« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »ابزار ارزشیابی توصیفی
پوشه کار (کار نما)
مفهوم پوشه کار، از لحاظ تاریخی عبارت بوده است از کیف چرمی که نقاشان، هنرمندان، موزیسین ها، فیلم نامه نویسان و … که معمولا با کار عملی سر و کار داشته اند، نسخه های پیش نویس و یا نهایی اثر خود را در آن را قرار داده و با خود حمل می کرده اند. اما مفهوم پوشه کاردرتعلیم و تربیت،عبارت است از: مجموعه آثار دانش آموز که درطی جریان یادگیری وفرایند تدریس ودرطول زمان،بتدریج با همکاری مشترک دانش آموزومعلم و گاهی سایرهمکلاسها ی دانش آموزها شکل می گیرد و تکمیل می شود.
صاحب نظران علوم تربیتی، تعاریف به ظاهر مختلفی از پوشه کار به عمل آوردند. فراهانی، آن را یک مجموعه هدفدار و منظم از کار و فعالیت فراگیر می داند که نشان دهنده تلاش ، کوشش، پیشرفت و رشد دست آوردها و موفقیت های او می باشد، و فراگیران را به فراگیرانی پویا و فعال تبدیل می کند که در برابر یادگیری و پیشرفت خود مسئول باشند.
رستگار، پوشه کار، بیش از آنکه قطعاتی از کار های دانش آموز باشد که بی هد ف جمع آوری شده باشد مجموعه ای از کار های مشخص، هدف دار و آگاهانه دانش آموز است که به او امکان می دهد تا توانایی های خود را از جهات مختلف به نمایش بگذارد.
واوروس، پوشه کار، چیز بسیار فراتر از یک ظرف پر از خرت و خورت است. مجموعه ای سازماندهی شده از مدارک مستندی است که معلم و دانش آموز با استفاده از آن میزان پیشرفت دانش آموز را درحیطه های مختلف دانش، مهارت و نگرش در موضوعات معین درسی به نمایش می گذارند .
ساده ترین تعریف پوشه کار عبارت است از مجموعه ای از کار های دانش آموزان ، که با هدف نشان دادن موفقیت های او گرد آوری شده و مورد استفاده قرار می گیرد.
پوشه کار عبارت است از مجموعه ای از نمونه کارهای دانش آموزان که در جریان یاد دهی – یادگیری هدفمند جمع آوری گشته، آگاهانه انتخاب گردیده و منظم سازماندهی شده و بیانگر میزان تلاش ، پیشرفت و موفقیت دانش آموزان است و همچون آلبومی ، تصاویر گوناگون و در مسیر رشد دانستن ، توانستن و به کار بستن دانش آموزان را در مراحل مختلف فرایند یاددهی- یادگیری به نمایش و قضاوت می گذارد.
برگ ثبت مشاهدات (واقعه نگاری)
گزارش مکتوب درباره یک رویداد مشخص را رویداد نگاری می گویند.
برگ ثبت مشاهدات ابزاری است که از طریق آن برخی رفتار ها و اعمال ویژه دانش آموز در آن ثبت می شود تا در هنگام ارزشیابی از آنها استفاده شود. این ابزار در هر زمان که معلم احساس کند لازم است رفتار خاصی از کودک در زمینه درسی و اجتماعی و غیره ثبت شود، اقدام به استفاده از آن می کند. مثلا ممکن است دانش آموزی در حین مشاهده و دستکاری یک وسیله دقت و وسواس زیادی به خرج دهد که این رفتار مورد توجه معلم واقع شود و از ان گزارش توصیفی تهیه کند. این گزارش هنگامی که معلم قصددارددرباره مهارت،دقت درمشاهده داوری کند بکار می آید. کل رفتار صرف نظر از مثبت و منفی بودن آن ، ثبت می شود، لازم است شرایط بروز رفتار نیز مشخص شود.فعالیت های خاص درسی، رفتار اجتماعی، رفتار عاطفی، فعالیت های بهداشتی و غیره را نیز می توان بطورخاص ثبت کرد.
برگ ثبت مشاهده، شامل اجزاء زیر است:
- مشخصات دانش آموز
- شرح و توصیف رویداد
- تفسیر وپیشنهاد
معلمان می توانند به شیوه های مختلف با علاقه خود برگه های ثبت مشاهده را طبقه بندی و نگهداری نمایند. بعنوان مثال ، معلم می تواند آنها را بصورت دفترچه ای در آورد که در آن برای هر دانش آموز تعدادی برگ، در نظر بگیرد. لزومی ندارد که برای هر دانش آموز مشاهده ای ثبت شود . این برگ ها تنها نزد معلم باقی می ماند و در صورت نیاز به مدیر یا معاون یا والدین عرضه می شود. در پایان سال تحصیلی معلم می تواند این برگ ها را امحاء کند یا اینکه دفترچه ای را برای این کار در نظر بگیرد و بر اساس حروف الفبا برای هر دانش آموز تعدادی از برگ های آن دفتر چه را اختصاص دهد. و در مواقع لزوم ، مشاهدات مربوط به هر فرد را در آن یادداشت کند.
چک لیست ( سیاهه رفتار)
چک لیست عبارت است از ، مجموعه ای از نشانه ها و شواهد که به یک انتظار یا انتظارات خاصی مربوط می شوند. معلم بر اساس مشاهدات معمول خود در کلاس درس یا فضای دیگر ، وجود شواهد را در رفتار عملکرد فرد ، مشخص می نماید .
کوهن و سوردلیک، در تعریف چک لیست می گوید: مجموعه پرسش هایی است که به معلم امکان می دهد تا حضور یا عدم حضور رفتار ها، اندیشه ها، رویدادها یا کیفیت ها راتعیین کند.
آزمون ها
ابزار جمع آوری اطلاعات برای ارزشیابی از عملکرد تحصیلی دانش آموزان، آزمون ها هستند که عبارتند از:
- آزمون های مدادی – کاغذی: که در برخی از دروس مثل نوشتن و ریاضی کاربرد دارد و شامل موارد زیر هستند:
- آزمون بردن در خانه: سوال توسط معلم تهیه و توسط دانش آموز در منزل پاسخ داده می شود.
- آزمون کتاب باز: سولا مطرح شده توسط معلم، با استفاده از کتاب پاسخ داده می شود.
- آزمون های عملکردی: که به قصد ارزشیابی از عملکرد واقعی فراگیرا ن انجام می گیرد که بیشتر مورد توجه معلم بوده و ابزار بسیار خوبی برای آگاهی از میزان شناخت و مهارت دانش آموزان است.
آزمون های عملکردی انواع گوناگون دارند. برخی از مهم تری آنها به شرح ذیل می باشد:
- آزمون های کتبی عملکردی
- آزمون های عملکردی شناسایی
- آزمون های عملکردی در موقعیت شبیه سازی شده
- آزمون های عملکرد نمونه کار.
تکالیف درسی
تکلیف یا فعالیت بعد از تدریس ، در واقع فراهم کردن موقعت های مناسبی است که در ان دانش آموز به تقویت و بسط دانش ها و مهارت های خود می پردازد. که می تواند در کلاس درس ، کارگاه ، کتابخانه، آزمایشگاه یا در خانه و … باشد. در صورتی که معلم در تعیین و بررسی تکالیف به خوبی مدیریت نماید، می تواند از آنها به عنوان منبع مناسبی برای کسب اطلاعات از وضعیت یادگیری دانش آموزان ، استفاده نماید. بهتر است تکالیف به صورت عمومی ، گروهی یا انفرادی در نظر گرفته شود.
در بررسی تکالیف و بازخورد دادن نیز سه مولفه اساسی باید رعایت گردد:
- توجه به نقاط قوت و تحلیل آنها و دستیابی به شناخت فراگیر
- توجه به نقاط ضعف و اشتباهات و تحلیل آنها
- ارایه رهنمود.
بازخورد توصیفی
بازخورد توصیفی در واقع هسته مرکزی فرایند یاددهی- یادگیری است. یازخورد توصیفی عبارت است از واکنش معلم نسبت به وضعیت یادگیری دانش آموز. در جریان بازخورد، فراگیر باید بداند در چه وضعیتی قرار دارد، چه فعالیت هایی باید انجام دهد، چه انتظاراتی از وی می رود و چه انتظاراتی اهمیت ویژه ای دارند. منظور معلم از بازخورد توصیفی این است که فرایند را به شکل مستمر با نیاز های یادگیری دانش آموزان و انتظارات آموزشی سازگار کند.
بازخورد عبارت است از انعکاس یا ارایه یا عرضه نظر و عکس العمل یا نظر و واکنش معلم نسبت به وضعیت یادگیری دانش آموز که به شکل کتبی و شفاهی وکلامی: شامل صحبتها و جمله های توصیفی منظوم و منثور معلم که در هر مرحله از فرایند یاددهی – یادگیری از آنها استفاده می شود. به واقع همان داور شناختی ، فراشناختی و عاطفی معلم است.
هدف معلم از فعال نمودن جریان بازخورد در حین فرایند یاددهی- یادگیری این است که فرایند را به شکل مستمر با نیاز های یادگیری دانش آموزان و انتظارات آموزشی منطبق و سازگار کند. این کار، تدریس را واقعی تر و او را از داشتن تصورات غیر واقعی درباره نیازهای دانش آموزان دور می سازد.
خود سنجی و همسال سنجی
مرحله تکمیلی سنجش تکوینی مستلزم این است که هم در نقش معلمان و هم در نقش دانش آموزان تغییراتی ایجاد شود.
سنجش شخصی و سنجش همسالان از ویژگی های اصلی سنجش تکوینی است. با این حال، این شیوه سنجش در کلاس های درس متداول نبوده و موضوعی است که غالبا در ادبیات سنجش کلاسی نیز مورد غفلت قرار گرفته است.
اساسی ترین شرط ضروری برای استفاده ازروش خود سنجی آگاهی دانش آموزازمعیارها وملاکهاست.
خود سنجی عبارت است از ارزشیابی فرد از عملکرد و فعالیت های یادگیری خودش و همسال سنجی عبارت است از ارزشیابی فرد از عملکرد همسالانش. هدف اساسی این دو روش ایجاد احساس مسئولیت بیشتر نسبت به یادگیری خود و همسالان می باشد .
گزارش پیشرفت تحصیلی– تربیتی (کارنامه)
در طرح ارزشیابی توصیفی کارنامه اساسا تغییر یافته و به صورت گزارش نسبتا مشروحی از چگونگی پیشرفت دانش آموز ارایه می شود. در این کارنامه اهداف آموزشی – تربیتی از ابعاد مختلف مورد عنایت قرار گرفته است تا معلم به رشد همه جانبه ی دانش آموز توجه کند. همچنین برای هر ماده ی درسی انتظاراتی منطبق با اهداف برنامه درسی آن تنظیم شده است. آموزگار می بایست در طول سال ، شواهد کافی برای داوری در خصوص کم و کیف تحقق انتظارات جمع آوری نماید و در نهایت داوری خود را به همراه توصیه ای برای اقدامات بعدی در کارنامه منعکس کند. داوری معلم در مورد تحقق انتظارت در یک طیف چهار گزینه ای اعلام می شود که گزینه های آن عبارتند از : خیلی خوب، خوب، قابل قبول، نیازمند به تلاش و آموزش بیشتر. معلم در طول سال تحصیلی و هر گاه که خود لازم بداند ، گزارش نتایج ارزشیابی پیشرفت تحصیلی تربیتی دانش آموزان را به اولیا گزارش می نماید لیکن به صورت کتبی و مکتوب در دو نوبت از سال ( نوبت اول در دی ماه و نوبت دوم در خرداد ماه) و گاه سه نوبت یعنی شهریور ماه گزارش پیشرفت تحصیلی فرزند خود را دریافت خواهند نمود.
منبع
فلاح باسخاوت،سمیه السادات(1391)، ارزشیابی دوره های ضمن خدمت معلمان مشمول ارزشیابی توصیفی، پایان نامه کارشناسی ارشد،رشته سنجش واندازه گیری،دانشگاه روانشناسی وعلوم تربیتی علامه طباطبایی
ازفروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید