بررسی تجارت الکترونیک در ایران

تجارت الکترونیک در ایران بسیار نوپاست .ودر مراحل اولیه است . اماهمیت فناوری اطلاعات باعث شده تا تدوین واجرای قوانین ولوایح مورنیاز در این عرصه همواره مد نظر مسئولان ایران باشد .اما به نظر می رسد با وجود برگزاری دوره ها وکارگاههای آموزشی متعددهنوز میزان آگاهی افراد وتجار کشور از نحوه استفاده از امکانات موجود برای تجارت الکترونیک کم است . از سوی دیگر نبود شناخت از میزان امنیت موجود درشبکه داخلی وجهانی باعث شده است که اطمینان لازم وجود نداشته باشد.در حال حاضر بر آورد می شود حجم تجارت الکترونیکی در ایران 7/2درصد ازتولید ناخالص داخلی باشد که این مبادلات بیشتر در حوزه آموزش الکترونیکی، بلیط الکترونیکی، پرداختهای  بهاي خدمات دولتي،  خريد كالا وخدمات توسط مصرف كنندگان ومبادله اسناد صورت مي گيرد .وبيشتر در بخش C2B  رخ مي دهد . براي توسعه تجارت الكترونيك در كشور، ورود به بازارهاي جهاني وعضويت درسازمانهايي نظير سازمان تجارت جهاني،  داشتن نظام بانكي كار آمد، از الزامات اساسي به شمار مي آيد . بنابراين، استفاده از فناوري از ارتباطات واطلاعات در جهت ايجاد وتوسعه بانكداري الكترونيك در نظام بانكي كشور حائز اهميت است .

پس بطور كلي موانع توسعه تجارت الكترونيك در ايران عبارتند از :

 فقر اقتصادي وفرهنگي جامعه وپايين بودن سطح آگاهي مردم به فناوري اطلاعات نبود فرهنگ مناسب رويارويي با پديده تجارت الكترونيك ومانع تراشي هاي مردم عامه با ترويج شايعات وتفكر نادرست وجايگزين برخي پديده ها ي تجاري ديگري مانند بازاريابي شبكه اي كه ارتباط چنداني با پديده گسترده تجارت الكترونيك ندارد ونيز برخورد منفي تجار،  واحد هاي توزيع فيزيكي ومشتريان با تجارت الكترونيك مانع مهمي برسررشد اين پديده به شمار مي آيد.آموزش مصرف كنندگان در زمينه فرصتها ومزاياي تجارت الكترونيكي ونحوه استفاده از اينترنت ورايانه يك شرط اساسي براي ايجاد تقاضا براي فناوري هاي جديد وتجارت الكترونيكي است .آموزش نيروي انساني با مهارت بالادر بخشهاي تجارت الكترونيكي يكي از ضروريات تجارت الكترونيكي محسوب مي شود .

عوامل جمعيتي (مانند سن متوسط بالا در بازدهي ودر آمدزايي جامعه ):بالابودن سن درسطح عمومي جامعه، انگيزه جامعه وافراد را در جايگزين كردن تجارتهاي نوين به جاي تجارتهاي سنتي مي كاهد .اينگونه جوامع رغبت زيادي به تغيير مدلهاي بازدهي اقتصادي از خود نشان نمي دهند .

بي ارزش بودن وقت در فرهنگ عامه ايران يكي از مهمترين معضلات فرهنگي كشور، عدم توجه ارزشي به فرهنگ “وقت طلاست “ويا “هرلحظه گنج بزرگي است “.در جامعه است كه در فرهنگ مابسيار بدان اشاره شده است .  تازمانيكه به “وقت “به عنوان يك مقولهاي بي ارزش در جامعه كنوني ايران نگاه مي شودناگزير پديده هاي نيز كه اندكي يا بسياري باعث صرفه جويي در زمان مي شود، ناديده شمرده مي شوند.

 تصميم گيريهاي ناصحيح حكومت در برخورد با پديده هاي نو (مانند اينترنت وماهواره )ونيز در روابط بين الملل (مانند تحريم هاي اقتصادي وبانكي عليه ايرانيكي از معضلات جامعه كنوني ايران،متاسفانه برخورد يكطرفه وحذف كل بستر پديده هاي نوين به لحاظ در برگرفتن احتمال استفاده از آن پديده مغاير با شعائر ديني بوده وهست. البته تجربه نشان داده است كه باگذشت زمان جامعه وحكومت ،براي رفع موانع رشد وتوسعه منافع ملي راهي جز پذيرش آن تحت شرايطي خاص نداشته است .بنابراين وجود چنين تفكري صرف زمان زيادي رادر جاسازي چنين پديده هايي در كشور موجب شده است ،عملا موانع زيادي رادر سرراه آنهابوجودآورده ومدت زمان بهره داري وظهور علائم توسعه رابسيار طولاني مي كند.تحريم هاي اقتصادي نيز ضربه هاي زيادي برسرتوسعه زير ساختهاي تجارت الكترونيك وارد آورده است  كه از آن جمله مي تواند به محدوديت يا محروميت استفاده از كارتهاي اعتباري بين المللي نام برد.

عدم رشد متناسب زيرساختهاي مالي: عدم توجه به بسترهاي مالي وزيرساختهاي نوين حسابداري در علم اقتصاد كه يكي از بازوهاي تجارت الكترونيك مي باشد در امر توسعه اين پديده،موانع زيادي راسبب گرديده است.

هزينه هاي بالا ونبودبستر ها وتجهيزات شبكه اي وارتباطي لازم براي دسترسي سريع وآسان مردم به اينترنت:

متاسفانه زيرساختهاي ارتباطي وشبكه اي مانند :موبايل ،اينترنت و……در ايران با هزينه هاي ريالي وزماني بسيارزيادي به نتيجه مي رسند وپهناي باند اينترنتي ودسترسي سريع وآسان به اينترنت به عنوان يكي از مهمترين بسترهاي بكارگيري تجارت الكترونيك در ايران به آساني مهيا نيست .عدم دسترسي سريع وارزان به اينترنت رغبت كاربران را براي شركت در تبادلات تجاري برخط در حد بسيارزيادي مي كاهد.

امنيت تبادل داده هاي شخصي در بستر الكترونيك :يكي ازمواردي كه تاثير منفي زيادي در عدم رغبت مديران وكابران براي توسعه تجارت الكترونيك مي گذارد، عدم بستر سازي مناسب در زمينه امنيت تبادلات داده هاي شخصي ومحرمانه مانند اطلاعات پرداخت الكترونيك شامل شماره حساب ورمز كارت و……مي باشد. البته اقدامات بسيار مناسبي به عنوان مثال از سوي برخي بانكهاي مجري پرداخت الكترونيك در اتصال به سايتهاي مربوطه با رعايت اصول امنيتي مانند   SSL  انجام پذيرفته است  كه البته محدود مي باشد. معضل ديگر عدم شناخت وصدور امضاي ديجيتالي وبستر هاي توسعه زمينه هاي استفاده از گواهينامه هاي ديجيتالي مي باشد.

امنيت درتجارت الكترونيك : برقراري امنيت در سطح كاربردهاي تجارت الكترونيكي دقت بيشتري مي طلبد.در اين سطح علاوه برامنيت در ارسال ودريافت پيام ،مفهوم ديگري به نام “اعتماد”حايز اهميت است .منظور از برقراري امنيت در سطح كاربردها اين است كه امنيت مبادلات تجارت الكترونيكي در شبكه هاي مخابراتي ،باورودوحضور مجاز يا غير مجاز افراد به اين شبكه ها تهديد نشود . برقراري اين سطح از امنيت مستلزم استفاده از ابزارهاي امنيتي تجارت الكترونيكي است . اين ابزارها طوري طراحي شده اند كه باتوجه به ماهيت وپيچيدگي روش كار ،استفاده از آنهادر جريان انجام مبادلات تجارت الكترونيكي بسيار آسان است. اين گزارش به تشريح ابزارهاي امنيتي تجارت الكترونيكي در سطح كاربردها مي پردازد تا بتوان با بكارگيري اين ابزارها ،امنيت مبادلات تجاري رادرسطح شبكه اينترنت امكان پذير ساخت .البته بايد گفت كه هركدام از اين ابزارها وروشها ،سطحي از امنيت را براي مبادلات تجارت الكترونيكي فراهم مي آورند. وهيچ گاه نمي توان ادعا كرد كه اين ابزار امنيت 100%رابوجود مي آورند . بلكه درتجارت الكترونيكي به سطحي از امنيت نياز داريم كه بوجود آورنده اعتماد باشد .از اين رو در بيشتر مستندات ،كلمه اعتماد به همراه امنيت طرح مي شود .البته اين نكته حايز اهميت است كه سطحي از امنيت كه بوسيله استفاده از اين ابزارها وروشها درجريان فرايند تجارت الكترونيكي بوجود مي آيد ،از سطح امنيت موجود درتجارت سنتي بسيار بيشتر است .نكته مهم اينكه براي انجام تجارت الكترونيكي ايمن ،بايد اين ابزارها راشناخت وبا بكار گيري آنها به سطح قابل قبول امنيت در اين عرصه دست يافت.

امنيت اطلاعات

تامدتهاامنيت اطلاعات متعارف ومتعادل با”محرمانگي اطلاعات”تلقي مي شد . اما پس از دهه 90با ايجادشبكه هاي محلي وجهاني ،سيستم چندكاربره،سخت افزارهاي پيشرفته واتكاي بشر به دنياي مجازي ،جنبه هاي ديگري از امنيت اطلاعات درسيستم هاي رايانه اي پديدار شد.ايمن سازي اطلاعات بستگي به حفاظت از اطلاعات وسيستم هاي اطلاعات در برابر حملات دارد .بدين منظور از خدمات ايمني متعددي استفاده مي شود . اين خدمات بايد قابليت لازم براي ايجاد يك سيستم حفاظتي مناسب،تشخيص به موقع حملات وواكنش سريع را داشته باشند .بنابراين مي توان محور استراتژي انتخابي رابر سه مولفه حفاظت ،تشخيص درست وواكنش استوار كرد .سازمانها علاوه بريكپارچگي بين مكانيزم هاي حفاظتي ،مي بايست همواره انتظار حملات اطلاعاتي راداشته باشند.خودرابراي واكنش سريع وامكانات لازم براي بازيافت اطلاعات وبرخورد درزمان مناسب فراهم شود.

هدف از امنيت اطلاعات، استفاده از مجموعه اي از سياستها ،راه كارها ،ابزارها،سخت افزارها ونرم افزارها براي فراهم آوردن محيطي عاري از تهديددرتوليد ،پالايش ،انتقال وتوزيع اطلاعات است . فراهم آوردن چنين محيطي مستلزم انجام مواردي است كه مي توان از آنهابه نيازهاي امنيتي اطلاعات نام برد.هدف ازبرقراري امنيت در شبكه عبارت است از رازداري وامانت داري ،يكپارچگي ودرنهايت دردسترس بودن . اين سه عامل ( CIA (  اصول اساسي امنيت اطلاعات در شبكه ويا بيرون آن راتشكيل مي دهند تا بارعايت آنها ،همه اسباب لازم براي امنيت شبكه برقرار شود.

منبع

امیری ،زهرا(1393)،درک مشتریان از امنیت و اعتماد سیستم مبادله الکترونیکی سهام در حوزه تجارت الکترونیک در استان کرمانشاه ،پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی ،دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید