تاريخچه ارگونومي
ارگونومي لازمه طراحي و حل مشكلات كاري در سيستمهاي كار نوين است كه با پيشرفت تكنولوژي نمايان شدهاند. ارگونومي پيشرفت خود را مديون همان فرآيندهاي تاريخي ميداند كه باعث رشد سايرعلوم نظيرمهندسي صنايع وطب كارگرديداست.
تلاش براي تطبيق انسان با كار بر اساس ايده بهبود بهرهوري يا كارآيي بوسيله انتخاب كارگران مستعد براي كاري خاص قرار دارد.اين نظريه كه يكي از پايههاي روانشناسي صنعتي مدرن را تشكيل ميدهد براين فرض استوار است كه براي انجام هر كاري نياز به استعدادهاي خاصي است كه ميتوان آنها را شناسايي و بطورعيني اندازهگيري كرد.اين فرضيه در مورد انتخاب افراد،با صلاحيت يا مهارتهاي اداري براي پستهاي خاص صدق ميكند،فرضيه ياد شده در مورد تعدادي از مشاغل ديگر صادق است حتي امروزه مشاغل سخت بدني مانند آتش نشاني يا نجات غريق يا مشاغلي نظير خلباني هواپيماي نظامي محدود به افرادي با استعدادها و خصوصيات بدني خاص است. اگرچه اين فرضيه همواره درست نبوده و هنوز جاي بحث دارد. براي مثال اتحاديه هاي صنفي ممكن است به تلاشهاي مديريت براي انتخاب كارگران قوي بنيه براي كارهاي خاص اعتراض كنند كه بحث بر سر خود كار است نه فرد كارگر و كار بايد بگونهاي طراحي مجددشودكه توسط هرفردي قابل انجام باشد.نظريه ديگري كه فلسفه ارگونومي برآن استوارست با نام تطبيق كار با انسان شناخته ميشود.بسياري از تلاشهاي اوليه مهندسي انساني و طراحي فضاي كارسعي درطراحي كارهاي متناسب با ويژگيهاي كارگر داشتند. فرضيه اساسي در نظريه اف ام جي اين است كه يك مجموعه مناسب ازويژگيهاي فردي رادررابطه باهركاري كه طراحي ميشود ميتوان مشخص كرد. اف ام جي ميتواند در تمام سطوح اجرا شود براي مثال جهت تعيين ميزان قابل قبول وزن با روشي ابداع شده است كه ريسك صدمه به كارگران رابه حداقل ميرساندلذاکارهاي خطرناك شناسايي شده ودوباره طراحي ميشوند.درجه حرارتهاي حداكثروقابل قبول براي انجام كارمشخص شدهاند كه امكان طراحي شرايط جوي مناسب با كار را براي كارگران فراهم ميكند.درروانشناسي عملكردانسان واضحست كه افرادداراي انتظاراتي در موردروابط بين حركات كنترلها وحركات متقابل تجهيزات كنترل شده هستند.اگرچه اپراتورها ميتوانندروابط معكوس راياد بگيرند،ولي اين عمل تقريبا همواره ناخوشايند بوده وباعث افزايش ريسك خطا ميشود.از طرف ديگرارگونومي تلاش ميكندكه ارتباط بين كنترل- نشانگر بگونهاي طراحي شودكه باانتظارات كاربرسازگارباشد.
درسطح زبان،واضحست كه افرادميتوانندآموزش ببينند تا با دستورالعملها ،كتابچهها يا نرمافزارهايي كه داراي جمله بندي بد باشند، كار كننداما تحت شرايط كار طبيعي فرد خسته ميشود ودر شرايط استرسزااحتمال ارتكاب خطاهاي بزرگ افزايش مييابد.مقرراتي كه از انجام تحقيقات رواني- كلامي حاصل شده است بايد در طراحي زبان بكار رودتادرك آن آسان باشدونهايت اينكه اگر درك طراح ازسيستم متفاوت ازدرك كاربر باشدكاربر دريادگيري استفاده ازسيستم وبكارگيري دچارمشكل خواهد شد.
ارگونومي برضرورت سازگارشناختي درطراحي سيستم تأكيددارد.
تاريخجه ارگونومي ازابتداي شكلگيري بعدازسالهاي جنگ جهاني دوم بشرح زير است:
- دهه پنجاه: ارگونومي نظامي
- دهه شصت : ارگونومي صنعتي
- دهه هفتاد: ارگونومي محصول
- دهه هشتاد: ارگونومي كامپيوتر
- دهه نود : ارگونومي ارتباطات
- دهه ده : ارگونومي در فضا
منبع
یزدان پناه،کیا(1393)،ارتباط سنجی ارگونومی،فرسودگی شغلی ونگرش حرفه ای معلمان،پایان نامه کارشناسی ارشد،علوم تربیتی مدیریت آموزشی،دانشکده ادبیات وعلوم انسانی شهیدباهنرکرمان
ازفروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید