توانمندسازی وکارآفرینی

اهميت شرکت هاي نفتي و پتروشيمي و سهم فزاينده آنها در درآمد هاي نفتي و صادرات نفتي به کشور هاي جهان و ايجاد اشتغال در بازار کار طي 15 يا 20 سال گذشته در اکثر کشور هاي نفت خيز و صادرکننده نفت واقعيتي پذيرفته شده است اين نوع موضوع نشان دهنده تحولي است که روند چند دهه اخير را تغيير داده واهميت وافر بهره‌وري سازماني را در اين شرکت ها نشان مي دهد، تربيت انساني ماهر و متخصص مهمترين عامل در موفقيت هر سازمان در مواجه شدن آن با تغييرات محيطي است و مقوله هاي کارآفريني و توانمندسازي کارکنان مي تواند عامل مؤثري براي نيل به اهداف سازماني باشد و مؤلفة بهره‌وري سازماني در شرکت هاي نفتي را افزايش دهد.

تاريخچه کارآفريني

نخستين گام جهت شناخت وتبيين درست هر مفهوم يا پديده ارائه تعريف روشن از آن است.کارآفرينان تکنولوژيک زماني ظهور کردند که انسان هاي اوليه ابزار سازي را کشف کردند، آنها ابزار هايي را براي ديگران مي ساختند و آن ابزار ها را با غذا و ساير مايحتاج خود، معاوضه مي کردند. قدمت واژه کارآفريني به سال 1709 ميلادي بر مي گردد. در اوايل سده شانزدهم کساني را که در امر هدايت مأموريت‌هاي نظامي بودند کارآفرين مي‌خواندند. واژه کارآفريني دير زماني پيش از آن که مفهوم کلي کارآفريني به زمان امروزي پديد آيد، در زبان فرانسه ابداع شد. سي، اقتصاددان قرن هيجدهم ميلادي، کارآفرين را فردي تعريف کرد که منابع اقتصادي را از حوزه اي با بهره وري پايين تر بيرون مي کشد و آنها را به حوزه اي با بهره وري و سود بيشتر منتقل مي کند.

در نيمه اول قرن بيستم شومپيتر، اقتصاددان و نظريه پرداز اجتماعي مطالب گسترده اي پيرامون کارآفريني و تاثير آن بر اقتصاد نوشت. تز ,شومپيتر، اين بود که کارآفرينان نوآور موجب نوعي عدم تعادل پويا در اقتصاد مي شوند. همچنين وي بود که فرد کارآفرين را يک تخريب گر خلاق قلمداد کرد و با تجاري سازي نوآوري و جا انداختن آن در محيطي که قبلاً فاقد آن بود، تعادل اقتصادي را بر هم مي زند. بعد از ژزف شومپيتر پدر علم کارآفريني 1934 محققان زيادي مباحث کارآفريني را دنبال کردند. پيتر دراکر، پدر مديريت در سال 1985 کتابي پيرامون اصول نوآوري و کارآفريني نوشت.

با ورق خوردن تاريخ نسل ديگري از کارآفرينان ظهور کرده اند که با صنايع مبتني بر دانش ارتباط دارند.اين نخبگان کارآفرين در ابتدا از حوزه هايي چون شيمي، برق و خودرو سر برآوردند. در آخرين دهه هاي قرن بيستم با رونق گرفتن تکنولوژيک اطلاعات، سر فصل ديگري در مبحث کارآفريني تکنولوژيک پديد آمد. کارآفريناني چون بيل گيتس، مفهوم تخريب خلاقانه شومپيتر را با تکيه بر تکنولوژي اطلاعات به تصوير کشيدند. در نگاه تاريخي به کارآفريني تکنولوژيک دو الگوي عمده را تشخيص مي دهيم. در دويست سال گذشته کارآفريني از الگوي مخترع – کارآفريني به سمت الگوي نوآور – کارآفريني، متمايل شده است.

الگوي مخترع – کارآفريني، با افرادي مثل:آلفردنوبل، مخترع ديناميک، گراهام بل، مخترع تلفن و توماس اديسون،مخترع چراغ برق و … مشخص مي شود.

الگوي نوآور – کارآفرين،نيز باافرادي مثل:بيل گيتس پديد آورنده سيستم هاي عامل کامپيوتر و گوردن مور،پديدآورنده ريز پردازنده‌ها مشخص مي‌شود. برخلاف فرانسويان که تعاريف نسبتاً منسجم و گسترده اي را از کارآفرينان ارائه مي کنند. انگليسي ها سه اصطلاح متفاوت را در خصوص کارآفريني به کار مي گرفتند که عبارت بودند از: ماجراجو، متعهد و کارفرما. ريشه مفهوم کارآفريني امروزي به قرن 18 ميلادي باز مي گردد. يعني زماني که ريچارد کانيتون، عوامل اقتصادي را به سه دسته تقسيم کرد:

• مالکان زمين
• عوامل اقتصادي
• دستمزد بگير.

آن دسته از عوامل اقتصادي که با قبول خطر در بازار بورس فعاليت مي‌کنند. بدين ترتيب کانتيون،اولين فردي بود که اين واژه را در علم اقتصاد ابداع کرد و آن را چنين تعريف کرد. کارآفرين فردي است که ابزار توليد را به منظور ترکيب به صورت محصولاتي قابل عرضه به بازار،خريداري مي‌کند،کارآفرين درهنگام خريد از قيمت نهايي محصولات اطلاع ندارد. وي عمده فروشان رابعنوان اصلي ترين گروه کارآفرينان محسوب ميکرد.

ژان باتيست‌سي، در سال 1800 اولين کسي بود که بر نقش حياتي کارآفرينان در جابه­جايي منابع اقتصادي بر اساس اصول بهره وري تاکيد کرد. حدود سال 1800 ژان باتيست سي کارآفريني را مختص فردي مي دانست که منابع اقتصادي را از يک حوزه داراي بهره وري و سود پايين به حوزه اي داراي بهره وري بالا و سود بيشتر منتقل مي کند. لازم به يادآوري است که پژوهش در حوزه کارآفريني در دهه هاي آخر 1950 و 1960 رايج شد. اما در دهه هاي 1970 و 1980 با سکون مواجه شد و از اواخر دهه 1980 دوباره توجهات را به سوي خود معطوف کرد

منبع

شاکرنسب،مریم(1388)، بررسي توانمندسازي و كارآفريني بر بهره‌وری كاركنان پتروشيمي،پایان نامه کارشناسی ارشد، روانشناسي صنعتي سازماني،دانشگاه آزاداسلامی

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید