« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »استفاده از تصاویر در آموزش
زبان تصویر
هر زبانی که به ما به ارث برسد، در آن واحد هم وسیله است و هم دام. وسیله است، چون با آن تجربه مان را نظم می دهیم و اطلاعات حاصل از واقعیت جاری پیرامونمان را با واحدهای زبانی–کلمه جمله ها،گزاره ها – در می آمیزیم. آنچه در مورد زبآن های کلامی صادق است، در مورد زبان های تصویری هم مصداق دارد؛ چراکه حاصل از تجربه تصویری مان را با تصویرها ،کلیشه ها و قالبهای پیش ساخته ای از این یا آن قبیل، مطابق شیوه ای که به ما آموخته شده ببینیم، در می آمیزیم. پس از در آمیختن اطلاعات تجربی مان با چیزهای غیرقابل لمس، چه تصویری باشند وچه کلامی بدون رجوع دوباره به خود اطلاعات، به انحصارشان در می آوریم، و از آن ها نظام هایی می سازیم واین نظامهای تجریدی پرداخته ذهن را، هر گاه کلامی باشند«تفسیر» یا «فلسفه» و آنگاه که بصری باشند، (بازنمایی های جهان) می نامیم. زبان تصویر و ارتباط بصری از لحاظ توان، خواه برای آشتی دادن انسان با شناخت خویش وخواه برای موجودیتی یکپارچه بخشیدن به او از معتیر ترین وسایل است. زبان تصویر، قادر خواهد بود موثرتر از تقریبا هر وسیله ارتباطی دیگری، دانش را نشر می دهد. زبان تصویر به انسان امکان می دهد که تجربه کند و تجربیاتش را در شکلی قابل مشاهده مستند سازد.
اما زبان تصویر امروزه وظیفه ای دقیق تر وحتی تا حدی مهم تر نیز دارد. درک یک تصویر شامل شرکت تماشاگر در فرایندی از سازماندهی می شود، زیرا تجربه یک تصویر عمل خلاق انسجام بخشنده ای است. بر پایه این واقعیت، نظمی در سازماندهی این تجربه هست که، از لحاظ ساختاری، نظمی با بالاترین اهمیت در هرج و مرج جهان بی شکل ما محسوب می شود. هنرهای تجسمی، تجلیات عالی زبان بصری هستند، و بنابراین ابزارهای آموزشی اند که قیمتی برآن ها متصور نیست.
شناخت پيدا کردن نسبت به آن چه ارتباط بصري خوانده مي شود مانند يادگيري زبان است. زباني که تنها از تصوير تشکيل شده است. تصاويري که براي ملل مختلف با زبان هاي خاص خودشان معنايي يکسان دارند. زبان بصري زباني است محدودتر از زباني که با آن صحبت مي کنيم ولي مسلماٌ ارتباطي مستقيم تر برقرار مي کند و مثال بارز آن يک فيلم خوب است که اگر تصاوير بتوانند داستان را خوب بيان کنند ديگر احتياجي به استفاده از واژه ها نخواهد بود بنابراين ارتباط بصري وسيله اي براي انتقال از يک فرستنده به يک دريافت کننده است که هيچ چيز نمي تواند جايگزين آن شود ولي شرط اوليه آن دقيق بودن اطلاعات، عينيت داشتن علامات، وجود سيستم رمزي واحد و عدم وجود سوء تفاهم است و در چنين شرايطي بسيار راحت تر و مستقيم تر مي تواند با مخاطب ارتباط برقرار نمود بدون اينکه مليت، زبان، نژاد و… او در اين رابطه دخيل مي باشد. پر واضح است که برخي از پيام هاي بصري که براي مردمي خاص با فرهنگي خاص طراحي مي شوند فقط براي همان مردم مفهوم خواهند داشت زيرا هر کس آن چيزي را مي بيند که درباره اش اطلاعاتي دارد با اين حال اصول عمومي و مبادي سواد بصري در همه ي موارد عادي صحيح است.
کلمات از حروف الفبا تشکیل شده اند که خود این حروف، بنابر نظر(داندیس،1391) در کتاب مبادی، سواد از تصاویر آغاز شده اند. تکامل زبان از تصاویر آغاز شد، و به صورت تصویر نگاری درآمد که در آن شکلهای ساده با معانی روشن وواضح به کار می رفت. سپس به واحدهای آوایی تبدیل شد و سرانجام شکل الفبا به خود گرفت. مولف کتاب چشم هوشمند، الفبا را به همین مناسبت ریاضیات معنا خوانده است. هرگامی که در این را برداشته می شد، مسلما تکاملی بیشتر در ارتباط موثرتر میان آدمیان بود. شواهد بسیاری موجود است که نشان می دهد در جریان امروز بازگشتی به گذشته می شود، یعنی بازگشت به استفاده از تصویر برای برقرار کردن ارتباط، و این عقبگرد به دلیل آن است که افراد بشر می خواهند به شکلی موثر تر و مستقیم تر با یکدیگر ارتباط برقرار یابند.
تصویر همان طور که جلوآمد به کلمه تبدیل شد ودر دوبخش گفتاری (شفاهی ) ونوشتاری (کتبی) ارایه شده است. بخش گفتاری وشفاهی به این شکل بود که بیانی که انسان اولیه استفاده می کرده بیان اشارات وواژه های اصوات طبیعی بوده ،مثل اَ، اِ، اُ و نظایر آن، این به شکل های گوناگون باهم ترکیب می شدند ودر واقع مثل پدیدهای عینی بودند وبعد از یک سری تغییرات کلی که به وجود آمده، کلام وجه ای قراردادی ومعنای مثل آنچه اکنون صحبت می کنیم به خود گرفته است. در نوشتاری وکتبی هم به همین ترتیب است .خط اولیه شکل پدیده های طبیعی بوده وبعد تجریدی شده وبعد از آن به شکل الفبایی در آمده است. زبان تصویر قادر است موثرتر هر تصویری دانش را نشر دهد. زبان تصویر به انسان امکان می دهد که تجربه کند و تجربیاتش را در شکلی قابل مشاهده مستند سازد. ارتباط بصری، ارتباطی جهانی و بین المللی است: محدودیت های تحمیل شده توسط زبان، لغتنامه، و دستور زبان را ندارد و یک بی سواد هم می تواند مثل شخص تحصیل کرده ای آن را بفهمد.
کایرو (2005) در خصوص کلمات وتصویر بر این باور است که در یک تصویر اطلاعات بیشتری نهفته است. وی در مقاله “چه چیز را باید در گرافیک نشان داد؟” می نویسد: کلمات، خلاصه ترین نمایش سمبلیک بصری از اجسام هستند، به طور مثال، اگر کلمه کامیون بیان شود، هرکس تصویری متفاوت در ذهن خود تداعی می کند، یه تصویر، نمایشی خلاصه از جسم مورد نظر ما نیست، هر چه تصویر با جزئيات بیشتری ارائه شود در حقیقت به مخاطب خود می گوید که به طور مثال کامیون مورد نظر به چه شکل است. با پذیرش این بحث باید گفت: به ندرت پیش می آید که ما نوشتن را به عنوان اولین نحوه تفکر در میان تفکرات خود انتخاب کنیم. در عوض مغز ما تصاویری را انتخاب می کند که مفاهیم لغوی را به صورت گسترده در بر دارد. تمام تصاویر تصاویر بصری نیستند، اما بخش عمده ای از آن ها را شامل نمی شوند. ارسطو فیلسوف یونانی، دراین خصوص می گوید: زمانی که مردم در مورد چیزی فکر می کنند، ضرورتا یک تصور تصویری در مورد آن دارند، چون تصاویر شبیه احساس هستند. با این تفاوت که آن ها از ماده ساخته نشده اند، بنابراین اولین نشانه چیزی بدون تصویر نخواهد بود. انسآن ها موجوداتی هستند که بیشتر از بینایی خود استفاده می کنند ودرک بسیاری از چیزها اگراز طریق بصری توضیح داده شود راحت تر است.
از برآیند مطالب مذکور وهمچنین با اتکا به این دو نظر که عنصر دیدنی، امرخواندنی را تقویت می کند و با دیدن، پیام زودتر منتقل می شود. باید گفت تصویر در انتقال پیام ها، اطلاعات و خبار به مخاطب در هر سطح از اطلاع وآگاهی، از نقش به سزایی برخوردار است. چرا که تصویر، امکان برقراری ارتباط موثرتر و مستقیم تر را به مخاطب می بخشد. از سوی دیگر نگاه به تصویر است که رسانه ها، کتاب های درسی ومجلات و سایت ها رابه بهره گیری از قابلیت تصویر ترغیب می کند. چراکه با اتکا به نظر پژوهشگران، بهره گیری از تصاویر و انگاره های دیداری (علاوه بر کسب جذابیت های ظاهری برای رسانه ها، آن ها را خواندنی تر کرده وحتی به جذب بیشتر مخاطب توسط آن ها منجر می شود.
منبع
نظری، سحر(1395)، بررسی تاثیر آموزش با استفاده از اینفوگرافیک بر تفکر انتقادی در درس تاریخ دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه شهرستان سرپل ذهاب در سال تحصیلی95-1394، پایان نامه کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشگاه رازی کرمانشاه.
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید