« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »ارزيابي تحليلي – تطبيقي و مدل هاي سنجش سرمايه فكري
جدول نتايج تحليلي – تطبيقي روش هاي مختلف سنجش و اندازه گيري سرمايه فكري ارائه مي‌نمايد. هر يك از اين روش ها بر حسب كمي يا كيفي بودن، مبتني بر عملكرد گذشته و يا آينده بودن و قابل الگوبرداري بودن يا نبودن مورد مقايسه قرار مي گرفته اند.
| روش | كمي يا كيفي | عملكرد تاريخي يا آينده | قابليت استفاده در الگوگيري |
| ترازنامه نامرئي سرمايه ساختاري سرمايه فردي | تاحدي كمي | مبتني بر هزينه هاي تاريخي | خير |
| كنترل دارايي هاي ناملموس ديد بيروني ديد دروني شايستگي افراد دارايي هاي ناملموس | كيفي | هردو | خير |
| كارت نمره متوازن ديد مالي ديد مشتري ديد فرايند ديد نوآوري و يادگيري |
كيفي | هردو | خير |
| ارزش افزوده اقتصادي طرح ريزي مالي بودجه بندي هدف گذاري ،جبران | كمي
| مبتني بر هزينه هاي تاريخي
| فقط دروني |
| شاخص سرمايه فكري استراتژي و معيارهاي مالي و غير مالي | تك معياره | مبتني بر عوامل بالقوه ايجاد ارزش كننده | محدوده |
| كارگزار تكنولوژي دارايي هاي بازار دارايي هاي انساني مالكيت معنوي داراييهاي زير بنائي | از كيفي به كمي شدن | هر دو نگرش (هزين،بازار)
| محدود |
| نرخ بازده دارايي ها عملكرد كلي دارايي ها | تك معياره | مبتني بر هزينه هاي تاريخي | بلي |
| سرمايه فكري مستقيم بازار مالكيت معنوي تكنولوژي دارايي هاي انساني | كمي | مبتني بر اجزاي دارايي هاي بازار | بلي |
| جهت يابي تجاري اسكانديا مالي ، مشتري فرايند انساني توسعه | تا حدي كمي | هردو | خير |
| روش هاي مالي انساني سرمايه مشتري و ساختاري و اشتراك اين دو | كمي | مبتني بر قيمت بازار | بلي |
طبقه بندي شيوه هاي اندازه گيري سرمايه فكري از ديد کلاینت و دارن
شيوه هاي اندازه گــيري براي دارايــي هاي نامشهود در درون چهــار مقوله اصلي از شيوه هاي اندازه گيـري مطرح داده شده است. اين طبقه بندي ها با توسعه طبقه بندي هاي ویلیامز و لیوتی توسط کلاینت و دارن پيشنهاد شده اند.
روش هاي محاسبه مستقيم سرمايه فكري
برآورد ارزش دلاري دارايي هاي نامشهود بوسيله شناختن اجزاء مختلف آن مي باشد. يكبار اين اجزاء مشخص مي‌شود، آنهايي كه مي توان بطور مستقيم عرضه كرد، بطور جداگانه و يا بصورت يك ضريب جمع شونده، ارزيابي مي شود .
روش هاي برآورد ارزش بازاري سرمايه
تفاوت برآورد شده بين ارزش بازاري سرمايه يك شركت و حقوق صاحبان سهام بعنوان ارزش سرمايه فكري و يا دارايي هاي نامشهود مي باشد.
روش هاي برگشت دارايي ها
ميانگين عايدات بعد از ماليات يك شركت براي يك دوره زماني، تقسيم بر ميانگين دارايي هاي مشهود شركت شود نتيجه ROA شركت است كه پس ازآن با ميانگين صنعت مقايسه مي شود.تفاوت ايجاد شده با ميانگين دارايي هاي مشهود شركت در برآورد يك ميانگين درآمد سالانه از دارايي هاي نامشهود است، با تقسيم كردن ميانگين درآمد ها مذكور بر ميانگين هزينه هاي سرمايه شركت يا يك نرخ بهره، مي توان برآوردي از ارزش دارايي هاي نامشهود يا سرمايه فكري استنتاج كرد.
روش هاي كارت امتياز
اجزاي مختلف دارايي هاي نامشهود يا سرمايه فكري شناخته شده‌اند و مقياس ها و شاخص هاي ساخته شده در برگه هاي امتيازي گزارش شده اند و يا بصورت نمودار نشان داده شده اند. روش هاي SC شبيه روش هاي DIC هستند كه هيچ برآورد دلاري از دارايي هاي نامشهود ندارند.
جدول روش‌هاي ارزشيابي سرمايه فكري IC (گردآوري اریک سویبی)
| توصيف نحوه اندازه گيري | طــبقه | استدلال كننده اصلي | اصطـــلاح | سال توسعه تقريبي |
| تركيبي از چهار شاخص : هويت ،سرمايه انساني،سرمايه دانش و شهرت.توسط مشاورين “گروه سرمايه انساني” نروژ توسعه داده شده است. | SC
| Sandvik 2004 | Topplinjen/ Business IQ | 2004 |
| پيشنهادي از طرح پژوهشي مورد حمايت دولت كه موسسات دانماركي چگونه دارايي هاي نامشهود خود را گزارش نمايند.سرمايه فكري عبارت است از: 1)شرح دانش، 2)مجموعه توانايي مديريت، 3) تعداد ابتكارات ، 4) شاخص هاي مربوطه | SC | Mouritzen ,Bukh & al. 2003 | Danish Guidelines (رهنمودهاي دانماركي) | 2003 |
| توسعه چارچوب جهت دهنده اسكانديا و تركيب آن با تفكر مانيتور دارايي هاي نامشهود: نرخ كارايي ، تجديد و ريسك | SC
| Edvinsson 2002 | IC Rating نرخ سرمايه فكري | 2000 |
| يك ماتريس از شاخص هاي غير مالي در سه طبقه مطابق سيكل توسعه مرتب شده است: اكتشاف (يادگيري)، پياده سازي (انجام )،تبديل بصورت بازرگاني (تجاري كردن) | SC | Lev B 2002 | Value Chain Scoreboard (تابلوي امتيازات زنجيري ارزش) | 2002 |
| از يك طرح پژوهشي مورد حمايت EU ، چارچوبي براي مديريت و افشاي دارايي هاي نامشهود حاصل شده است. 1)تعريف اهداف استراتژيك،2)تعريف منابع نامشهود3)اقدام جهت توسعه منابع نامشهود. سه دسته دارايي هاي نامشهود: سرمايه انساني، سرمايه ساختاري و سرمايه ارتباطات. | SC
| Meritum Guidelines 2002 | Meritum guidelines رهنمودهاي مريتم | 2002 |
| يك روش براي تشخيص دادن شش بعد علمي از توانايي هاي يك سازمان در چهار قدم است:1)دارايي هاي كليدي دانش را تعريف كنيد، 2)فرايندهاي كليدي دانش را مشخص كنيد ،3)برنامه ريزي اقدامات روي فرايند دانش،4)بهبود اسباب اجرا ونظارت ، سپس بازگشت به مرحله 1 | SC | Marr & Schiuma 2001 | Knowledge Audit Cycle (سيكل حسابرسي دانش) | 2001 |
| متدولوژي حسابداري بوسيله KMPG براي حسابگري و اختصاص دادن ارزش جهت 5 نوع دارايي نامشهود پيشنهاد شد: 1)داراييها و اوقاف، 2)مهارتها و دانش ضمني، 3)ارزشهاي جمعي و هنجارها، 4)تكنولوژي و دانش آشكار، 5)فرايندهاي مديريت و فرايندهاي اصلي. | DTC | Andriessen & Tiessen 2000 | The value ExplorerTM (جستجوي ارزش) | 2000 |
| متدولوژي براي تعيين كردن ارزش دارايي فكري | DTC
| Sullivan 2000 | Intellectual asset valuation (ارزشيابي دارايي فكري) | 2000 |
| طرحي است كه توسط يك موسسسه كانادايي بنياد نهاده شده است . TVC نقدينگي به صورت نزولي برنامه ريزي شده را بكار مي برد تا چگونگي تاثير حوادث بر فعاليت هاي با برنامه را آزمايش كند.
| DTC
| Anderson & Mcleen 2000 | Total Value Creation, TVCTM (ايجاد ارزش كل) | 2000 |
| درآمدهاي سرمايه دانش بعنوان بخشي از كل درآمدهاي عادي برآورد شده اند وبيش از درآمدهاي قابل استناد دراييهاي دفتري مورد انتظار مي باشد.
| ROA | Lev 1999 | Knowledge Capital Earnings (منابع سرمايه دانش) | 1999 |
| سلسله مراتب مصارف شاخص هاي وزني كه تركيب شده اند و ترجيحا روي ارزشهاي نسبس متمركز شده اند تا روي ارزشهاي مطلق .ارزش افزودني تركيبي = ارزش افزوده پولي + ارزش افزوده داراييهاي نامشهود
| DTC | McPherson 1998 | Inclusive valuation Methodology (IVM) (متدولوژي ارزشيابي فراگير) | 1998 |
| يك سيستم نزولي برنامه ريزي شده است. تفاوت مابين ارزش AFTF در آخر و شروع دوره ،ارزش افزوده در طي دوره است. | DTC | Nash H 1998 | Accounting for the future (AFTF) (حسابداري براي آينده) | 1998 |
| تعبير كردن ارزش خالص شركت به ارزش بازاري سهام آن و تقسيم آن بصورت سرمايه مشهود + { IC درك شده + تحليل IC + SCA(مزيت رقابتي قابل توجه )} | MCM | Standfield 1998 | Investor assigned market value (IAMV TM) (ارزش بازاري تعيين شده توسط سرمايه گذار) | 1998 |
| ارزش سرمايه فكري ،تفاوت ميان ارزش بازاري سهام شركت و ارزش دفتري آن مي باشد. | MCM | Stewart 1997 Luthy 1998 | Market -to- Book Value )ارزش بازاري به دفتري) | 1997 |
| بوسيله تعديل سود اعلام شده شركت با هزينه هاي مرتبط با دارايي هاي نامشهود ، حساب شده است. تغييرات در تهيه ارزش افزوده اقتصادي (EVA) نشانه اي از سرمايه فكري شركت است، خواه توليدي يا غير توليدي. | ROA
| Stewart 1997 | Economic Value Added (EVATM) (ارزش افزوده اقتصادي) | 1997 |
| بازده اضافي بر دارايي هاي ثابت را محاسبه مي كند آنگاه اين صورت را بعنوان نسبتي از بازده مربوط به دارايي هاي نامشهود بكار مي برد. | ROA | Stewart 1997 Luthy 1998 | Calculated Intangible Value )ارزش دارايي نامشهود برآورد شده) | 1997 |
| ميزان و كيفيت كارايي سرمايه فكري بكار رفته در خلق ارزش بر اساس سه مولفه اصلي زير اندازه مي گيرد: 1) سرمايه بكاررفته ،2) سرمايه انساني، 3) سرمايه ساختاري | ROA (don’t quite fit any of the catagories) | Pulic 1997 | Value Added Intellectual Coefficient (VAICTM) (ارزش افزوده كارايي فكري) | 1997 |
| يكي كردن همه شاخص هاي فردي ارائه دهنده خصوصيات و مولفه هاي فكري در يك شاخص واحد مي باشند. تغييرات در شاخص هستند كه منجربه تغييرات درارزش بازاري شركت مي گردند. |
SC | Roos , Roos , Dragonetti And Edvinsson 1997 |
Ic-IndexTM )شاخص سرمايه) |
1997 |
| ارزش سرمايه فكري يك شركت بر اساس تحليل تشخيصي از پاسخ يك شركت به 20 سوال، شامل چهار مولفه اصلي سرمايه فكري تعيينمي شود. | DIC | Brooking 1996 | Technology Broker )تكنولوژي بروكر) | 1996 |
| سرمايه فكري عملكردد آن بر اساس تماس توسعه تلاش هاي پژوهشي روي يك سري از شاخص ها مانند تعداد حق اختراعات و بهاي تمام شده حق اختراعات تا برگشت حاصل از فروش آن ، كه حق اختراعات شركت توصيف مي گردد، اندازه گيري مي شود. | DIC | Bontis 1996 | Citation-Weighted Patents | 1996 |
| سرمايه فكري بواسطه تحليل بيش از 164 معيار استاندارد (91 تا اساس فكري، 73 استاندارد تجاري ) اندازه گيري مي شود كه 5 مولفه زير را پوشش مي دهد، 1)مالي ،2)مشتري3)فرآيندي 4)تجديد و توسعه 5) انساني | DIC | Edvinsson And Malone 1997 | Skandia Navigator (رهنمودهاي اسكانديا) | 1996 |
| ميزان شاخص ها را بر اساس اهداف استراتژيك شركت انتخاب مي كنند تا چهار جنبه از ارزش خلاقيت از سه كلاس داراييهاي نامشهود مشخص شده را اندازه بگيرند.(شايستگي افراد، ساختار داخلي، ساختار خارجي).جنبه هاي خلق ارزش:1) رشد، 2) تجديد ،3) بهره وري/ كارايي، 4)كاهش خطر/ثبات | SC | Sveiby 1997 | Intangible Asset Monitor (مانيتور دارايي نامشهود) | 1994 |
| عملكرد يك شركت توسط شاخص هايي كه چهار جنبه اصلي زير را پوشش مي دهند اندازه گيري مي شود:1) جنبه مالي 2) جنبه مشتري 3) جنبه يادگيري. شاخص ها براساس اهداف استراتژيك شركت هستند. | SC
| Kaplan & Norton 1992 | Balanced Score Card (كارت توزيع نامتوازن) | 1992
|
| يك تجربه مديريتي از HRCA بطور گسترده در فنلاند است.در حساب سود و زيان HR ، هزينه هاي مربوط به كاركنان به سه كلاس از هزينه هاي منابع انساني تقسيم مي شوند : هزينه هاي تجديد، هزينه هاي توسعه، هزينه هاي فرسايش. در سال 1999، 150 شركت بورس فنلاند يك صورت حساب HR تهيه كردند.
| DIC | Ahonen 1990 | HR Statement (صورت حساب HR) | 1990 |
| تفاوت ميان ارزش بازاري سهام يك شركت و ارزش دفتري آن توسط سه خانواده مرتبط از سرمايه ها بصورت زير شرح داده مي شود: سرمايه انساني ، سرمايه سازماني و سرمايه مشتري. اين طبقه بندي براي اولين بار در اين كتاب بصورت استاندارد منتشر شد. | MCM | Sveiby 1989 | Theinvisible Balance Sheet (ترازنامه نامرئي( | 1989 |
| تاثير پنهان HR با هزينه هايي كه منافع يك شركت را كاهش مي دهد را محاسبه مي كند.سرمايه فكري بوسيله محاسبه سهم دارايي انساني نگه داشته شده توسط شركت تقسيم بر هزينه هاي حقوق و دستمزد اندازه گيريمي شود. | DIC | Johansson 1996 | Human Resource Costing & Accounting(HRCA) (حسابداري و قيمت گذاري منابع انساني) | 1988 |
| پيش گام بر حسابداري HR است.يك تعداد از روش ها براي محاسبه ارزش منابع انساني مي باشد. | DIC | Flamholtz 1985 | Human Resource Costing & Accounting(HRCA) (حسابداري و قيمت گذاري منابع انساني) | 1970s |
| “q” ارزش بازاري سهام شركت تقسيم بر هزينه جايگزيني دارايي هاي آن است .تغييرات در qمقياسي براي اندازه گيري موثر بودن يا نبودن عملكرد سرمايه فكري يك شركت است كه توسط دو اقتصادان) laureate N & Tobin J) در 1956 توسعه داده شده است. | MCM | Tobin J. | Tobins q |
1950s
|
منبع
عنايي، سيد حميد(1394)، رابطه بين سرمايه فكري و عملكرد مالي شركتها، پایان نامه کار شناسی ارشد، مديريت صنعتي، دانشگاه آزاد اسلامی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید