درآمدی بر اختلالات شخصیت
همه انسانها شخصیت دارند. میتوان شخصیت را اینگونه توصیف کرد: ویژگیهای دایمی که تعیین میکنند فرد به رویدادها و تجربههای زندگی چگونه واکنش نشان میدهد. شخصیت ابزاری است برای دیگران که فرد را با آن شناسایی کنند و طبق آن واکنش نشان دهند.بنابراین، شخصیت عبارت است از یک اصطلاح کلی که میگویند فرد چگونه با انواع رویدادهای زندگی مقابله میکند، شکستها، فرصتها، موفقیتها و سرخوردگیها. شخصیت چیزی است که آن را در درون تجربه میکنیم و از بیرون به دیگران نشان میدهیم. ویژگیهای اصلی شخصیت نسبتاً دایمی و ثابت هستند، اما اکثر مردم بر اساس تجربههای خود متحول میشوند، برای واکنش نشان دادن در مقابل رویدادهای زندگی رفتارهای جدید و مؤثرتری یاد میگیرند و این یادگیریها به آنها اجازه میدهد که با موفقیت بیشتری با الزامهای زندگی سازگار شوند.
در مقابل، بعضی مردم، برای مقابله با چالشهای زندگی، روشی انعطافناپذیر و سختگیرانه پیش میگیرند. آنها به ندرت رفتار خود در واکنش به رویدادها را تغییر میدهند یا رفتارهای جدیدی یاد میگیرند. روش آنها برای مقابله با رویدادهای زندگی ثابت و نامتغیر است و این موضع برای آنها پیامدهای دردسرساز به همراه میآورد. افراد انعطافناپذیر در زندگی دیگران مشکل به وجود میآورند و به طور دایم خود و اطرافیانشان را از لحاظ روحی و روانی زجر میدهند. این ویژگیها معمولاً در کسانی دیده میشود که به اختلالات شخصیت مبتلا هستند. اختلالات شخصیت مجموعهای از انواع فرعی مشکلات شخصیتی هستند که در آنها ویژگیهای مشترک زیر مشاهده میشود:
- یک روند رفتاری ثابت و دایم که از انتظارات جامعه فاصله زیادی دارد.
- روشهای غیرعادی در تفسیر رویدادها، نوسانات روحی غیرقابل پیشبینی یا رفتارهای بیپروا، ناگهانی و بدون تفکر قبلی ؛ رفتارهای ایمپالسیو
- نقص در عملکرد اجتماعی و شغلی
- روندهای رفتاری ثابت که ریشه آنها به نوجوانی یا اوایل بزرگسالی بر میگردد.
DSM-5اختلال شخصیت را اینگونه تعریف میکند: مجموعهای بادوام از تجربههای درونی و رفتارها که با آنچه از فرهنگ و جامعه فرد انتظار میرود بسیار تفاوت دارد، فراگیر و انعطافناپذیر است، در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع شده است، در طول زمان ثبات دارد و به رنج یا نابسامانی منجر میشود.دو مورد از شناخته شدهترین انواع اختلالات، اختلال شخصیت مرزی و اختلال شخصیت ضداجتماعی هستند. ویژگیهای اصلی اختلال شخصیت مرزی عبارتند از تغییرات خُلقی شدید و مرتب، اعمال بیفکرانه و بیپروا، انفجارهای عصبی و عقاید متغیر درباره خود.
خصوصیات اصلی اختلال شخصیت ضداجتماعی عبارتند از :
بیتفاوتی دایمی در مقابل احساسات و حقوق دیگران، عدم پشیمانی، اعمال بیفکرانه و بیپروا، تلاش برای رسیدن به اهداف خود به هر قیمتی که هست. مبتلایان به اختلال شخصیت ضداجتماعی، گاهی سوسیوپات یا سایکوپات نامیده میشوند .افراد مبتلا به اختلالات شخصیت همیشه انکار میکنند که مشکل روانی دارند، متوجه نیستند که رفتارشان خلاف هنجارهای اجتماعی و فرهنگی است و مشکلات روانی را به روشهای فکری و رفتاری انعطافناپذیر خود مربوط نمیدانند. در نتیجه، درمان این اختلالات بسیار دشوار است؛ زیرا در آنها روشهای فکری و رفتاری بسیار ثابت و انعطافپذیر وجود دارد.بسیاری از اختلالات شخصیت با اعتماد به نفس ضعیف یا ناپایدار ارتباط دارند و با بعضی اختلالات روانی، به ویژه افسردگی و اختلالات اضطرابی، کاموربیدیتی زیادی نشان میدهند. علاوه بر آن، کاموربیدیتی بعضی اختلالات روانی یا اختلالات شخصیت باعث میشود که درمان آنها بسیار دشوارتر شود.برخلاف بسیاری از اختلالات روانی که افراد ابتدا سالم هستند ولی بعداً به بیماری روانی مبتلا میشوند و میتوان آنها را به طور موفقیتآمیز درمان کرد ؛ یا حداقل تحت کنترل درآورد، اختلالات شخصیت معمولاً از کودکی آغاز میشوند و در مقابل رواندرمانی مقاومت میکنند.
این موضوع باعث شده است که بعضی نظریهپردازان اعتقاد داشته باشند که اختلالات شخصیت اختلالاتی گسسته و جداگانه نیستند، بلکه ابعاد افراطی شخصیت عادی، یعنی افراطیترین حالت شخصیت عادی، را نشان میدهند. افراطیترین حالات شخصیت گاهی در اطرافیان خود ما نیز دیده میشود، افرادی که در بعضی شرایط صفاتی نشان میدهند که میتوان آنها را به اختلالات شخصیت ربط داد مثل: نوسانات خُلقی، رفتارهای بیفکر و بیپروا ؛ ایمپالسیو ، رفتارهای پارانوئیدی، فقدان شغور اجتماعی . این پدیده نشان میدهد که اختلالات شخصیت ممکن است اختلال نباشند، بلکه صرفاً نشاندهنده ابعاد افراطی خصوصیات شخصیتی عادی باشند. مشکل دیگر این است که در اکثر اختلالات شخصیت خصوصیات مشترکی وجود دارد که تا حدی همپوشانی نشان میدهند مثل : رفتارهای ایمپالسیو، اعتماد به نفس ضعیف و توصیه میشود که روانشناسان بالینی در هر درمانجو فقط یک اختلال شخصیت دیاگنوز کنند او را مبتلا به بیش از یک اختلال شخصیت اعلام نکنند .
منبع
زاهدی عراقی،فریبا(1394)، روایی تشخیصی فرم بازسازی شده پرسشنامه شخصیتی چندوجهی،پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی عمومی،دانشگاه آزاداسلامی
از فروشکاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید