این که بتواند خود و جایگاه خود را در جامعه و خانواده  ثابت کند وبرای خود نقش و پایگاهی داشته باشد ممکن است به رفتارهای مخرب و پر خطر روی بیاورد. او این کارها را برای اثبات خود و عدم نادیده گرفته شدن و مرکز توجه قرار گرفتن انجام می دهد از جمله این رفتارها، رفتارهای پر خطر است که به رفتارهایی اطلاق می شود که احتمال نتایج منفی و مخرب جسمی، روان شناختی و اجتماعی را برای فرد افزایش می دهد .جسور ، با ارایه اصطلاح سندروم رفتار مشکل ساز، مقوله های رفتارهای پر خطر را شامل سیگار کشیدن، مصرف مواد مخدر، الکل، رانندگی خطرناک وفعالیت جنسی زود هنگام دانسته است. مصرف مواد مخدر،  خشونت ورفتارهای جنسی عامل بسیاری از مرگ و میرهای سنین نوجوانی و اوایل بزرگسالی است . بسیاری از رفتارهای پر خطر از قبیل سیگار کشیدن، مواد مخدر و روابط جنسی نامطمئن در سنین قبل از هیجده سالگی اتفاق می افتد.

جسور ، ارایه مدلی از چهار عامل موثر در ارتکاب رفتارهای پر خطر، خواستار تبیین این رفتارها شده است.اصطلاح رفتارهای پر خطر حوزه وسیعی را در بر می گیرد و مشتمل بر رفتارهای متعدد است که زندگی دیگران مختل کرده و ممکن است بر اشخاص ویا اموال آنان زیان برساند. این مقوله شامل رفتارهایی است که معمولا تحت عنوان بزهکاری نوجوانان دسته بندی می شوند . بیشتر تحقیقات انجام شده در مورد نوجوانان موافقند که ریسک پذیری بخشی از رشد نوجوانی است، بعضی وقت ها خطر جویی به نتایج مضر ماند خطر برای سلامتی ،افسردگی وعزت نفس پایین و خطر برای دیگران مرتبط می شوند. بنابراین در سالهای اخیر، بعضی از محققان خاطر نشان کرده اند که رفتارهای خطرناک ممکن است عملکرد مثبت رادر انتقال به جوانی بر آورده سازد .برای نمونه، پیپ و هامر، فرض می کنند که مردان جوان پرهیز کننده از مصرف مشروب و مردانی که همین اواخر شروع به نوشیدن کرده اند شاخص هایی از یک ورود توام با تاخیر به نقش های جوانی، و نوعی بی میلی به پذیرش رفتارهای نقش جوانی نشان می دهند. نتایج مطالعه کیفی اخیراً که به وسیله رودهام ، پریور میترال واستالارد, انجام شده است، نشان می دهد که اغلب نوجوانان تصمیم های منطقی را براساس ادارک خطر اتخاذ می نمایند و داوری های غلط آنان بیشتر احتمال دارد که نتیجه بی تجربگی شان باشد تا این که نتیجه تصمیم گیری های غیر منطقی، توانایی های شناختی توسعه نیافته یا ا دارک عدم آسیب پذیری شخصی. در مقابل  فرض می‌کند که اقدام به ارزیابی سود وزیان خطرات، در واقع خطر پذیری را افزایش می دهد وتوصیه می کنند که افراد نوجوان باید تشویق شوند که از این رویکرد در برخورد با رفتار خطر پذیری خود استفاده کرد.

بزهکاری بیشتر مقوله قانونی است تا مفهوم روانشناختی با یک ویژگی شخصی این اصطلاح اختصاصاً به تخطی از قانون، نظیر تخریب  اموال، سرقت، خشونت و نیز به دامنه وسیعی از اعمال، چه کوچک و چه بزرگ، مانند استفاده از الکل ومصرف مواد مخدر، درگیر هستند و این دسته بندی های رفتارهای پر خطر باعث شده که متخصصان بیشتر روی نشانگانی رفتارهای مشکل آفرین متمرکز شوند داناون و صبر ، استدلال می کنند که رفتارهای پر خطر به طور همزمان یا به صورت دسته جمعی رخ می دهند، برای ا ین که رفتارهای پر خطر براساس گرایش و تمایلی صورت می گیرند که مطابق رسم و قاعده نیست. به نظر او این گونه افراد غالبا تحمل زیادی برای رفتارهای متضاد با هنجارهای اجتماعی نشان می دهند وتمایل دارند که در مدرسه و موسسات مذهبی سرمایه گذاری کمی داشته باشند.

در نتیجه تعامل ویژگی های شخصیتی با محیط، طیف وسیعی از رفتارهای مخاطره جویانه مشاهده می شود، به عنوان مثال تجربه داروهای غیر قانونی، داشتن ارتباطات جنسی خلاف، قانون شکنی ورانندگی رفتارهای مشکل آفرین تلقی می شوند . یک نشانه رشدی مهم در مورد شدت رفتار پر خطر این است که رفتار پر خطر اولیه در چه  سنی ظاهر می شود، مطالعات زیادی نشان داده اند که هر چه رفتارهای مشکل آفرین برای اولین بار  دیرتر اتفاق بیافتد، شدت و اهمیت کمتری دارند و از قدرت پیش بینی کمتری برخوردار هستند زمانی که تاثیرات گروه همسالان در اوجر خود است، احتمال رفتارهای پر خطر زیادتر می شود. اگر چه رفتارهای پر خطر هنجار نیستند، ولی با فرایند های رشدی به هنجار پیوند دارند. برعکس، اعمال خلاف شدید که ممکن است به تجربه باز داشت در دوران نوجوانی منجر شوند، پس مشکلات روان شناختی ناهمنوایی اجتماعی دلالت می نمایند.                                                                    

منبع

نقاش،فرشاد(1394)، نقش تاب آوری و راهبردهای نظم جویی شناختی هیجانی،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی بالینی،دانشگاه خوارزمی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید