تاب آوری چیست ؟
تاب آوری به عنوان مفهوم مشابه سرسختی روانشناختی: تابآوری به زبان ساده عبارت است از تطابق مثبت در واکنش به شرايط ناگوار(والر). مفهوم تابآوری از نظر تاریخی، سه موج را به همراه داشته است.
موج اول بررسی تابآوری، درپاسخ به این سوال که«چه ویژگیهایی، افرادی را که در مواجهه با عوامل خطر زا یا شرایط ناگوار موفق بیرون میآیند، به عنوان نقطه مقابل افرادی که در برابر این عوامل تسلیم میشوند، مشخص میکند؟ بیشتر ادبیات و منابع موجود تابآوری، جستجویی برای توصیف کیفیتهای تابآورانه درونی و بیرونی است که به افراد کمک میکنند تا در پی بروز شرایط پرخطر و یا پس از عقب نشینی، بتوانند سازگار شده و یا کارکرد قبلی خود را باز یابند. کیفیتهای تابآور بودن، پیامدهای نخستین موج بررسی تابآوری را بازنمایی میکنند.
موج دوم بررسی تابآوری، تلاشی برای پاسخ به این سوال که، کیفیتهای تابآوری، چگونه کسب میشوند؟فلچ اظهار نمود، کیفیتهای تابآور بودن از طریق قانون تخریب و انسجام مجددکسب شدهاند. موج سوم بررسی تابآوری، منجر به مفهوم تابآور بودن شد. موج سوم آشکار ساخت که در فرآیند انسجام مجدد از تخریب در زندگی برخی اشکال انرژی انگیزشی مورد نیاز است.
رويكرد روانشناسي مثبت گرا، با توجه به استعدادها و توانمنديهاي انسان به جاي پرداختن به نابهنجاريها واختلالها، در سالهاي اخير مورد توجه روانشناسان قرار گرفته است. اين رويكرد، هدف نهايي خود را شناسايي سازهها و شيوههايي میداند كه بهزيستي و شادكامي انسان را به دنبال دارند. از اين رو عواملي كه سبب سازگاري هر چه بيشتر آدمي با نيازها و تهديدهاي زندگي گردند، بنيادي ترين سازههاي مورد پژوهش اين رويكرد میباشند.
تابآوري ويژگي يا خصلتي نيست كه برخي داراي آن باشند و برخي آنرا نداشته باشند، به بيان دقيق تر، تابآوري بيانگر تعاملي بين انسان و محيط است. تابآوري اشاره به ايستادگي در برابر خطر دارد اما يك پديده تدريجي است و انباشت خطر میتواند حتي تابآورترين افراد را نيز مغلوب سازد. راترخاطرنشان میکند كه تابآوري نوعي تعامل با عامل خطر است يعني ماهيتي رو به رشد دارد كه از بيولوژي و تجارب اوليه زندگي منشاء میگيرد و عوامل محافظتي میتوانند از طريق شيوههاي مختلف در مراحل متفاوت رشد، عمل كنند. به عنوان مثال مراقبتهاي والدين در كودكي قوياً محافظت كننده است، اما در نوجواني يك چنين مراقبتي ممكن است مانع رشد سالم شود. تابآوري آشكارا چيزي بيشتر از يك برآمد است. به باور ماستن هنگامي كه فاجعه از سر بگذرد و نيازهاي اوليه انساني تامين گردد، آنگاه تابآوري به ظهور میرسد. در نتيجه فرآيند تابآوري، اثرات ناگوار، اصلاح يا تعديل میشوند و يا حتي ناپديد میگردند سلامت روان افراد آسيب ديده، تحت تاثير پيامدهاي منفي پيشامدهاي ناگوار قرار میگيرد. سرسختي و خود تابآوري از منابع درون فردي هستند كه میتوانند سطوح استرس و ناتواني را در شرايط ناگوار تعديل نمايند و اثرات منفي استرس را كم رنگ تر جلوه دهند. تابآوری عاملی است که باعث انعطاف پذیری و مقابله موثر با عوامل و موقعیتهای استرسزا میشود. تابآوری در طی دو دهه گذشته در حوزه روان شناسی توجه روزافزونی به خود کسب کرده است. مفهومیکه گرچه هنوز در مورد ماهیتش توافق چندانی صورت نگرفته اما به دلیل اینکه یکی از شاخصههای سلامت روانی است اهمیت خاصی دارد.
منبع
محمودی، محمدرضا (1393)، بررسی مقایسه ای سبک های دلبستگی و تمایل به طلاق با کنترل سر سختی روانشناختی بین زنان، دارای شوهر مبتلا به اختلال مصرف مواد،پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده ،دانشگاه هرمزگان پردیس قشم
دیدگاهی بنویسید