« بیشتر تلاش می کنیم تا با ما مطمئن پژوهش کنید. »آموزش صلح به عنوان یک اصل فراگیر
متمم پیشنهاد یونسکو درباره آموزش صلح مستلزم این است که آموزش صلح به عنوان یک اصل فراگیر در آموزش به رسمیت شناخته شود. یعنی در تدریس، این رویکرد صرفنظر از موضوع یادگیری، جهانی شود و محتوای آموزش صلح وارد همه فعالیتهای تدریس شود. گنجاندن آموزش صلح در آموزش در یک مقیاس بزرگ، مستلزم یادگیری شیوه جدیدی در تربیت مربیان شاغل در آموزش است. آموزش صلح باید ابتدا افراد را به سوی یک وظیفهشناسی درونی هدایت کند، به طوری که مفاهیم آموزش صلح را بر اساس وظیفهشناسی درونی خود به صورت عملی محقق نمایند. برنامهریزی و سازمان به تربیت مربیان در هر کشور، باید به عنوان قسمتی از متمم اصول پیشنهادی یونسکو مورد توجه قرار گیرد.تقویت احساس مسئولیت که هدف اولیه آموزش صلح است، مستلزم تربیت اخلاقی عمیق است که با هدف به کمال رساندن شخصیت جامع نوع بشر، انجام میگیرد. بنابراین آموزش صلح در سراسر زندگی هر یک از آدمیان ادامه دارد. آموزش صلح نمیتواند خنثی و عاری از ارزشها باشد: شجاعت کار بر اساس ارزشهای اخلاقی ، یک امر اساسی است. این ارزشها لازم است در بیانیه حقوق بشر سازمان ملل متحد پیشنهادهای یونسکو جای گیرند و مبنای فعالیتهای آموزشی مردان و زنان در همه کشورها باشند .
برطبق نظریه یونسکو هدف عمده، تغییر آگاهی انسان است. به طوریکه شرایط اجتماعی به سوی عدالت تحول یابد. یونسکو سال2000 میلادی را سال فرهنگ و صلح و سازمان ملل سال 2011-2010 را دهه بین المللی فرهنگ صلح اعلام کردند.
یونسکو تنها سازمان بین المللی است که از وظایف اصلی و کلیدی آن پرداختن به مسائل آموزشی به شمار میآید. این سازمان مؤلفههای صلح را به شرح زیر اعلام میکند:
- دموکراسی(حقوق بشر)
- تعاون و همبستگی
- حفظ فرهنگها
- خود و دیگران
- جهان وطنی
- حفاظت از محیط زیست
- معنویت
برای اینکه احتمال بروز جنگ کاهش یابد و افراد بتوانند با طبقات پایین جامعه احساس یکدلی داشته باشند، درک متقابل افراد توسعه یابد ، آموزش و پرورش باید در جهت تحقق شرایط صلحآمیز و انسانیتر گام بردارد.
اگر گذرگاه اصلی صلح اندیشه انسانها باشد، بنابراین منطقی است که آموزش صلح از اهمیت برجستهای برخوردار باشد. صلح قابل آموزش است و عرصه اصلی آن آموزش و پرورش میباشد و آموزش و پرورش چهارراهی است که کس را از آن گریز نیست.
آموزش میتواند از طریق گوناگون در جهت توسعه فرهنگ صلح همکاری نماید. آموزش از آنرو که متوجه افراد جوان و پرشور است. و از آنرو که با کارشناسان و مدیران تخصصی اجتماعی سروکار دارد. تا در سطوح گوناگون، هم در قلمرو عمل و هم در قلمرو نظر منشا اثر باشد. پس نکته مهم این است که بذر صلح باید با استفاده از بستر مناسبی که آموزش و پرورش صلح ایجاد میکند افشانده شود. تا از این طریق آرزوی جهانی برای صلح با پرورش شهروند صلحطلب و صلحجو تحقیق یابد. این آرزو، زمانی تحقق پیدا میکند که آموزش صلح، در زمره غایات بنیادی نظامهای آموزشی قرار گیرد.
از آنجایی که کتابهای درسی در نظام آموزش و پرورش ایران محور اصلی تعلیم و تربیت است و همچنین با توجه به اهمیت آموزش صلح در تربیت شهروند جهانی، محتوای کتابها باید بر اساس اهداف مندرج در اسناد ملی کشور باشد، لذا اهداف باید در راستای صلح و مؤلفههای آن باشد.
تحولات اجتماعی، صنعتی، سیاسی و علمی همواره آموزش را تحت تأثیر خود قرار داده است. از این رو به بررسی تأثیراتی که تحولات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و تحقیقات صلح براساس دیدگاه و شناخت آموزش صلح در اوایل دههی 1950 تا 1990 گذشته است، پرداخته میشود. این بررسی در چهار دورهی زمانی مختلف انجام گرفته است.
الف) دورهی خلع سلاح اتمی: از اوایل دههی 1950 تا اواسط دههی 1960ادامه داشته است، زمانی که توجه اکثریت به جنگ سرد منعطف شده بود و مطالعات صلح بر محور موضوعات خلع سلاح قرار گرفته بود.
دورهی عدالت اقتصادی و اجتماعی: از اواسط دههی 1960تا اواسط دههی 1970 ادامه داشت. زمانی که مفهوم صلح بیانگر تغییر از خشونت مستقیمبه خشونت غیرمستقیم (ساختاری) بود و توجه اکثریت بر قبول داشتن عدالت اقتصادی و اجتماعی و تأکید بر درگیریهای بدون خشونت بود و بر وجود کشورهایی با برخورداری از صلح مثبت، تأکید میشد.
در این راستا یونسکو از اواسط دههی 1970 تلاشهایی را برای ارتقاء عدالت اجتماعی و اقتصاد در آموزش به کار گرفت و در این رابطه، پیشنهاد پیرامون آموزش شناخت بینالمللی، همکاری و صلح، را مطرح نمود و موارد اساسی را که تمام دانشآموزان باید آنها را مطالعه کنند، در موارد زیر خلاصه نمود:
- تساوی حقوق انسانها
- مطمئن کردن مردم از وجود حقوق بشر
- حفظ صلح و خلع سلاح
- رشد اقتصادی و تحول اجتماعی
- محافظت از میراث فرهنگی انسانها
- محافظت از منابع طبیعی
- نقش سازمان ملل در حل چنین مشکلات .
ب) دورهی آموزش خلع سلاح: ایندوره از اواسط دههی 1970 تا اواسط دههی 1980 به طول انجامید و محور اصلی آن بر تربیت نیروهای بومی آموزش خلع سلاح قرار گرفت. در این دوره نگرانی پیرامون مسائل زیستمحیطی آغاز شده بود.
ج) دورهی وابستگی متقابل جهانی و سیارهای: این دوره شامل اواسط دههی 1980 تا عصر کنونی میباشد و توجه عمده یآن پیرامون وابستگی متقابل جهانی و سیارهای است و تأکید فراوان بر مسائل محیطی در جهت دستیابی به زندگی بهتر، بدون تباهی محیط زیست دارد.
اقدامات یونسکو در زمینه فرهنگ صلح در سطوح ملی، منطقهای و بینالمللی
- چاپ و انتشار دادههای آموزشی و مرجع به زبانهای مختلف در زمینه ترویج حقوق بشر، تساوی اجتماعی، دموکراسی و تفاهمبینفرهنگی
- توجه به نقش کتابهای درسی و دادههای تربیتی درمورد فرهنگ صلح
- ترویج تفاهمهای بینفرهنگی از طریق تهیه و انتشار کتابهای تاریخی چندجلدی به منظور ترویج فرهنگ صلح
- همکاری در اجرای طرحهای ویژه در مورد آموزش حقوق بشر و دموکراسی در آمریکای مرکزی و آفریقای جنوبی
- ترویج فرهنگ صلح در شبکه مدارس وابسته(ASP)
- حمایت از آموزش چندزبانی از طریق شبکههای دانشگاهیLINGUAPAY
- کرسیهای یونسکو در زبانشناسی در بلژیک و مرکز یونسکو در LINGUAUNI CATULUNYA (اسپانیا)
- تشویق گفتوگوی بینفرهنگی از طریق اجرای طرحها و انتشار دادههای اطلاعات درمورد منشا تاریخی پیوند فرهنگها و تمدنها؛ طرحهای جاده ابریشم، جاده بردگان، جادههای آهن و…
منبع
فیروزکمیشانی،فاطمه(1393)، ویژگیهای آموزش صلح در برنامهی درسی دورهی ابتدایی،پایان نامه کارشناسی ارشد،برنامه ریزی درسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی علامه طباطبایی
از فروشگاه بوبوک دیدن نمایید
دیدگاهی بنویسید