« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »الگوهای کیفیت زندگی
الگوی کاسیو
کاسیو الگوی جامعی را مشتمل بر اجزای زیر ارائه داده است:
- مشارکت کارکنان
- پیشرفت شغلی کارکنان
- ارتباطات کارکنان
- حقوق و دستمزد کارکنان
- عمل و انگیزش به کار در کارکنان
- امنیت شغلی کارکنان
- حل و فصل مشکلات کارکنان
- غرور و افتخار ملی .
الگوی هریک و مک بوی
هریک و مک بوی، یک الگوی چهار جزیی ارائه داده اند:
- امنیت
- برابری
- دموکراسی
- فردیت
الگوی ارائه شده توسط انجمن مدیریت امریکا
در تحقیقی که در انجمن مدیریت امریکا به عمل آمده است کارکنان معتقدند که یازده مورد زیر اجزای عمده کیفیت زندگی کاری می باشد:
- حقوق و دستمزد
- مزایا (به ویژه مزایای خدمات درمانی)
- امنیت شغلی
- داشتن فرصت انتخاب شغل دیگر در سازمان
- نداشتن تنش های کاری
- شرکت در تصمیماتی که به سرنوشت افراد مربوط می شود.
- دموکراسی در محل کار
- سهیم بودن در سود
- وجود نظام بیمه بازنشستگی
- وجود امکانات و خدمات رفاهی
- چهار روز کار در هفته
الگوی ارائه شده در شرکت جنرال موتورز
در شرکت جنرال موتورز معیارهای زیر مورد استفاده قرار گرفته است:
- جلب همکاری ومشارکت اتحادیه در فرآیند تولید
- مشارکت آزادانه کارکنان
- تضمین امنیت شغلی
- استفاده از چرخه کیفیت از طریق بحث و بررسی مشکلات مؤثر در عملکرد کارخانه و محیط کار
- تشویق کارکنان به رشد شغلی و توسعه مهارت ها در درون تیم کاری
- دسترسی به آموزش مهارت ها
- مشارکت گروه کاری در پیش بینی نیازهای شخصی، انتخاب اعضا و رهبر گروه
- تشکیل جلسات دوره ای تیم کاری برای بحث پیرامون موضوعاتی چون کیفیت، زمانبندی امور، مسائل ایمنی محیط کار و سفارش های مشتریان
- احساس مسئولیت نسبت به مسائل و مشکلات کارکنان
الگوی ارائه شده توسط مورتن
در مطالعه دیگری که توسط مورتن انجام شده است کیفیت زندگی کاری به شش قسمت عمده تقسیم بندی شده است که این موارد به اختصار عبارتند از:
حقوق و مزایا: که باید بر اساس میزان دقت، توانایی و کوشش افراد در سازمان به آنان تعلق گیرد. چنانچه حقوق و مزایای تعلق گرفته شده ناکافی باشد ممکن است افراد به سازمان های دیگر روی آورند.
جدول زمانی کار: عوامل متعددی در این طبقه جای می گیرد؛ از قبیل: کار تمام وقت، کار پاره وقت، چهار روز کار در هفته، زمان کاری شناور، اوقات فراغت بین کار، مرخصی و تعطیلات. زمانی کاری شناور به افراد آزادی بیشتر و فرصت برای پرداختن به فعالیت های غیر کاری دهد. این عوامل در سال های اخیر اهمیت
ویژه ای یافتند.
ماهیت شغلی: چنانچه ساختار شغل متناسب با توانایی ها و استعداد فرد باشد در آن صورت احساس رضایت به وی دست می دهد.
جنبه های فیزیکی شغل: به مرور زمان توجه فزاینده ای به بی حفاظ بودن کارگران در مقابل مواد شیمیایی خطرناک، مخاطرات ایمنی و سر و صدا در محیط کار معطوف می شود. در گذشته نسبت به زیان هایی که از بی توجهی به این عوامل ناشی می شد آگاهی اندک وجود داشت. چنانچه کارکنان در مدت زمان طولانی در محیطی که از نظر شرایط و ابزار کاری نامناسب است به کار گرفته شوند در آن صورت رضایت شغلی آنان کاهش می یابد.
جنبه های نمادی شده داخل و خارج شغل: عوامل داخلی شامل امنیت شغلی، امکانات رفاهی، رستوران، بهداشت محیط کار می باشد و عوامل خارجی شامل فرصت های تحصیلی، موانع شغلی یا اتحادیه ای برای رشد و پیشرفت، شرایط بازار کار و محدودیت های نژادی، جنس، سن و … می باشد.
عوامل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر زندگی کاری: رضایت یا عدم رضایت شخص از زندگی ممکن است به محیط کار منتقل شود. مسائلی از قبیل ارتقاء سطح زندگی، هزینه های بالای مسکن، مشکلات انرژی، مشاجرات خانوادگی و آلودگی هوا باعث اضطراب و ناتوانی شده و در نهایت منجر به عدم رضایت می گردند. از طرف دیگر نزدیکی به مراکز فروش، امکانات تفریحی، غذاهای منجمد شده، موفقیت در آموزش های عمومی، وجود وسایل حمل و نقل خوب و کافی و دیگر امکانات رفاهی باعث آرامش و آسایش زندگی افراد شده و رضایت آنان را فراهم می آورد .
بطور کلی می توان شاخص های مشترکی را که نشانگر کیفیت بالای زندگی کاری باشند، فهرست کرد:
- وجود اعتماد در سازمان
- حمایت مدیریت از شیوه های مشارکتی در سازمان
- ایجاد زمینه های رشد و پرورش و فرصت های آموزش و توسعه
مهارت های کارکنان
- فراهم بودن بازخورد عملکرد
- سرپرستی کمتر و تفویض اختیار بیشتر
- کار گروهی در سازمان
- ایمنی و سلامتی محیط کار
- حقوق و مزایای کافی
- توزیع عادلانه پاداش های سازمانی
- کاهش اخبار و شایعات مربوط به اخراج
- وجود آزادی نطق و بیان
- غنی و با چالش بودن مشاغل
- وجود گزینه های دیگری به جای اخراج
- وجود ارتباطات باز
- کاهش فشارهای شغلی
- وجود سازمان های کارگری
مفاهیمی چون کیفیت زندگی کاری و مفاهیم مشابه ان نباید بدون در نظر گرفتن شرایط و مقتضیات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مورد استفاده قرار گیرد. اغلب نظریه ها و اصول در مرحله ی علوم اجتماعی زمانمند و مکانمند هستند وبر اساس نگرش اقتضایی و مدیریتی بومی در اعمال مدیریت نباید مقتضیات زمانی و مکانی به فراموشی سپرده شود ، ضروری است که در سایر کشورها با پژوهش های علمی به شاخص های معرف کیفیت زندگی کاری دست یافت. بالاخص رفتار مردم در کشورهای در حال توسعه که در اکثر آن ها رفتارهای احساس و عاطفی از رفتارهای عقلانی پیش گرفته است. بنابراین لزوم این تحقیق در جامعه صنعتی کشور جهت افزایش کارایی و اثربخشی سیستم های سازمانی است و باعث توسعه خلاقیت ها و نوآوری ها و بهینه سازی کیفیت نظام کار، یا کیفیت زندگی کاری می گردد.
منبع
زارعی،قنبر(1388)، رابطه رفتار مدنی سازمانی با کیفیت زندگی کاری، پایان نامه کارشناسی ارشد،روانشناسی صنعتی سازمانی،دانشگاه آزاداسلامی مرودشت
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید