اصول مسؤولیت­پذیری در سازمان

مسؤولیت پذیری، تعهد تصمیم گیرندگان برای اقداماتی است که به طور کلی علاوه برتأمین منابع خودشان، موجبات بهبود رفاه جامعه رانیز فراهم می آورد. در این تعریف عناصر چندین وجود دارد:

1. مسؤولیت­پذیری یک تعهد است که موسسات باید در قبال آن پاسخگو باشند.
2. موسسات مسئولند که از آلوده کردن محیط زیست، اعمال تبعیض در امور استخدامی، بی توجهی به تأمین نیازهای کارکنان خود، تولید کردن محصولات زیان آور و نظائر آن که به سلامت جامعه لطمه می­زند، بپرهیزند.
3. سازمان­ها باید با اختصاص منابع مالی، در بهبود رفاه اجتماعی مورد قبول اکثریت جامعه بکوشند این قبیل اقدامات عبارتند از: کمک به فرهنگ کشور و موسسات فرهنگی و بهبود کیفیت زندگی به طور کلی.
4. چون سازمان تاثیر عمده ای بر سیستم اجتماعی دارند لاجرم چگونگی فعالیت آنها باید به گونه ای باشد که در اثر آن زیانی به جامعه نرسد و در صورت رسیدن زیان، سازمان­های مربوطه ملزم به جبران آن باشند .به عبارت ساده ، سازمان­ها باید به عنوان جزئی مرتبط با نظام بزرگتر که در آن قرار دارند عمل کنند چون نظام های فرعی کل نظام اجتماعی را شکل می دهند.

جمع بندی ده بعد اصلی از اصول بیان شده در مورد مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان

• تعهد به جامعه
• مشارکت ذینفعان
• بهبود کیفیت زندگی
• توسعه اقتصادی
• پیاده سازی کسب وکار اخلاقی
• قانون مداری
• اقدامات داوطلبانه
• حقوق بشر
• حفاظت از محیط زیست
• شفافیت و پاسخگویی

مدل مسؤولیت­پذیری اجتماعی سازمان از دید کارول

چارچوب کارول به عنوان پر استفاده ترین چارچوب نقل قول شده است او عنوان کرده که تکایف اجتماعی هر بنگاه را می توان از چهار منظر مشاهده کرد که پرداختن به آنها موجب ارتقای کیفیت شهروندی هربنگاه است.

تعهدات اقتصادی

به طور کلی بنگاهای اقتصادی به عنوان واحدهای اقتصادی در جوامع برای نیل به اقتصاد بهتر شکل گرفته­اند و تولید کالا و خدمات اولین و بهترین هدف بنگاهای اقتصادی می باشد به همین دلیل نقش اولیه و اصلی بنگاها تولید کالا یا خدماتی است که جامعه از آنها انتظار دارد واین فرایند موجب تولید سود برای بنگاها می باشد. باید توجه داشت که اهداف و فعالیت های بنگاه­ها در سایه فعالیت های اقتصادی معنی پیدا می کند و اگر فعالیت های اقتصادی سودده نباشند دیگر فعالیت­های وی، مورد سوال قرار می گیرد.

تعهدات قانونی

جامعه از بنگا­ها فقط نمی­خواهد که سود ده باشند بلکه همچنین می­خواهد مطابق با قوانین و مقررات رفتار نمایند. به عبارت دیگر در (قرارداد اجتماعی) بین جامعه و بنگاهای اقتصادی، جامعه از بنگاه­ها و شرکت­های اقتصادی می­خواهد که در یک چارچوب حقوقی و قانونی سود باشند. مسؤولیت­های حقوقی در بر گیرنده یک مجموعه از دستورالعمل های اخلاقی است که برای تجارت عادلانه، توسط قانون گذاران وضع شده است. این نوع از مسؤولیت   سازمان را در اصل می توان لایه ی دوم از هرم تعهدات اجتماعی بر شمرد. ولی همچون تعهد اقتصادی از نوع پایداری واجباری می باشند که در صورت عدم پرداختی به آنها موجب زوال سازمان می گردد.

تعهدات اخلاقی

تعهدات اخلاقی بازگو کننده­ی فعالیت هایی هستند که بر خلاف تعهدات اقتصادی و حقوقی تدوین نشده­اند واز طرف افراد جامعه به صورت دستورالعمل ارائه نشده اند. این تعهدات در بر گیرنده هنجارها، استانداردها و انتظاراتی است که بازگو کننده­ی دغدغه­های مصرف کنندگان، کارکنان، سهامداران و جوامع در خصوص عدالت، برابری و پاسداری از وجدان ذی نفعان می باشد. نکته ای که وجود دارد این است که شاید تعهدات اخلاقی به صورت کج دار و مریز در جامعه وجود داشته باشد و وحدت نظردرمورد آن حاصل نشده باشد، که موجب خواهد شد بنگاها در این زمینه دچار مشکلات شناسایی اخلاقیات و انتظارات جامعه باشند.

تعهدات اجتماعی

نوع دوستی شامل آن دسته از فعالیت­های بنگاه می گردد که در جهت پاسخ به انتظارات جامعه برای شناسایی بنگاه به عنوان شهروند خوب انجام می­شوند. به طور مثال مشارکت بنگاهای اقتصادی چه از جهت مالی وچه از لحاظ زمانی ومعنوی در فعالیت ها هنری، آموزشی، و یا تشکیل انجام آنها از این دسته می باشد.

روش­های متفاوت اجرای مسؤولیت­پذیری اجتماعی سازمان

روش­های متعددی برای اجرای مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان در سازمان­ها وجود دارد، اما عمدتاً این سه روش غالب هستند:

مسؤولیت­پذیری سازمان در محیط کار : این ویژگی عمدتآ فعالیت­هایی نظیر بهبود عملکرد در محیط کار، راهبردهای مربوط به سلامت جسمی و فکری کارکنان، ایجاد و حفظ تعادل در سطح کار و زندگی کارکنان، تأمین امنیت شغلی کارکنان و همچنین راهبردهای مرتبط با یادگیری و توسعه نیروی انسانی در محیط کار را در بر می­گیرد.

مسؤولیت پذیری سازمان­ها در سطح جامعه:  در این بحث مباحثی از قبیل سازمان­های غیر دولتی و عام المنفعه، رعایت حقوق انسانی تک تک افراد جامعه، مشتریان، کارکنان و گروه­های ذی­نفع و همچنین گروه­های غیر منتفع از فعالیت سازمان مطرح می­گردد.

مسؤولیت پذیری­سازمان­ها در قبال محیط زیست: آلودگی های زیست محیطی و توجه به مسائل اخلاقی و غیر مادی در این دسته مسؤولیت های سازمان می گنجد.

منبع

بازی، قاسم(1394)، رابطه بین مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان با کارتیمی و توسعه حرفه ای، پایان نامه کارشناسی ارشد، مدیریت آموزشی، دانشگاه بوعلی سینا

از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید