مفهوم شناسی سبک زندگی

«آلفرد آدلر» از این اصطلاح برای اشاره به حال و هوای زندگی فرد استفاده کرد. سبک زندگی هدف فرد، خودپنداره، احساس­های فرد نسبت به دیگران، و نگرش فرد نسبت به دنیا را شامل می­شود. “سبک زندگی” از مفاهیم امروزین علوم اجتماعی است که مورد استفاده بسیاری دارد. بعد از طرح مفهوم “سبک زندگی” و محبوبیت آن نزد نسل جدید محققان، در مقایسه با مفاهیم قشربندی اجتماعی و طبقه اجتماعی، نقدهای بسیاری بر آن وارد شده است. عده­ای این مفهوم را مبهم دانسته­اند و در مقابل عده­ای در دفاع از مفهوم قشربندی اجتماعی مفاهیم اساسی مطرح شده به واسطه مدافعات “سبک زندگی” از قبیل عادت­های مصرف، لباس پوشیدن، غذا خوردن، سخن گفتن، مسافرت رفتن، گذران اوقات فراغت، و .. ارائه کرده­اند.  به اعتقاد آدلر، همه افراد برای رسیدن به کمال و برتری سبک یکسانی را انتخاب نمی­کنند. رسیدن به کمال مستلزم انتخاب راهبردهایی است که آدلر این راهبردها و چگونگی رسیدن به کمال را سبک زندگی نامید. به عبارتی دیگر چگونگی چیرگی بر احساس حقارت به سبک زندگی منجر می­گردد. به اعتقاد آدلر، سبک زندگی می­تواند سازنده و یا مخرب باشد. به اعتقاد آدلر، سبک زندگی را محیط به ما می­آموزد و بعد فرد به صورت ماشینی عمل می­کند. از سوی دیگر آدلر به خود خلاق نیز معتقد است که معنایی برخلاف سبک زندگی دارد. خود خلاق آگاهانه است و انسان به صورت ارادی آن را برمی­گزیند اما سبک زندگی را دیگران به ما تحمیل می­کنند و ناهشیار عمل می­کند. سبک زندگی تحت تأثیر دو عامل شکل می­گیرد، اول جو خانواده و کیفیت برخورد والدین با کودک که می­تواند پذیرنده یا طرد­کننده باشد و دوم ترتیب تولد است سبک زندگی را براساس الگوی خرید کالا تعریف می­کند. به نظر وی سبک زندگی نشان­دهنده شیوه زندگی متمایز جامعه یا گروه اجتماعی و نشان دهنده شیوه­ای است که مصرف­کننده در آن خرید می­کند و به شیوه­ای که کالای خریداری شده مصرف می­شود، بازتاب دهنده سبک زندگی مصرف­کننده در جامعه است..

سبک زندگی را الگوی از مصرف می­داند که دربردارنده ترجیحات، ذائقه و ارزش­هاست؛ سبک زندگی به مثابه مجموعه منسجمی از انتخاب­ها، ترجیحات و رفتارهای مصرف­گرایانه است.از دیدگاه «سویل»، سبک زندگی عبارت است از «هر شیوه متمایز و بنابراین قابل تشخیص زیستن».«سولومون» اعتقاد دارد که هر جامعه­ای دارای سبک و شیوه زندگی متفاوتی است. سبک زندگی، فعل و انفعال فرد را در محیط زندگی او نشان می­دهد. در جوامع سنتی انتخاب­های مبتنی بر مصرف به شکل گسترده­ای براساس طبقه، محیط روستا یا خانواده دیکته می­شود؛ در حالی که در جوامع مدرن به هر حال مردم دارای آزادی عمل بیشتری در انتخاب کالاها و خدمات و فعالیت­های هستند که به نوبه خود هویت اجتماعی را خلق می­کند. به نظر «آرتور آسابرگر» برای تعریف اصطلاح «lifestyle » با واژه فراگیری روبه­رو هستیم که از سلیقه فرد در زمینه آرایش مو و لباس تا سرگرمی و تفریح و ادبیات و موضوعات مربوط دیگر را شامل می­شود. کلمه «سبک»، «مُد» را تداعی می­کند؛ پس سبک زندگی در واقع مُد یا حالت زندگی یک فرد است. برداشت «گیدنز» از مقوله سبک زندگی عبارت است از : تلاش برای شناخت مجموعه منظمی از رفتارها یا الگویی از کنش­ها که افراد آنها را انتخاب کرده و کنش­های آن­ها در زندگی روزمره به واسطه آن­ها هدایت می­شود.سبک زندگی مهم­ترین عاملی است که هر کس زندگی خود را براساس آن تنظیم می­کند. بر این اساس، سبک زندگی مجموعۀ عقاید، طرح­ها و نمونه­های عادتی رفتار، هوی و هوس­ها و شیوه­های تبیین شرایط اجتماعی یا شخصی است که نوع خاص واکنش فرد را تعیین می­کند.به باور وبر سبک زندگی عبارت از روش­هایی است که طبقات و گروه­های هم­رتبه را از نوعی زندگی پدید می­آورند و شامل الگوهای فرهنگی رفتار و مجموعه­ای از باورهاست. ” سبک زندگی” روشی از نگاه به زندگی است که تجربیّات اجتماعی ویژه خود و روابطش را با دیگر گروه­های اجتماعی بیان می­کند. سبک زندگی معرّف قشر اجتماعی است نه معادل آن؛ از جنس رفتار است؛ تمایلات آن را هدایت نموده و فرصت­های زندگی و بستر بروز آن را فراهم می­کند.مک­کی سبک زندگی را الگویی برآمده از ارزش­ها و باورهای مشترک یک گروه یا جامعه می­داند که به صورت رفتارهای مشترک ظاهر می­شود.ونزل سبک زندگی را عبارت از کلیّت الگوهای رفتاری و تمایل هنجاری می­داند که از طریق فرایندهای اجتماعی تکامل می­یابند.با ارزیابی سبک زندگی افراد می­توان میزان موفقیت­های فردی و اجتماعی آنان را در زندگی مورد ارزیابی و بررسی قرار داد.«سازمان بهداشت جهانی» سبک زندگی را این­گونه تعریف می­کند: «اصطلاح سبک زندگی به روش زندگی مردم و بازتابی کامل از ارزش­های اجتماعی، طرز برخورد و فعالیت­ها اشاره دارد. همچنین ترکیبی از الگوهای رفتاری و عادات فردی در سراسر زندگی(فعالیت بدنی، تغذیه، اعتیاد به الکل و دخانیات و …) است که در پی فرایند جامعه­شناسی به وجود آمده است.» «محمد فاضلی» در کتاب «مصرف و سبک زندگی»، معنای این واژه را عبارتی می­داند از «طیف رفتاری­ای که اصلی انسجام بخش بر آن حاکم است و عرصه­ای از زندگی را تحت پوشش دارد و در میان گروهی از افراد جامعه قابل مشاهده می­باشد و الزاماً برای همگان قابل تشخیص نیست؛ اگر چه محقق اجتماعی میان آن و بقیه طیف رفتارهای افراد جامعه، تمایز قائل می­شود.». نوسینده «کتاب دین و سبک زندگی» می­نویسد: «سبک زندگی عبارت است از الگوی هم­گرا (کلیت تامی) یا مجموعه منظمی از رفتارهای درونی و بیرونی، وضع­های اجتماعی و دارایی­ها که فرد یا گروه بر مبنای پاره­ای از تمایلات و ترجیح­ها (سلیقه)اش و در تعامل با شرایط محیطی خود ابداع یا انتخاب می­کند. یا به اختصار، سبک زندگی: الگو یا مجموعه نظام­مند کنش­های مرجح است. »در تعریفی دیگر چنین آمده است: «سبک زندگی، عبارت است از الگوی زندگی فردی که در فعالیت­ها، دلبستگی­ها و افکار شخصی، خود را نشان می­دهد.».سبک زندگی: الگوی زندگی شخص در جهان است که در فعالیت­ها، علایق و باورها و عقاید وی تجلی می­یابد. سبک زندگی تقابل “فرد به عنوان کل” با محیط او را نشان می­دهد. اصطلاح “سبک زندگی” در دو سنّت متفاوت علمی جامعه­شناسی و روان­شناسی پایه­گذاری شده و رشد یافته است:. نگاه روان­شناختی به سبک زندگی، نگاهی فردی و بیشتر متکّی بر آگاهی، گزینش­گری و خلاقیت است. این نگاه البته همراه با پذیرش تأثیر محیط اجتماعی و فیزیکی به عنوان زمینه و بستر بروز جلوه­های مختلف سبک زندگی می­باشد. نگاه جامعه­شناحتی به سبک زندگی، نگاهی جمعی است که به تدریج به سمت نگرش فردی، جمعی گرایش پیدا کرده است. نگاه جامعه­شناختی، بر فرایند جامعه­پذیری، آگاهی و گزینش­گری محدود مبتنی است و امروزه بر گسترش روزافزون این قلمرو و فرصت­های بیشتر برای بروز و ظهور خلاقیّت­ها تأکید می­شود.

منبع

فتاحیان،طیبه(1394)،پیش بینی رفتار خرید مصرف کننده بر اساس سبک زندگی با دو رویکرد روانشناسی و جامعه شناسی،پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه ایلام

ازفروشگاه بوبوک دیدن نمایید