« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »مدارس هوشمند
تاریخچه مدارس هوشمند
تفکر استفاده از رایانه ها و شبکه های رایانه ای برای کارهای مدرسه ای و عملی به قرن بیستم و اوائل دهه 1960 بر میگردد. اینترنت که در دوران جنگ سرد از درون شبکه معروف پا گرفت، بسیار سریع رشد کرد. منشاء مدارس هوشمند به سیستم آموزش از راه دور باز می گردد. مدارس هوشمند طرحی است که اولین بار در سال 1984 توسط دیوید پرکینز و همکارانش در دانشگاه هاروارد ارائه شد. این طرح به تدریج در چند مدرسه اجرا شد و بعدها تا حدودی توسعه یافت، به طوریکه امروزه برخی از کشورهای توسعه یافته در زمینه فناوری اطلاعات، همچون مالزی، از این مدارس جهت تربیت نیروی انسانی در برنامههای توسعه خود استفاده می‌کنند. از جمله کشورهایی که در زمینه مدارس هوشمند گام‌های موثری برداشته‌اند، به غیر از مالزی و آمریکا می‌توان به کشورهای کانادا، سوییس، ایرلند و مصر اشاره کرد .
آموزش از راه دور سالیان درازی است که در سطح جهان وجود داشته و دارد و از زمانی که فناوری اطلاعات پیدا شد، توسعه یافت و سرعت بیشتری گرفت و توانست به صورت وسیعتری در سطح جهان، به خصوص در کشور های درحال توسعه رشد کند. از سال 1990 میلادی که وب سایتها عملا در صحنه حاضر شدند و نرم افزارهایی که توانست با روشهای آسانتری اطلاعات را بین مخاطب و رایانه رد و بدل کند. در واقع سال 1993 را می توان سال شروع دقیق توسعهی مدارس هوشمند بدانیم و همانطور که می بینیم در یک دهه شاهد هستیم که این پدیده در جهان شکل گرفته و در همین مدت کوتاه توانسته به سرعت خود را مطرح کند.
مدارس هوشمند تحولی عظیم را در نظامهای آموزشی به دنبال خواهد داشت ، به نحوی که دانشآموزان قادر خواهند بود فناوری اطلاعات را در تمامی زمینه های آموزشی، از جمله مدیریت و برنامه کلاس درس به کار ببندند. هدف نهایی از فعال نمودن مدارس هوشمند ، تربیت نیروی کار مجهز به سواد رایانهای است که بتوانند نیازهای قرن بیست و یکم را برآورده کنند. بیشترین موفقیت در این بخش از برنامه هفتم توسعه دولت مالزی پیشبینی شده است و دولت مالزی امیدوار است تا پایان برنامه، حداقل 750 مدرسه را به سیستم هوشمند مجهز کند. رویکرد مدارس هوشمند، رویکرد جامعه و تلفیقی است. از آن جهت جامعه است که به منظور برآوردن نیازهای دانشآموزان با روشهای یادگیری متفاوت و استفاده از ابزارهای چندرسانهای (بصری،کلامی، شنیداری و عملی) تلاش خواهد داشت تا زمینه رشد همه جانبه استعدادهای دانش آموزان را تدارک ببیند و تلفیق همانگونه که قبلا بیان شد به جای استفاده ابزاری از فناوری اطلاعات و با ارائه واحد مستقل فناوری در کنار سایر واحدهای درسی تلاش خواهد شد که به صورت تلفیقی ما بین برنامههای درسی و روشهای و شیوههای یادگیری نسبت به کارامد و اثربخش نمودن نظام آموزشی اقدام گردد. به علاوه مدلهای آموزشی مدارس هوشمند شرکت فعالانه دانشآموزان طلب می کند. دانشآموزانی می توانند از این رویکرد فایده ببرند که دارای تفکر خلاق و نقادانه باشند و از سطح توانایی قابل قبولی برخوردار باشند. مدارس هوشمند محیط همکاری و رقابت هستند و مواد آموزشی و تمرینات جهت بسط این مهارتها در دانش آموزان طراحی شده اند..
کشور مالزی از اوایل دهه 70 به منظور حرکت به سوی اقتصاد دانش‌محور و رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات در میان صنایع دیگر و اشتغالزایی در حوزه ICT سعی کرد که از قابلیت‌های این حوزه در تمام زمینه‌ها از جمله آموزش و پرورش بهره ببرد. این کشور با ارائه طرح مدارس هوشمند کلاسهای معمولی را به کلاسهای الکترونیکی تبدیل کرد که در آن معلم به جای انتقال دانش و اطلاعات، قدرت قضاوت دانشآموزان در انتخاب اطلاعات از منابع مختلف را افزایش میدهد و زمینه یادگیری مادام‌العمر دانشآموزان و شهروندان مالزی را فراهم می‌آورد.
طرح راهاندازی مدارس هوشمند اولین بار در کشور مالزی به اجرا درآمد و قرار شد تا سال 2020 تمامی مدارس این کشور به صورت هوشمند اداره شوند اما در کشور ما این طرح از سال 86 و با راهاندازی اولین مدرسه هوشمند در مقطع ابتدایی اجریی شد. اگرچه تعدادی مدرسه آن هم درمقطع دبیرستان در تهران طرح کلاس هوشمند را به صورت پایلوت اجرا کرده اند و حتی آموزش و پرورش و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات طی تفاهم نامهای طرح اتصال 50 هزار مدرسه به شبکه رشد را در قالب طرح مدارس هوشمند کلید زدند اما بهرهگیری از فناوریهای نوین در تمامی سطوح مدارس ابتدایی برای اولین بار در کشور از سوی پیشتازان رایانه ایران و با حمایتهای معنوی وزارت آموزش و پرورش شکل گرفت.
به طور کلی ، از نیمه دوم سال 1380 به بعد، در زمینه آموزش اینترنتی و بهرهگیری از پهنای باند مخابراتی برای ارائه دورههای آموزشی در گوشه و کنار کشور آغاز شد تا اینکه طبق مصوبات شورای فناوری اطلاعات و ارتباطات وزرات آموزش و پرورش در سال تحصیلی 1384-1383 پایلوت مدارس هوشمند به سازمان آموزش و پرورش شهر تهران محول گردید. پس از طرح موضوع در شورای راهبری فناوری اطلاعات و ارتباطات تعداد 4 دبیرستان در 4 منطقه تهران انتخاب و از سال تحصیلی بعد اجرای آزمایشی طرح در این مدارس آغاز گردید
تعریف مدارس هوشمند:
مدرسهای است که در آن روند اجرای کلیه فرآیندها اعم از مدیریت، نظارت، کنترل، یاددهی یادگیری، منابع آموزشی و کمک آموزشی، ارزشیابی، اسناد وامور دفتری، ارتباطات و مبانی توسعه آنها، مبتنی بر فاوا و در جهت بهبود نظام آموزشی و تربیتی پژوهش محور طراحی شده است .
در واقع مدارس هوشمند رویکرد جدید آموزشی است که با تلفیق فناوری اطلاعات و برنامههای درسی، تغییرات اساسی در فرایند یاددهی یادگیری را به دنبال خواهد داشت؛ در این رویکرد نقش معلم به عنوان راهنما و نه انتقال دهنده دانش، نقش دانشآموز به عنوان عضو فعال، خلاق، نقاد و مشارکت جو، به جای عضوی منفعل و مصرف کننده دانش و نظام ارزشیابی به صورت فرایند محور و نه نتیجه محور، تغییر خواهد نمود.
مدارس هوشمند از دستاوردهای مهم توسعه فناوری اطلاعات در برنامه های آموزش و پرورش می باشد که فواید و نتایج آن نه تنها در محیط آموزشی تأثیرات خود را خواهد داشت بلکه تحولی نوین همراه با تجارب واقعی محیط زندگی دانشآموزان و فردای آنها خواهد بود، در قرن بیست و یکم تصور آن است که دانشآموزان به جای کیفهای مملو از کتابهای درسی، با رایانههای کیفی سر کلاس حاضر خواهند شد و امکان دسترسی آنها به اطلاعات نامحدود را فراهم خواهد ساخت. آزمونها از طریق رایانه انجام خواهد شد و دانشآموزانی که به علت بیماری نتوانند در کلاس درس حاضر شوند، قادر خواهند بود در منزل از طریق رایانهها درسهای خود را دنبال کنند، در مدرسه هوشمند فلسفه آموزشی بر این موضوع تاکید دارد که هر کس توانایی بیشتری دارد میتواند بیشتر یاد بگیرد و برنامه آموزشی طوری طراحی می شود که تمامی نیازهای متفاوت و توانایی های دانش آموزان را پوشش دهد.
این مدارس مدارسیاند که علاوه بر استفاده از امکانات فیزیکی مدرسه و برنامههایی مانند سایر مدارس تلاش دارد تا با تجهیز امکانات رایانهای و فناوریهای مربوطه، کنترل و مدیریت خود را بر این اساس مبتنی کند و محتوای اکثر دروس را الکترونیکی کرده و ارزشیابی و نظارت سیستم را هوشمند گرداند .
در مدارس هوشمند، معلمان میتوانند به جای اینکه خودشان تمام سوالات دانش آموزان را پاسخ گویند، از آنها بخواهند پاسخ پرسشهایشان را در رایانه پیدا کنند و برای بقیه بازگو نمایند. البته مدارس هوشمند این کارایی را نیز دارند که به دانشآموزان نشان میدهند چه اطلاعاتی در فضای مبتنی بر وب قابل اعتماد است و چه اطلاعاتی ارزش علمی ندارد .
برنامههای آموزشی مدارس هوشمند یک برنامه طراحی شده سیستمی است که با تلفیق فنآوری اطلاعات در آموزش و یادگیری بکارگرفته می شود که شامل تدریس بر پایه رایانه و یادگیری مبتنی بر وب است و هدف اصلی آماده سازی دانش آموزان برای زندگی در عصر اطلاعات است .
در مدارس هوشمند، رایانه در نحوه تدریس و ارزشیابی تأثیر می گذارد و برنامههای درسی را تا حدودی تغییر میدهد. ولی در عین حال کارکرد اجتماعی مدارس همچنان وجود دارد زیرا بتواند دانش آموز را در روابط اجتماعی یاری کند. در مدارس هوشمند دانش آموزان میآموزند انبوهی از اطلاعات را پردازش نمایند و از این اطلاعات در جهت یادگیری بیشتر استفاده کنند. همچنین دانش آموزان با منابع علمی جهان، معلمان و دانشآموزان سایر مدارس دیگر ارتباط برقرار می کنند .
امروزه شاخص اصلی توسعه یافتگی کشورها منابع انسانی است. منابع انسانی پایه اصلی ثروت ملت ها را تشکیل میدهند و آموزش و پرورش مسئول شناسایی این استعداد ها و زمینه ساز این شکوفایی هاست به همین دلیل سرمایهگذاری در آموزش و پرورش سرمایهگذاری ملی تلقی میشود. وضع موجود آموزش و پرورش و شاخص های توسعه نیافتگی آن باعث وجود نارساییهایی مزمن در بخش برنامه ریزی آموزشی محتوای درسی است که خود عامل تحقیر و عقب ماندگی بخشی از استعداد های انسانی می باشد.
سناریو اصلی مدارس هوشمند ، فراتر از صرف تعامل دانش آموزان، با استفاده از آخرین فناوری روز می باشد. به جای آموزش انفرادی ، دانشآموزان به طور فیزیکی یا مجازی در تیمها فعالیت می کنند. فراگیران فعال، میتوانند با سرعت بیشتری به سمت مطالب جدید و پیچیده تر پیشرفت کنند در حالی که فراگیران کندتر تا زمانیکه آمادگی کامل پیدا کنند ادامه میدهند. در مدارس هوشمند معلمان می توانند با استفاده از بانکهای اطلاعاتی و برنامههای نرم افزاری و غیره دروس جدیدی را با توجه به نیازها و علائق دانشآموزان طراحی نمایند و یا اینکه دروس موجود را تغییر داده و اصلاح نماید، بنابراین محتوای آموزشی دروس در این مدارس تا حدودی متفاوت با مدارس دیگر خواهد بود. در این مدارس؛ دانشآموزان خود سرعت یادگیری خود را تعیین مینمایند. همچنین در این مدارس، ساعات یادگیری محدود به ساعات مدرسه نیست و دانشآموزان در هر زمان که بخواهند ؛ میتوانند کلاسهای دلخواهشان را از طریق برنامههای رایانهای یا ارتباط از راه دور دریافت کنند.
ارزشیابی از دانشآموزان در مدارس هوشمند به جای اینکه در مقاطع و نوبتهای فاصله دار انجام گیرد، همه روزه و به طور مداوم انجام میگیرد و تعدادی از این آزمونها هم میتواند به صورت روی خط و از راه دور باشد. در این مدارس دانشآموزان هنگام ورود و خروج از مدرسه، با کارت دیجیتالی که در اختیار دارند، والدین خود را از ساعات آمد و رفت خود مطلع میسازند. والدین دانشآموزان نیز میتوانند با یک آموزش ساده به سیستم ارزشیابی مدرسه متصل شده و به این وسیله از وضعیت و روند پیشرفت تحصیلی فرزند خود آگاهی پیدا کنند. معمولا در این مدارس روزانه در پایان ساعات کلاسی از طرف مدرسه یک پست الکترونیکی جهت آگاهی والدین از وضع تحصیلی فرزندشان در آن رو، به آنها ارسال می شود. از آنجایی که پارهای از فعالیتهای مرسوم در مدارس دیگر؛ در این مدارس به کمک فناوری اطلاعات کاهش می یابد، کمیت و کیفیت تعاملات بین دانشآموزان، معلمان و والدین ارتقاء می یابد و در نتیجه همافزایی حاصل از تعاملات این سه گروه، امکان ایجاد شرایط یادگیری بهتر برای دانش آموزان فراهم می گردد.
منبع
رحیمی بلداجی ،جواد (1393)، رابطه اضطراب رایانهای با پیشرفت تحصیلی و انگیزش پیشرفت، پایان نامه کارشناسی ارشد، علوم تربیتی، دانشگاه اراک
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید