« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »تحلیل ریسک بانکداري و نظريه‌هاي مديريت نقدينگي
ریسک های مالی نظام بانکی
ریسک‌های مالی، ریسک‌هایی هستند که به شدت به یکدیگر وابسته بوده و در مجموع ریسک کلی بانک را افزایش می‌دهند و به دو دسته ریسک خاص و بازار تقسیم مي‌شوند. ریسک خاص شامل ریسک های نقدینگی، اعتباری و ریسک ساختار سرمایه و ریسک بازار شامل ریسک های نوسان نرخ بهره، ارزی و قیمت است. تعاريف مختلف زير از ریسک نقدينگي قابل بيان هستند:
ریسک نقدینگی عدم توانایی بانک در تامین وجوه برای اعطای تسهیلات یا پرداخت به موقع دیون خود نظیر سپرده ها است. این ریسک عمدتا از ساختار دارایی‌ها و بدهی‌های بانک‌ها ناشی می‌شود و منشا اصلی آن، عدم تطابق زمانی بین جریان‌های ورودی و خروجی به بانک است؛ از این رو ریسک نقدینگی را می‌توان به دو دسته ریسک نقدینگی دارایی‌ها و منابع تقسیم نمود.ریسک نقدینگی دارایی‌ها به عدم توانایی بانک در فروش دارایی‌های خود جهت برآوردن نیازهای نقدی غیرمنتظره اشاره دارد. ریسک نقدینگی منابع نیز به عدم جذب منابع توسط بانک به طریق عادی (مانند جذب سپرده‌ها و یا استفاده از تسهیلات و خطوط اعتباری بانک‌ها) باز می‌گردد.
نقدينگی، در دسترس بودن وجه نقد يا معادل‌های وجه نقد است. پس می‌توان گفت ریسک نقدینگی عبارت است از ریسک عدم آمادگی بانک برای تامین تسهیلات اعطایی یا پرداخت به موقع دیون بانک. از نگاهي ديگر، نقدينگي خاصيتي از دارايي‌ها است که به زمان و هزينه تبديل آن‌ها به پول بستگي دارد. به عبارتي، هزينه مبادله يک دارايي با پول، معياري براي سنجش نقدينگي آن دارايي است.
یک بانک، زمانی نقدینگی کافی دارد که بتواند وجوه کافی را هم از طریق افزایش بدهی‌ها و هم از طریق تبدیل دارایی‌های نقد به وجوه نقد، به سرعت و با یک هزینه قابل قبول بدست آورد. ریسک نقدینگی به وجوه غیرمتمرکز یک بانک نیز مربوط است که عبارتست از حساب‌های جاری، حساب‌های پس‌انداز و سپرده‌های مدت‌دار کوچک. این حساب‌ها در برابر تفاوت میان نرخ بهره بانکی و نرخ بهره بازار، غیرحساس هستند.
جدول : انواع مختلف ریسک در نظام بانکی و روش مدیریت آن
| انواع ریسک | روشهای مدیریت |
| ریسک اعتباری | ايجاد ساختار مناسب وام دهی و احتیاطهای لازم برای حفاظت از منافع وام‌دهندگان، استفاده از مشتقه‌هاي اعتباری با قرارداد تسهیلات، بازنگری دوره‌ای دارایی‌های بانک، مدیریت ترکیب تسهیلات به علت اتفاقاتی که در بازار رخ می‌دهد یا گرفتن وثایق اضافی. |
| ریسک بازار | ارزیابی، آزمایش و تایید ریسک‌های اعلام شده بازار شامل ریسک نرخ بهره، ریسک نرخ ارز، ریسک تعدیلات و ریسک جاري. |
| ریسک عملیاتی | پوشش زیان‌های ناشی از قصور و عدم کارایی نیروی انسانی، شکست تدابیر امنیتی، کنترل‌ها و فناوري، زیان‌های ناشی از عدم آگاهی و یا عدم صحت اطلاعات، ارتباطات، ریسک اجرایی قراردادها و آیین نامه‌ها و ریسک اعتماد و اعتبار با تمرکز کنترل در عملیات متقابل. این کنترل به این منظور است که هیچ خدشه‌ای بر اطلاعات وارد نشود و از سوی دیگر از دسترسی اشخاص سوء استفاده کننده ممانعت نماید. |
| ریسک نقدینگی | برآورد نیازهای نقد بانک در آینده. این برآوردها می‌تواند بر مبنای سه روش زیر انجام گیرد: برآورد بر مبنای منابع و مصارف وجوه نقد، برآورد بر مبنای ساختار دارایی‌ها و بدهی‌ها و سرعت تبدیل آن‌ها به وجوه نقد، و برآورد بر مبنای شاخص‌های نقدینگی. |
برسی آرای مديريت نقدينگي
مديريت نقدينگي يعني پيش‌بيني حجم تقاضا براي وجوه توسط مردم و تامين مقادير كافي وجوه براي اين نيازها به دو صورت برداشت از سپرده‌ها و تقاضا براي تسهيلات.
نظريه‌هاي مديريت نقدينگي
نظريه وام‌هاي تجاري: وام‌هاي سررسيد شده به صورت خودكار نقدينگي مورد نياز بانك را تامين مي‌كند. بر اساس اين نظريه، بهترين نوع سرمايه‌گذاري و دادن اعتبار، تسهيلات و سرمايه‌گذاري كوتاه‌مدت .
نظريه انتقال پذيري : طرفداران آن بر اين باورند كه بانك‌ها بايد مقدار قابل توجهي از وجوه خود را به صورت اوراق بهادار كوتاه مدت درجه يك و قابل معامله فوري نگهداري نمايند. در صورت بروز مشكل نقدينگي براي بانك، اين‌گونه اوراق بهادار مي‌تواند بدون ضرر و زيان قابل توجهي فروخته شود.
نظريه درآمد مورد انتظار: طرفداران اين نظريه باور داشتند كه اغلب وام‌هاي تجاري و مصرفي در مقابل مجموعه‌اي از جريان‌هاي درآمدي اعطا شده است. اين جريان عظيم وصولي‌ها از حساب‌هاي تسهيلات، وجوه مداومي را در اختيار بانك مي‌گذاشت تا بتواند جوابگوي نيازهاي نقدينگي و تقاضاي تسهيلات جديد باشد.
نظريه مديريت تعهدات: طرفداران اين نظريه بر اين باورند كه نبايد تمام نقدينگي مورد نياز را در خود بانك نگهداري نمود. در هر زمان كه نقدينگي مورد نياز باشد، مديريت تعهدات مي‌تواند آن را از بازار تامين و يا خريداري كند.
نظريه مديريت دارايي- بدهي: از اواخر جنگ جهاني دوم تا آغاز دهه 1960 ميلادي، بانك‌ها وجوه مورد نياز خود را اغلب از محل سپرده‌هاي ديداري و كوتاه‌مدت تامين مي‌كردند. در چنين شرايطي مديريت وجوه بانك بر كنترل دارايي‌هاي آن متمركز بود و بانك‌ها دو منبع وجوه داشتند كه شامل سپرده‌هاي اصلي و وجوه خريداري شده بود.
شش دسته از مهم‌ترين حساب‌هاي ترازنامه‌اي که با جريان‌هاي نقدي در ارتباط هستند شامل نقدينگي، تعهدات سپرده‌اي، سرمايه‌گذاري‌هاي بلند‌مدت و تسهيلات اعطايي، تعهدات بلند‌مدت و سرمايه، دارايي‌هاي غيرنقد كوتاه مدت، و تعهدات كوتاه مدت غيرسپرده‌اي می باشد. از حساب های مذكور، بانك در كوتاه مدت فقط مي‌تواند بر تعدادي از آن‌ها كنترل داشته باشد مانند دارايي‌هاي غيرنقد كوتاه مدت و تعهدات كوتاه مدت سپرده‌اي.
منبع
نژداغی، علیرضا(1394)، رفتارسپرده ها درصنعت بانکداری ایران، پایان نامه کار شناسی ارشد، مدیریت بازرگانی، دانشگاه آزاد اسلامي
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید